Αποσπάσματα από τις εξελιγμένες ψυχολογικές τεχνικές που χρησιμοποίησε το ομοφυλοφιλικό κίνημα για να χειραγωγήσει το κοινό και τα ΜΜΕ
Αν νομίζετε ότι οι ριζικές αλλαγές στο μυαλό των Αμερικανών, και στο δικό σας, για την ομοφυλοφιλία κατά την τελευταία δεκαετία έγιναν κατά λάθος, θα πρέπει να διαβάσετε την παρακάτω ενότητα.
Από το βιβλίο των επίσης ομοφυλόφιλων Marshall Kirk και Hunter Madsen του 1989, “After the Ball – How America will conquer its fear and hatred of Gays in the 90s” (Penguin Books), το οποίο έγινε αμέσως ένας φάρος για το τότε αναδυόμενο ομοφυλοφιλικό κίνημα, προβάλλει τις πολύ εξελιγμένες τεχνικές ψυχολογικής πειθούς και προπαγάνδας των μέσων μαζικής ενημέρωσης που όλοι έχουμε δει και έχουμε επηρεαστεί όλα αυτά τα χρόνια – αλλά ποτέ δεν καταλάβαμε τι συνέβαινε.
Ο Kirk είναι ερευνητής στη νευροψυχιατρική. Το βιβλίο περιγράφει τον συν-συγγραφέα Hunter Madsen να έχει λάβει διδακτορικό στην Πολιτική από το Χάρβαρντ το 1985 και έναν εμπειρογνώμονα στις δημόσιες τακτικές πειθούς και κοινωνικού μάρκετινγκ, ο οποίος έχει σχεδιάσει την εμπορική διαφήμιση στη λεωφόρο Μάντισον και υπηρέτησε ως σύμβουλος σε γκέι εκστρατείες στα μέσα ενημέρωσης σε ολόκληρη την χώρα, και εμφανίζεται συχνά σε εθνικά μέσα ενημέρωσης ως συνήγορος για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων.
Ιδρυτικό έργο του μοντέρνου κινήματος των ομοφυλόφιλων, το βιβλίο αυτό καλύπτει μια ευρεία συζήτηση τακτικών και
παρατηρήσεων που αφορούν το ομοφυλοφιλικό κίνημα. Όμως, οι συνολικές κύριες ψυχολογικές στρατηγικές συνοψίζονται σε ένα τμήμα δέκα σελίδων (σελ 147-157.) με τίτλο ”Πατώντας τα σωστά κουμπιά: σταματώντας, εκτροχιάζοντας, ή αντιστρέφοντας την ”μηχανή της προκατάληψης”.
Συζητά τρείς τεχνικές (1) την Απευαισθητοποίηση, (2) το Σφήνωμα, και (3) την Μετατροπή.
Καθώς θα το διαβάζετε, έχετε κατά νου ότι γράφτηκε το 1989 – και κοιτάξτε γύρω σας για να δείτε σε ποιο βαθμό έφτασε το ομοφυλοφιλικό κίνημα χρησιμοποιώντας αυτές τις τεχνικές.
Ακολουθεί το εν λόγω εκτενές απόσπασμα για πρώτη φορά μεταφρασμένο στα ελληνικά:
Πατώντας τα σωστά κουμπιά: σταματώντας, εκτροχιάζοντας, ή αντιστρέφοντας την ”μηχανή της προκατάληψης”
Από το βιβλίο “After the Ball – How America will conquer its fear and hatred of Gays in the 90s.”
Penguin Books, 1989 σελ. 147-157. των Marshall K. Kirk και Hunter Madsen
1. Απευαισθητοποίηση
Από την άποψη της σκοπιάς της εξέλιξης, η προκατάληψη είναι ένα σήμα συναγερμού, που προειδοποιεί τα θηλαστικά της φυλής ότι ένα δυνητικά επικίνδυνο ξένο θηλαστικό είναι κοντά και πρέπει να καταπολεμηθεί ή να εκδιωχθεί. Οι μηχανισμοί συναγερμού ανταποκρίνονται στις διαφοροποιήσεις του περιβάλλοντος, επειδή οι διαφοροποιήσεις αποτελούν αλλαγή από το συνηθισμένο και είναι, ως εκ τούτου, δυνητικά σημαντικές.
Δύο τινά μπορεί να συμβούν: (1) Εάν ο μηχανισμός συναγερμού είναι πολύ έντονα ενεργοποιημένος, θα παράξει μια ανυπόφορη συναισθηματική κατάσταση, αναγκάζοντας το θηλαστικό της φυλής να καταπολεμήσει ή να εκδιώξει το καινούριο. (2) Εάν, ωστόσο, το καινούριο είναι είτε χαμηλού βαθμού ή απλά περίεργο χωρίς να αποτελεί απειλή, ο μηχανισμός συναγερμού θα ενεργοποιηθεί ελαφρά, παράγοντας μια συναισθηματική κατάσταση που, εάν άλλες περιβαλλοντικές συνθήκες συνηγορούν εναντίον της, θα είναι πολύ αδύναμη για να παρακινήσει οποιαδήποτε συμπεριφορική απάντηση. Στην τελευταία περίπτωση, το θηλαστικό μπορεί να κοιτάξει περίεργα το καινούριο, αλλά δεν θα κάνει τίποτα γι’ αυτό ή σ’ αυτό.
Ως γενικός φυσιο-ψυχολογικός κανόνας, οι νεωτερισμοί μετά από κάποιο χρονικό διάστημα παύουν να είναι καινούριοι αν απλά μείνουν εκεί για αρκετό καιρό. Παύουν επίσης να ενεργοποιούν τους μηχανισμούς συναγερμού. Υπάρχουν εξαιρετικοί εξελικτικοί λόγοι γι’ αυτό: εάν το θηλαστικό δεν έχει κανέναν καλό λόγο για να αντιδράσει ή για κάποιο λόγο είναι ανίκανο να το πράξει, είναι γιατί στην πραγματικότητα παρεμποδίζεται στις κανονικές του δραστηριότητες εάν η προσοχή του συνεχίζει να αποσπάται από κάτι άσχετο. Θα το έχετε διαπιστώσει και προσωπικά: αν ακούσετε έναν παρατεταμένο, εκκωφαντικό θόρυβο, θα πρέπει είτε να ανησυχήσετε, ή θα ενοχληθείτε τόσο, που θα αναγκαστείτε να αντιδράσετε. Αν ακούσετε έναν πιο ήπιο αλλά επίσης ενοχλητικό ήχο, όπως το τικ τακ του ρολογιού και δεν μπορείτε να τον σταματήσετε, τελικά, θα τον συνηθίσετε και θα πάψετε να τον ακούτε. Ομοίως και με την οσμή που μυρίζετε κατά την είσοδό σας σε ένα δωμάτιο: αν δεν μπορείτε να απαλλαγείτε από αυτήν, θα σταματήσετε τελικά να την μυρίζετε.
Ο Φραντς Κάφκα έγραψε έναν απολαυστικό μύθο (“Το Ζώο στην Συναγωγή”) που θα μπορούσε να έχει την Απευαισθητοποίηση στο μυαλό του. Η ιστορία του – που ποτέ δεν τελείωσε, ασχολείται με ένα περίεργο ζώο, μοναδικό στο είδος του, που έχει ζήσει, από αμνημονεύτων χρόνων, σε μια συναγωγή. Οι πρεσβύτεροι δεν γνώριζαν πολλά γι’ αυτή την κατάσταση. Αν και ήσυχο, το ζώο εξέρχονταν από την γωνιά του κατά τη διάρκεια της λειτουργίας και αποσπούσε τις γυναίκες (που κάθονται στο πίσω μέρος), από τις προσευχές τους. Επιπλέον, δεν γνώριζαν κάτι, σε ένα τόσο πολύ παράξενο ζώο, που να λέει για τις συνήθειές του. Δάγκωνε άραγε; Ειπώθηκε ότι έγινε μια αποστολή για να το πιάσει και να το σκοτώσει. Αλλά το κτίριο της συναγωγής είναι πολύ μεγάλο και πολύ παλιό, με χιλιάδες λαγούμια, τρύπες στις οποίες το ζώο θα μπορούσε να κρυφτεί, και είναι ικανό να σκαρφαλώνει ψηλά και να τρέχει γρήγορα. Οποιαδήποτε τέτοια αποστολή θα ήταν δύσκολη και θα διέτρεχε τον κίνδυνο όχι μόνο της αποτυχίας, αλλά και να προκαλέσει φθορές σε έργα τέχνης. Το αποτέλεσμα ήταν οι πρεσβύτεροι να θεωρήσουν το όλο θέμα λήξαν. Και, καθώς το ζώο δεν απασχολούσε κανέναν, συνήθισαν στην παρουσία του και τελικά σταμάτησαν να το σκέφτονται εντελώς.
2. Σφήνωμα
Το Σφήνωμα χρησιμοποιεί τους κανόνες της Συνειρμικής Κατάστασης (η ψυχολογική διαδικασία κατά την οποία, όταν δύο πράγματα επανειλημμένα αντιπαρατίθενται, τα συναισθήματά κάποιου για ένα πράγμα μεταφέρονται στο άλλο) και την Άμεση Συναισθηματική Μοντελοποίηση (η έμφυτη τάση των ανθρώπων να αισθάνονται αυτό που αντιλαμβάνονται ότι αισθάνονται οι άλλοι).
Στρέφοντας την Συνειρμική Κατάσταση και την Άμεση Συναισθηματική Μοντελοποίηση εναντίον τους, ‘σφηνώνουμε’ προβάλλοντας μια φρέσκια σύνδεση μεταξύ, αφενός, ενός κομματιού του μηχανισμού και αφετέρου, μιας προϋπάρχουσας, εξωτερικής, αντίθετης, και συνεπώς ασυμβίβαστης συναισθηματικής αντίδρασης. Στην ιδανική περίπτωση, ο αδιάλλακτος που θα υποβληθεί σε τέτοια τεχνική (counterconditioning) θα βιώσει τελικά δύο συναισθηματικές αντιδράσεις προς το μισητό αντικείμενο, σε αντίθεση και ανταγωνιστικές. Η επακόλουθη εσωτερική σύγχυση έχει δύο συνέπειες: πρώτον, είναι δυσάρεστη -μπορούμε να την ονομάσουμε «συναισθηματική δυσαρμονία», όπως είπε ο Festinger- και θα τείνει να καταλήξει σε αλλοίωση των προηγούμενων πεποιθήσεων και συναισθημάτων, έτσι ώστε να επιλυθεί η εσωτερική σύγκρουση. Από την στιγμή που η ασθενέστερη από τις συγκρουόμενες συναισθηματικές καταστάσεις τείνει να αντικατασταθεί, μπορούμε να επιτύχουμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα συνδέοντας την επιζήμια αντίδραση με μια ισχυρότερη και πιο θεμελιώδη δομή πίστης και συγκίνησης. (Φυσικά, σε μερικούς ανθρώπους αυτό είναι αδύνατο, καθώς το μίσος της προκατάληψης είναι ισχυρότερο) στοιχείο στις πεποιθήσεις τους, τα συναισθήματά τους και τα κίνητρά τους. Χωρίς να καταφύγουμε σε προμετωπιαία λοβοτομή -αχ! γλυκά όνειρα!- αυτοί οι άνθρωποι είναι λίγο-πολύ αδύνατο να διασωθούν). Δεύτερον, ακόμη και αν δεν συμβεί η καλύτερη λύση, η εσωτερική ασυμφωνία θα τείνει να αναστείλλει την απτή έκφραση του επιζήμιου συναισθήματος – κάτι που είναι, από μόνο του, χρήσιμο και ανακουφιστικό.
Η «ασυμβίβαστη συναισθηματική αντίδραση» απευθύνεται κυρίως κατά των συναισθηματικών ανταμοιβών της αλληλεγγύης στην προκατάληψη. Όλοι οι φυσιολογικοί άνθρωποι αισθάνονται ντροπή όταν αντιλαμβάνονται ότι δεν σκέφτονται, δεν αισθάνονται ή δεν ενεργούν κατά το κοινωνικώς παραδεκτό. Και, αυτές τις μέρες, όλοι, εκτός από τους πιο ηλίθιους και αδιόρθωτους φανατικούς αντιλαμβάνονται ότι η προκατάληψη ενάντια σε όλες τις άλλες μειονοτικές ομάδες, π.χ., μαύροι, Εβραίοι, Καθολικοί, γυναίκες, κ.ά. – έχει πάψει προ πολλού να γίνεται αποδεκτή, πόσο μάλλον να είναι της μόδας, και ότι το να εκφράζεις τέτοιες προκαταλήψεις, αν όχι να τις αποδέχεσαι, καθιστά κάποιον αναμφισβήτητα εκτός του κοινωνικώς παραδεκτού. Ήταν επιτρεπτό, περίπου σαράντα χρόνια πριν, για κάποιον να πει κακεντρεχή εθνοτικά αστεία σε μια συγκέντρωση και, αν τα αστεία ήταν αρκετά καλά, ο αστειευόμενος θα ανέμενε να λάβει χειροκροτήματα ως έγκριση από τους συνδαιτυμόνες. (Όσοι δυσκολεύονται να το πιστέψουν, ας διαβάσουν τα «2500 Ανέκδοτα Για Όλες Τις Περιπτώσεις», μια δημοφιλή συλλογή του 1942 από τον Powers Moulton, η οποία σίγουρα θα σας κάνει να σηκωθούν τα μαλλιά σας στο τέλος.) Με εξαίρεση ορισμένες αμαθείς κοινωνικές τάξεις και κάποιες καθυστερημένες περιοχές της χώρας, αυτό γενικά δεν αποτελεί πια τον μέσο όρο.
Μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να φαίνεται πάρα πολύ αδύναμη για να εργαστούμε, αλλά σκεφτείτε τα εξής: (α) η διαδικασία είναι ακριβώς αυτή που δημιούργησε το επιζήμιο σύμπλεγμα να ξεκινήσει, (β) η πλειοψηφία των φανατικών δεν βλέπουν, στην πραγματικότητα, τους εαυτούς τους ως δυσάρεστους ανθρώπους και θα μισούσαν να σκέφτονται ότι οι άλλοι τους βλέπουν έτσι, πόσο μάλλον ότι το μίσος τους έχει προκαλέσει πόνο και θάνατο, (γ) έχει υπάρξει, στην πραγματικότητα, μια σημαντική μεταστροφή προς την αποδοχή, σε αυτή τη χώρα, των προκαταλήψεων εναντίον άλλων μειονοτικών ομάδων, που οφείλεται, κατά τη γνώμη μας, σε μεγάλο βαθμό στον επανακαθορισμό αντίδρασης (counterconditioning) και στην σύνδεση αυτή, και (δ) μια τέτοια προσέγγιση έχει πράγματι χρησιμοποιηθεί σε τηλεοπτικές διαφημίσεις, με πιο χαρακτηριστική μια διαφήμιση κατά του αλκοόλ που εμφανίζει ένα έφηβο αγόρι να πίνει σε ένα πάρτι, αλλά δεν καθίσταται αποδεκτός: πράγματι, καθώς γίνεται όλο και πιο μεθυσμένος, η συμπεριφορά του γίνεται όλο και πιο αντιπαθητική, και αντιμετωπίζεται από τους άλλους με αηδία. Τελικά, μετατρέπεται σε έναν ηλίθιο. Μπορεί κανείς να δει εύκολα πώς αυτό το πράγμα θα μπορούσε να προσαρμοστεί στους δικούς μας σκοπούς.
Όταν ένας φανατικός παρουσιάζεται με μια εικόνα του είδους του ατόμου για το οποίο έχει ήδη ένα θετικό στερεότυπο, βιώνει μια ακούσια ορμή θετικών συναισθημάτων, έχει μια καλή αίσθηση, είναι ρυθμισμένος να το βιώνει. Αλλά, εδώ, η καλή εικόνα έχει και μια κακή ταμπέλα – ομοφυλόφιλος! (Η διαφήμιση μπορεί να λέει κάτι όπως «Μπέρεγκαρντ Σμιθ – πότης μπύρας, ωραίος τύπος, πυλώνας της κοινότητας, 100% Αμερικανός, και τέρμα ομοφυλόφιλος») Ο φανατικός θα νοιώσει δύο ασύμβατα συναισθήματα: μια καλή αντίδραση στην εικόνα, μια κακή αντίδραση στην ομοφυλοφιλική ταμπέλα. Στη χειρότερη περίπτωση, το ένα θα ακυρώσει το άλλο και θα έχουμε ένα επιτυχές Σφήνωμα, όπως παραπάνω. Στην καλύτερη περίπτωση, η Συνειρμική Κατάσταση θα μεταφέρει, εί δυνατόν, το θετικό συναίσθημα που συνδέεται με την εικόνα προς την ταμπέλα, όχι αντικαθιστώντας άμεσα την αρνητική αντίδραση, αλλά σίγουρα αποδυναμώνοντάς την.
Μπορείτε να αναρωτηθείτε γιατί η μεταφορά δεν θα οδηγήσει προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ο λόγος είναι απλός: οι εικόνες είναι ισχυρότερες από ό,τι οι λέξεις και προκαλούν πιο δυναμικές συναισθηματικές αντιδράσεις. Ο φανατικός παρουσιάζεται με μια πραγματική εικόνα. Η ταμπέλα θα προκαλέσει στο μυαλό του τη δική του στερεοτυπική εικόνα, αλλά αυτό που βλέπει με το μάτι του μυαλού του θα είναι ασθενέστερο από αυτό που βλέπει στην πραγματικότητα με τα μάτια του. Όσο πιο προσεκτικά επιλεγμένη είναι η διαφημιζόμενη εικόνα ώστε να αντικατοπτρίζει το πρότυπό του για το είδος του ατόμου που απλά δεν θα μπορούσε να είναι ομοφυλόφιλος, τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι η διαφήμιση. Επιπλέον, λογικά, θα δεί την θετική εικόνα στη διαφήμιση, πριν μπορέσει να εξεγερθεί η αρνητική του «εικόνα» και οι πρώτες εντυπώσεις έχουν ένα πλεονέκτημα σε σχέση με τις δεύτερες.
Στην Μεταστροφή, μιμούμαστε την φυσική διαδικασία μάθησης στερεοτύπων, με τα ακόλουθα αποτελέσματα: παίρνουμε τα καλά συναισθήματα του φανατικού σχετικά με τα εντάξει παιδιά, και τα επισυνάπττουμε στην ετικέτα «γκέι», αποδυναμώνοντας ή ενδεχομένως αντικαθιστώντας τα κακά συναισθήματά του προς την ετικέτα και το προηγούμενο στερεότυπο.
Κατανοώντας την Άμεση Συναισθηματική Μοντελοποίηση, εύκολα θα προβλέψετε την εφαρμογή της στην Μεταστροφή: ενώ στο Σφήνωμα ο στόχος είναι να παρουσιαστεί ο φανατικός να απορρίπτεται από το κοινό του για την προκατάληψη του ενάντια στους ομοφυλόφιλους, στην Μεταστροφή ο στόχος είναι να παρουσιαστεί το κοινό του να συσχετίζεται με τους γκέι κάνοντας καλή παρέα. Για άλλη μια φορά, είναι πολύ δύσκολο για τον μέσο άνθρωπο, που από τη φύση του και την κατάρτισή του, σχεδόν πάντα αισθάνεται αυτό που βλέπει οι συνάνθρωποί του να αισθάνονται, να μην πέσει στην παγίδα μιας μαλακισμένης μόδας σε μια ξεκάθαρα κατασκευασμένη διαφήμιση. Κατά κάποιο τρόπο, οι περισσότερες διαφημίσεις στηρίζονται σε μια καταφατική απάντηση! Εξού και η σαρκαστική ερώτηση της Μητέρας: Υποθέτω ότι αν όλα τα άλλα παιδιά πηδούσαν από μια γέφυρα και σκοτώνονταν, θα το έκανες κι εσύ;
Μέχρι στιγμής έχουμε περιγράψει τρεις κύριους τρόπους, με τους οποίους μπορούμε να αλλάξουμε τις κατευθύνσεις στον μηχανισμό της προκατάληψης υπέρ μας. Η Απευαισθητοποίηση αφήνει τον μηχανισμό χωρίς καύσιμο, με αποτέλεσμα να σταματήσει. Το Σφήνωμα, κατ’ ουσίαν, το εκτροχιάζει. Η Μεταστροφή -ο φιλόδοξος στόχος μας μεγάλου βεληνεκούς- θέτει τον μηχανισμό σε αντίστροφη πορεία και τον στέλνει πίσω από όπου ήρθε.
Πηγή: MassResistance
Δύο ομοφυλόφιλοι λόγω αφόρητης βαρεμάρας, αποφασίζουν να παίξουν
ΑπάντησηΔιαγραφήξιφομαχία με τα γεννητικά τους όργανα. Μετά από πολλές ώρες ο ένας απ΄
τους δύο γυρνάει
τον κώλο του στον άλλον και λέει:
- "Βαρέθηκα, σκότωσέ με!"