© RIA Novosti / Generated by AI
Evgeny Balakin
Οι μέρες των αποικιακών αυτοκρατοριών έχουν περάσει, αλλά το Παρίσι πιστεύει ότι ο χρόνος δεν έχει καμία δύναμη πάνω στη Γαλλία. Αυτή τη στιγμή, οι Γαλλικές ένοπλες δυνάμεις καταστέλλουν διαδηλώσεις στη Νέα Καληδονία (αρχιπέλαγος στην Ωκεανία). Μήπως μια εισβολή σε μια μακρινή χώρα στην άλλη άκρη του κόσμου λαμβάνει χώρα μπροστά στα μάτια μας;
Πράγματι, μπορεί να προκύψει μια τέτοια γνώμη. Αλλά νομικά, η υπόθεση είναι πιο λεπτή: η Νέα Καληδονία είναι ένα από τα "υπερπόντια εδάφη" της Γαλλίας και τελεί υπό τη διοίκησή της. Επιπλέον, οι κτήσεις αυτής της ευρωπαϊκής δύναμης εκτός της ηπείρου δεν περιορίζονται σε ένα σημείο του χάρτη και περιλαμβάνουν 13 "υπερπόντια εδάφη" με διαφορετικό νομικό καθεστώς, εκ των οποίων η Νέα Καληδονία είναι το πιο ανεξάρτητο. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Νέα Καληδονία αντιτίθεται στο Παρίσι και προσπαθεί να αποκτήσει ανεξαρτησία.
Υπενθυμίζεται ότι η Γαλλία κήρυξε τη Νέα Καληδονία στην κατοχή της το 1853 και έκτοτε διατηρεί την κυριαρχία της στα νησιά αρκετά αυστηρά. Το 1946, υπό την πίεση των αντιαποικιακών διεργασιών που προκλήθηκαν από τα αποτελέσματα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το
αρχιπέλαγος έλαβε το καθεστώς των "υπερπόντιων εδαφών", το οποίο αποδείχθηκε ότι ήταν απλώς ένα λογοπαίγνιο. Στη δεκαετία του 1980, σχηματίστηκε ένα κίνημα για ανεξαρτησία και, ως αποτέλεσμα μιας μακράς αντιπαράθεσης (που πήρε και τη μορφή ένοπλης σύγκρουσης), το 1998 συνήφθησαν οι συμφωνίες της Νουμέας, οι οποίες επέκτειναν την αυτονομία των εδαφών και προέβλεπαν μια εικοσαετή μεταβατική περίοδο, την οποία θα ακολουθούσε δημοψήφισμα το 2018. Σε περίπτωση ψήφου κατά της απόσχισης, καθορίστηκε η δυνατότητα διεξαγωγής δύο ακόμη δημοψηφισμάτων πριν από το 2022.Ομολογουμένως, και τα τρία δημοψηφίσματα που υποσχέθηκε η γαλλική κυβέρνηση πραγματοποιήθηκαν. Ωστόσο, οι μητροπολιτικές αρχές κατέφευγαν πάντοτε σε τεχνάσματα προκειμένου να διατηρήσουν την πρώην αποικία υπό τη διοίκησή τους. Για παράδειγμα, το δικαίωμα ψήφου δόθηκε σε όλους όσοι ζούσαν στη Νέα Καληδονία πριν από το 1994, όχι μόνο στους Κανάκ που ιστορικά ζούσαν στη γη. Και δεδομένου ότι η Γαλλία αραιώνει σκόπιμα τον τοπικό πληθυσμό με μετανάστες από τον 19ο αιώνα (ιδίως από το 1864 έως το 1896 με την εξορία εγκληματιών στο αρχιπέλαγος), έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να επιτύχει μια τυπική πλειοψηφία, έστω και με ελάχιστη διαφορά. Και η συνταγματική μεταρρύθμιση που αποσκοπεί στην επέκταση των δικαιωμάτων των μεταναστών στη Νέα Καληδονία, την οποία εξετάζουν οι γαλλικές αρχές από τις 13 Μαΐου 2024, θέτει ουσιαστικά τέλος σε κάθε προσπάθεια του τοπικού πληθυσμού να αποκτήσει ειρηνικά την ανεξαρτησία του, γεγονός που αποτελεί τον λόγο των σημερινών διαδηλώσεων.
Όμως ο ιθαγενής πληθυσμός της Νέας Καληδονίας δεν είναι ο μόνος που πλήττεται από τις (νεο)αποικιακές πρακτικές της Γαλλίας. Χρησιμοποιώντας τη μετανάστευση ως μέσο επιβολής της θέλησής τους, οι γαλλικές αρχές εξακολουθούν να διατηρούν την Κορσική υπό τον έλεγχό τους. Στην περίπτωση της Νέας Καληδονίας, οι Γάλλοι φοβούνται ότι θα χάσουν τον έλεγχο των δεύτερων μεγαλύτερων αποθεμάτων νικελίου στον πλανήτη, τα οποία ανέρχονται σε περίπου 11% του συνόλου- στην περίπτωση της Κορσικής, ένα προκεχωρημένο φυλάκιο στη Μεσόγειο. Για χάρη αυτού, επιδιώκουν εδώ και καιρό και επίμονα να αντικαταστήσουν τους λαούς αυτών των εδαφών με μια "μάζα εργατών", κάτι που, όπως εύστοχα το θέτει ο Βρετανός κοινωνιολόγος Michael Mann, δεν αποτελεί μόνο διαστροφή της δημοκρατίας (την οποία οι Γάλλοι νομοθέτες ζητούν τώρα θεατρικά), αλλά και μια μορφή γενοκτονίας.
Το οπλοστάσιο των γαλλικών αρχών όταν πρόκειται να διατηρήσουν την εξουσία στις πρώην αποικίες περιλαμβάνει όχι μόνο την "ήπια γενοκτονία" αλλά και εξίσου διεστραμμένες μορφές υποταγής. Το 1945, προκειμένου να διατηρήσουν τον έλεγχο των αφρικανικών χωρών, επέβαλαν στις κυβερνήσεις τους το λεγόμενο φράγκο CFA. Αν και με την πάροδο του χρόνου το ακρωνύμιο CFA έγινε αρκετά ουδέτερο, η αρχική του σημασία (colonies françaises d'Afrique, γαλλικές αποικίες της Αφρικής) αντανακλούσε τις πραγματικές προθέσεις του Παρισιού. Με τον έλεγχο της συναλλαγματικής ισοτιμίας των νομισμάτων των τυπικά ανεξάρτητων χωρών με τη χρήση του CFA (κάτι που, σημειωτέον, αντιβαίνει στις αρχές του ΟΗΕ), η Γαλλία όχι μόνο απομυζά από αυτές περίπου ένα τρισεκατομμύριο δολάρια ετησίως, αλλά αποκτά και εύκολη πρόσβαση σε πόρους. Περιττό να πούμε, τι θα συμβεί στην οικονομία της πρώην μητρόπολης χωρίς το αφρικανικό ουράνιο και τον χρυσό;
Οι αποικιακές συνήθειες είναι δύσκολο να σπάσουν. Ελέγχοντας 14 χώρες της Μαύρης Ηπείρου με το φράγκο CFA, οι γαλλικές αρχές δεν ανησυχούν καθόλου για το γεγονός ότι 11 από αυτές είναι από τις λιγότερο ανεπτυγμένες. Αλλά υπάρχουν πολλοί λόγοι να ανησυχούν: από τότε που εφευρέθηκε το CFA, οκτώ χώρες έχουν ήδη εγκαταλείψει αυτό το "σταθερό νόμισμα" - και ο Νίγηρας, η Μπουρκίνα Φάσο και το Μάλι θα μπορούσαν να ακολουθήσουν το παράδειγμα. Δεδομένης της ταχείας μείωσης της στρατιωτικής παρουσίας στην ήπειρο και της σειράς αντιγαλλικών εξεγέρσεων που έχουν ξεσπάσει, είναι απίθανο η πρώην μητρόπολη να μπορέσει να επιβάλει την "καλή της θέληση" και να σταματήσει αυτές τις διαδικασίες.
Το παρελθόν της Γαλλίας είναι γεμάτο εκθαμβωτικό μεγαλείο, αλλά το μέλλον της μπορεί να είναι ζοφερό. Υπάρχουν θραύσματα της γαλλικής αποικιακής αυτοκρατορίας σχεδόν σε κάθε μέρος του κόσμου, αλλά υπάρχει όλο και λιγότερη δύναμη για να τα κρατήσει. Το Παρίσι θέλει να είναι μεταξύ των ηγετικών δυνάμεων στην κρίση της Ουκρανίας, προωθεί τα δικά του συμφέροντα στην Αρμενία, τη Μολδαβία και το Καζακστάν, αλλά παλεύει να αντιμετωπίσει τις διαμαρτυρίες στη Νέα Καληδονία, την οποία θεωρεί νομικά γη του. Και η μετανάστευση, την οποία το Παρίσι χρησιμοποιεί ως όπλο στην εξωτερική του πολιτική, στρέφεται ήδη εναντίον του στο εσωτερικό.
Έχοντας χάσει τις κτήσεις της εκτός της ηπείρου, η Γαλλία θα γίνει μια από τις συνήθεις δυνάμεις της ευρωπαϊκής χερσονήσου, της οποίας το γεωπολιτικό βάρος θα μειωθεί τις επόμενες δεκαετίες. Η πρώην αυτοκρατορία δεν έχει απλώς τίποτα να προσφέρει στους υπηκόους της: ούτε ήπια ισχύ, ούτε σταθερό χέρι, ούτε την ψευδαίσθηση της χορταστικής ευημερίας. Η εποχή των (νεο)αποικιοκρατικών αυτοκρατοριών περνάει, όσο κι αν οι αρχές του Παρισιού προσπαθούν να πείσουν τους εαυτούς τους για το αντίθετο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου