Η γενεαλογία του κουρδικού ζητήματος

του Τιερί Μεϊσάν

Η διεθνής κοινότητα, ομόφωνη, πολλαπλασιάζει τις καταδίκες της στρατιωτικής επίθεσης στην Ροζάβα και παρακολουθήσει αδύναμη την φυγή δεκάδων χιλιάδων Κούρδων, κυνηγημένων από το τουρκικό στρατό. Ωστόσο, κανείς δεν παρεμβαίνει, θεωρώντας ότι η σφαγή είναι ίσως ο μόνος τρόπος για να αποκατασταθεί η ειρήνη, δεδομένων της αναπόσπαστης κατάστασης που δημιούργησε η Γαλλία και των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκαν από Κούρδους μαχητές και πολίτες.

Δεκάδες χιλιάδες Κούρδοι πολίτες τρέπονται σε φυγή μπροστά από το τουρκικό στρατό, εγκαταλείποντας τη γη που είχαν κατακτήσει και με την οποία έλπιζαν να κτίσουν την πατρίδα τους.

Όλοι οι πόλεμοι περιλαμβάνουν μια διαδικασία απλούστευσης: υπάρχουν μόνο δύο στρατόπεδα σε ένα πεδίο μάχης και ο καθένας πρέπει να επιλέξουν το δικό του. Στη Μέση Ανατολή, όπου υπάρχει μια απίστευτη ποσότητα κοινοτήτων και ιδεολογιών, αυτή η διαδικασία είναι ιδιαίτερα τρομακτική, αφού καμία από τις ιδιαιτερότητες αυτών των ομάδων δεν μπορεί πλέον να βρει έκφραση και ο καθένας πρέπει να συμμαχήσει με άλλους τους οποίους επικρίνει.

Όταν ένας πόλεμος τελειώνει, ο καθένας προσπαθεί να σβήσει τα εγκλήματα που έχει
διαπράξει, εκούσια ή όχι, και μερικές φορές να αφανίσει δύσχρηστους συμμάχους που θέλει να ξεχάσει. Πολλοί προσπαθούν να ανακατασκευάσουν το παρελθόν για να δώσουν στον εαυτό τους τον καλό ρόλο. Αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα με την τουρκική επιχείρηση «Πηγή της Ειρήνης» στα συριακά σύνορα και τις απίστευτες αντιδράσεις που προκαλεί.

Για να καταλάβουμε τι συμβαίνει, δεν αρκεί να γνωρίζουμε ότι όλοι ψεύδονται. Πρέπει επίσης να ανακαλύψουμε το τι κρύβει ο καθένας και να το δεχόμαστε, ακόμα και όταν βλέπουμε ότι εκείνοι που θαυμάσαμε μέχρι στιγμής είναι στην πραγματικότητα καθάρματα.

Γενεαλογία του Προβλήματος

Αν κάποιος πιστεύει τον ευρωπαϊκό Τύπο και τα ΜΜΕ, μπορεί να πιστέψει ότι οι κακοί Τούρκοι πρόκειται να εξοντώσουν τους καλούς Κούρδους που οι σοφοί Ευρωπαίοι προσπαθούν να σώσουν παρά τις δειλές Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, καμία από αυτές τις τέσσερις δυνάμεις δεν παίζει το ρόλο που της αποδίδεται.

Πρέπει πρώτα να αποκαταστήσουμε το σημερινό γεγονός στο πλαίσιο του «πολέμου εναντίον της Συρίας», του οποίου αποτελεί μόνο μία μάχη, και σε αυτό της «αναδιαμόρφωσης της διευρυμένης Μέσης Ανατολής», της οποίας η συριακή σύγκρουση. είναι μόνο ένα βήμα. Με την ευκαιρίας των επιθέσεων τις 11 Σεπτεμβρίου 2001, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Ντόναλντ Ράμσφελντ, και ο νέος διευθυντής του του "Μετασχηματισμού της Δύναμης", Ναύαρχος Άρθουρ Τσεμπρόβσκι, προσάρμοσαν τη στρατηγική του Πενταγώνου στον χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό. Αποφάσισαν να διαιρέσουν τον κόσμο σε δύο ζώνες: η μία που θα ήταν αυτή της οικονομικής παγκοσμιοποίησης και η άλλη που θα θεωρούταν μια απλή αποθήκη πρώτων υλών. Οι αμερικανοί στρατοί θα ήταν υπεύθυνοι για την άρση των κρατικών δομών σε αυτή τη δεύτερη περιοχή του κόσμου, έτσι ώστε κανείς να μην μπορεί να αντισταθεί σε αυτόν τον νέο καταμερισμό εργασίας [1]. Ξεκίνησαν με την "Διευρυμένη Μέση Ανατολή".

Προβλεπόταν να καταστραφεί η Αραβική Δημοκρατία της Συρίας, το 2003 (Syrian Accountability Act), μετά το Αφγανιστάν και το Ιράκ, αλλά διάφορα εμπόδια ώθησαν αυτή την επιχείρηση να γίνει το 2011. Το σχέδιο της επίθεσης αναδιοργανώθηκε σύμφωνα με τη βρετανική αποικιοκρατική εμπειρία στην περιοχή αυτή. Το Λονδίνο συμβούλευσε να μην καταστραφούν εντελώς τα κράτη, να αποκατασταθεί ένα ελάχιστο κράτος στο Ιράκ και να διατηρηθούν κυβερνήσεις μαριονέτες ικανές να διαχειριστούν την καθημερινή ζωή των λαών. Με αντιγραφή της «Μεγάλης Αραβικής Επανάστασης» του Λόρενς της Αραβίας, που οργανώθηκε το 1915, επρόκειτο να οργανώσουν μια «Αραβική Άνοιξη» που τοποθετεί στην εξουσία την Αδελφότητα των Αδελφών Μουσουλμάνων και όχι πλέον των Ουαχαμπιστών [2]. Ξεκίνησαν με την ανατροπή των φιλοδυτικών καθεστώτων της Τυνησίας και της Αιγύπτου, κατόπιν επιτέθηκαν στη Λιβύη και τη Συρία.

Αρχικά η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, αρνήθηκε να συμμετάσχει στον πόλεμο εναντίον της Λιβύης, η οποία ήταν ο πρώτος της πελάτης, και κατά της Συρίας με την οποία είχε δημιουργήσει μια κοινή αγορά. Ο Γάλλος Υπουργός Εξωτερικών Alain Juppé είχε τότε την ιδέα να σκοτώσει δύο πουλιά με μια πέτρα. Πρότεινε στον Τούρκο ομόλογό του, Αχμέτ Νταβούτογλου, να επιλύσουν από κοινού το κουρδικό ζήτημα σε αντάλλαγμα για την ένταξη της Τουρκίας στον πόλεμο κατά της Λιβύης και της Συρίας. Οι δύο άνδρες υπέγραψαν ένα μυστικό πρωτόκολλο που προέβλεπε τη δημιουργία ενός Κουρδιστάν όχι στις κουρδικές περιοχές της Τουρκίας, αλλά στα αραμαϊκά και αραβικά εδάφη στη Συρία [3]. Η Τουρκία, η οποία έχει εξαιρετικές σχέσεις με την περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν του Ιράκ, ήθελε τη δημιουργία ενός δεύτερου Κουρδιστάν, σκεπτόμενη με αυτό τον τρόπο να τερματίσει την κουρδική ανεξαρτησία στο ίδιο το έδαφός της. Η Γαλλία, η οποία είχε στρατολογήσει κουρδικές φυλές το 1911 για να καταστείλει τους Άραβες εθνικιστές, σκόπευε επιτέλους να δημιουργήσει στην περιοχή ένα Κουρδιστάν-οπίσθιο, όπως οι Βρετανοί κατάφεραν να δημιουργήσουν μια εβραϊκή αποικία στην Παλαιστίνη. Γάλλοι και Τούρκοι πήραν την υποστήριξη των Ισραηλινών που έλεγχαν ήδη το Ιρακινό Κουρδιστάν με τη φατρία Μπαρζανί, επίσημα μέλος της Μοσάντ.

Σε ανοιχτό καφέ: το Κουρδιστάν, το οποίο σχεδιάστηκε από την επιτροπή King-Crane, επικυρώθηκε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Woodrow Wilson, και υιοθετήθηκε το 1920 από τη διάσκεψη των Σεβρών.

Οι Κούρδοι είναι ένας νομαδικός λαός (το ακριβές νόημα της λέξης «κούρδο»), που κινούταν στην κοιλάδα του Ευφράτη, στα σημερινά Ιράκ, Συρία και Τουρκία. Οργανωμένος με τρόπο όχι φυλετικό, αλλά με φατρίες, και γνωστός για το θάρρος του, δημιούργησε πολλές δυναστείες που επικρατούσαν στον αραβικό κόσμο (συμπεριλαμβανομένου του Σαλαδίνου του Μεγαλοπρεπή) και περσικό, και παρείχε βοηθητικά στρατεύματα σε διάφορους στρατούς. Στις αρχές του εικοστού αιώνα, μερικοί από εκείνους είχαν προσληφθεί από τους Οθωμανούς για να σφάξουν μη-μουσουλμάνους πληθυσμούς στην Τουρκία, ιδιαίτερα τους Αρμενίους. Με αυτή την ευκαιρία, εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην Ανατολία, ενώ οι άλλοι παρέμεναν νομάδες. Στο τέλος του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Woodrow Wilson, σε εφαρμογή της παραγράφου 12 των 14 σημείων του (σκοποί πόλεμου) δημιούργησε ένα Κουρδιστάν στα απομεινάρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Για να οριοθετηθεί το έδαφος, έστειλε επί τόπου την Επιτροπή King-Crane, ενώ οι Κούρδοι συνέχιζαν τη γενοκτονία των Αρμενίων. Οι εμπειρογνώμονες προσδιόρισαν μια περιοχή στην Ανατολία και προειδοποίησαν τον Wilson ενάντια στις καταστροφικές συνέπειες μιας επέκτασης ή εκτόπισης αυτής της επικράτειας. Αλλά η Οθωμανική Αυτοκρατορία ανατράπηκε από τα μέσα από τον Μουσταφά Κεμάλ ο οποίος ανακήρυξε τη τουρκική Δημοκρατία και αρνήθηκε την εδαφική απώλεια που επέβαλε το σχέδιο Wilson. Εν τέλει, το Κουρδιστάν δεν γεννήθηκε.

Για έναν αιώνα, οι Τούρκοι Κούρδοι προσπάθησαν να αποσχιστούν από την Τουρκία. Στη δεκαετία του ’80, οι μαρξιστές-λενινιστές του ΡΚΚ άνοιξαν έναν πραγματικό εμφύλιο πόλεμο εναντίον της Άγκυρας, με πολύ σκληρή καταστολή. Πολλοί βρήκαν καταφύγιο στη βόρεια Συρία, υπό την προστασία του προέδρου Hafez al-Assad. Όταν ο ηγέτης τους Abdullah Öcallan συνελήφθη από τους Ισραηλινούς και παραδόθηκε στους Τούρκους, εγκατέλειψαν τον ένοπλο αγώνα. Στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, το PKK, το οποίο δεν χρηματοδοτούταν πλέον από τη Σοβιετική Ένωση, διεισδύθηκε από τη CIA και μεταλλάχθηκε. Εγκατέλειψε το μαρξιστικό δόγμα και έγινε αναρχικό, παραιτήθηκε από τον αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τέθηκε στην υπηρεσία του ΝΑΤΟ. Η Ατλαντική Συμμαχία έκανε εκτεταμένη χρήση των τρομοκρατικών ενεργειών του για να περιορίσει την παρορμητικότητα του τουρκικού μέλους του.

Εξάλλου, το 1991, η διεθνής κοινότητα διεξήγαγε έναν πόλεμο εναντίον του Ιράκ, το οποίο μόλις είχε εισβάλει στο Κουβέιτ. Στο τέλος αυτού του πολέμου, οι Δυτικοί ενθάρρυναν τις σιιτική και κουρδική αντιπολιτεύσεις να εξεγερθούν ενάντια στο σουνιτικό καθεστώς του προέδρου Σαντάμ Χουσεΐν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο άφησαν να σκοτωθούν 200.000 άνθρωποι, αλλά κατέλαβαν μια περιοχή της χώρας που απαγόρευσαν στον ιρακινό στρατό. Έδιωξαν τους κατοίκους και ανασυντάξαν εκεί τους Ιρακινούς Κούρδους. Αυτή η περιοχή η οποία επανεντάχθηκε στο Ιράκ μετά τον πόλεμο του 2003 έγινε το ιρακινό Κουρδιστάν γύρω από τη φατρία Μπαρζανί.

Ο επιτελικός χάρτης του σχεδίου Rumsfeld / Cebrowski για την «Αναδιαμόρφωση της Ευρύτερης Μέσης Ανατολής».

    Πηγή: το άρθρο «Τα σύνορα του αίματος - Πώς θα φανεί μια καλύτερη Μέση Ανατολή», του συνταγματάρχη Ραλφ Πέτερς, Εφημερίδα των Ενόπλων Δυνάμεων, Ιούνιος 2006.

Στις αρχές του πολέμου κατά της Συρίας, ο πρόεδρος Μπασάρ αλ-Άσαντ απέδωσε τη συριακή ιθαγένεια στους κούρδους πολιτικούς πρόσφυγες και στα παιδιά τους. Έβαλαν αμέσως τον εαυτό τους στην υπηρεσία της Δαμασκού για να υπερασπιστούν το βόρειο τμήμα της χώρας ενάντια στους ξένους τζιχαντιστές. Όμως το ΝΑΤΟ ξύπνησε το τουρκικό ΡΚΚ και το έστειλε να κινητοποιήσει τους Κούρδους της Συρίας και του Ιράκ για να δημιουργήσουν ένα πολύ μεγάλο Κουρδιστάν, όπως σχεδίαζε το Πεντάγωνο από το 2001 και καταγράφηκε από τον επιτελικό χάρτη που αποκάλυψε ο συνταγματάρχης. Ralph Peters το 2005

Ο χάρτης της «Αναδιαμόρφωσης της Ευρύτερης Μέσης Ανατολής», που τροποποιήθηκε μετά την αποτυχία του πρώτου πολέμου κατά της Συρίας.Πηγή: “Imagining a Remapped Middle East”, Robin Wright, The New York Times Sunday Review, September 28, 2013

Αυτό το σχέδιο (που αποσκοπούσε στη διαίρεση της περιοχής σε εθνοτικές βάσεις) δεν αντιστοιχούσε καθόλου με αυτό του προέδρου Wilson το 1919 (που αποσκοπούσε στην αναγνώριση του δικαιώματος του κουρδικού λαού) ούτε με εκείνο των Γάλλων (με στόχο την ανταμοιβή μισθοφόρων). Ήταν υπερβολικά μεγάλο γι ’αυτούς και δεν μπορούσαν να ελπίζουν να το ελέγχουν. Μάγευε όμως τους Ισραηλινούς, που το είδαν ως μέσο για να συγκρατήσουν τη Συρία από πίσω. Ωστόσο, αποδείχθηκε αδύνατο να επιτευχθεί. Η USIP, ένα Ινστιτούτο "Five Eyes" που σχετίζεται με το Πεντάγωνο, πρότεινε να το τροποποιήσει. Το Μεγάλο Κουρδιστάν θα μειωνόταν υπέρ μιας επέκτασης του ιρακινού Σουνιστάν [4] που θα ανατίθετο σε μια τζιχαντιστική οργάνωση: το μελλοντικό Ντάες.

Οι Κούρδοι του YPG, συριακού παρακλαδιού του PKK, προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα νέο κράτος, τη Ροζάβα, με τη βοήθεια των αμερικανικών δυνάμεων. Το Πεντάγωνο τους χρησιμοποίησε για να περιορίσουν τους τζιχαντιστές στην περιοχή που τους είχε ανατεθεί. Δεν υπήρξε ποτέ θεολογική ή ιδεολογική μάχη μεταξύ του YPG και του Ντάες, ήταν απλώς μια αντιπαλότητα για να μοιραστεί ένα έδαφος πάνω από τα απομεινάρια του Ιράκ και της Συρίας. Και εξάλλου, όταν κατέρρευσε το Εμιράτο του Ντάες, το YPG βοήθησε τους τζιχαντιστές να ενώσουν τις δυνάμεις τους με την Αλ Κάιντα στην Ιντλίμπ διασχίζοντας το «Κουρδιστάν» τους.

Οι Ιρακινοί Κούρδοι της φατρίας Μπαρζανί συμμετείχαν, όσον τους αφορά, άμεσα στην κατάκτηση του Ιράκ από το Ντάες. Σύμφωνα με το PKK, ο υιός του προέδρου και επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών της ιρακινής κουρδικής περιφερειακής κυβέρνησης, Masrour "Jomaa" Barzani, συμμετείχε στη μυστική συνάντηση της CIA στο Αμμάν την 1η Ιουνίου 2014, η οποία σχεδίαζε αυτή την επιχείρηση [5]. Οι Μπαρζανί δεν διεξήγαν καμία μάχη εναντίον του Ντάες. Αρκέστηκαν να επιβάλουν τον σεβασμό της επικράτειάς τους και να τους στείλουν για να αντιμετωπίσουν τους Σουνίτες. Ακόμα χειρότερα, άφησαν το Ντάες να υποδουλώσει τους μη Μουσουλμάνους Κούρδους, τους Γιαζίδη, κατά τη διάρκεια της μάχης στο Σιντζάρ. Εκείνοι που σώθηκαν, ήταν από τους μαχητές του PKK και του συριακού YPG που στάλθηκαν επιτόπου.

Στις 27 Νοεμβρίου 2017, οι Μπαρζανί οργάνωσαν - με τη μοναδική υποστήριξη του Ισραήλ - δημοψήφισμα αυτοδιάθεσης στο ιρακινό Κουρδιστάν, το οποίο έχασαν παρά τις προφανείς νοθείες. Ο αραβικός κόσμος ανακάλυπτε με έκπληξη τη νύχτα των εκλογών μια παλίρροια ισραηλινών σημαίων στο Ερμπίλ! Σύμφωνα με το περιοδικό Israel-Kurd, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, είχε δεσμευτεί να μεταφέρει 200.000 Ισραηλινούς Κούρδους, σε περίπτωση νίκης στο δημοψήφισμα, για να προστατεύσουν το νέο κράτος.

Για να απολαύσει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, πρέπει ένας λαός πρώτα να είναι ενωμένος, κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ με τους Κούρδους. Στη συνέχεια, πρέπει να ζει σε μια επικράτεια όπου είναι πλειοψηφία, πράγμα που συνέβαινε μόνο στην Ανατολία μετά από τη γενοκτονία των Αρμενίων, έπειτα και στο βόρειο τμήμα του Ιράκ μετά από την εθνοκάθαρση της ζώνης απαγορευμένης πτήσης κατά τη διάρκεια της μετά περιόδου της «Θύελλας της Ερήμου», και τέλος, στη Βορειοανατολική Συρία μετά από την αποβολή των Ασσυρίων Χριστιανών και των Αράβων. Το να τους αναγνωρίζεις σήμερα αυτό το δικαίωμα, είναι η επικύρωση εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας.

Τιερί Μεϊσάν

Μετάφραση
Κριστιάν Άκκυριά

Πηγή
Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα)