Ατλαντίδα: Τέλος ενός κόσμου, αρχή ενός θρύλου – Τι προπαγανδίζει το BBC;

Atlantis. Ένα docudrama του BBC. Συνδυάζει την επιστημονική αφήγηση με την δραματοποίηση. Εξυμνεί έναν υψηλό πολιτισμό, τον μινωικό. Το επίπεδο της υποκριτικής είναι μέτριο. Το σενάριο είναι κάτω του μετρίου. Στην υπόθεση κυριαρχεί η αντιπαράθεση κοσμικής – θρησκευτικής εξουσίας με την πρώτη να προβλέπει με μεγαλύτερη ακρίβεια τα φυσικά φαινόμενα. Γιατί; Επειδή την πρωθιέρεια παρασύρει προσωρινά ένα πρόσωπο που έχει ως κίνητρο την ερωτική αντιζηλία…

Το ντοκιμαντέρ περιγράφει την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Ο λόγος: για να περιγράψει το τέλος του μινωικού πολιτισμού, κυρίως όμως για να πει ότι η αρχαία Θήρα ήταν η χαμένη και μυστηριώδης Ατλαντίδα που -ίσως σκόπιμα- περιέγραψε με ασάφεια ο Πλάτων.

Το ντοκιμαντέρ-ταινία στηρίζεται στα ψηφιακά οπτικά εφέ και στα κλισέ αγωνίας των ταινιών δράσης. Τεκμηριώνει την κατάρρευση του Μινωικού πολιτισμού που κατακτάται και υποκαθίσταται από τον πολιτισμό των Μυκηναίων. Αποφαίνεται λοιπόν ότι ο Πλάτων περιέγραψε με ηθικοπλαστικό στόχο την καταστροφή [της Θήρας και της Κρήτης], δίνοντας μια μυθική διάσταση στο γεγονός: χαρακτηρίζοντάς το

«εξαφάνιση μιας γης», της Ατλαντίδας, που την ονομάζει «νήσο». Την συμπαραγωγή Γερμανίας-Ν. Αφρικής για το BBC υπογράφει ο Detlef Siebert.

Το BBC αποτελεί έναν βασικό πολιτισμικό αφηγητή για την παγκόσμια χειραγώγηση του κόσμου ως προς την αίσθηση του παρελθόντος, κάτι που φαίνεται σε πολλά, καίρια ιστορικά γεγονότα. Παρότι το σενάριο αφήνει αναμενόμενα κενά ως προς την σύνδεση Ατλαντίδας-Σαντορίνης, αφήνει ταυτόχρονα και ανεπίτρεπτα κενά ως προς την σύνδεση Πλάτωνα-Ατλαντίδας-Σαντορίνης. Η διατύπωση για το τι θέλησε να κάνει ο Πλάτων είναι επαμφοτερίζουσα, πράγμα που επιβεβαιώνεται στην σελίδα του BBC. Γιατί τότε ονομάζει το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ «Ατλαντίδα»; Ο Πλάτων δεν μιλάει με απόλυτη σαφήνεια ως προς το πότε και πού, αλλά τα όσα λέει, δεν συνδέουν την Θήρα του 17^ου π.Χ. αιώνα με την Ατλαντίδα: Η Ατλαντίδα βρισκόταν έξω από το στόμιο των Ηρακλείων Στηλών, δηλαδή στον Ατλαντικό Ωκεανό (απ’ όπου και το όνομα). Το μέγεθός της ήταν μεγαλύτερο από την Β. Αφρική και την Μ. Ασία, άρα δεν χωρά στην Μεσόγειο. Όσο για την χρονολόγηση, μπορεί να μην είναι βέβαιη η ερμηνεία του Πλάτωνα, αλλά λιγότερο βέβαιη είναι η αναγωγή του 9.500 π.Χ. στο «900 χρόνια πριν τον Πλάτωνα». [Σημειωτέον ότι η ήπειρος Ατλαντίδα ήταν όντως ήπειρος που δεν βυθίστηκε σε έναν κατακλυσμό, αλλά σε δυο τουλάχιστον φάσεις. Η περιοδικότητα των κατακλυσμών και το λιώσιμο των πάγων είναι θέματα γνωστά στην επιστημονική κοινότητα. Η «νήσος» που περιγράφει ο Πλάτων είναι το τελευταίο τμήμα μιας ηπείρου, ανεξάρτητα από πιθανούς πρόσθετους λόγους εξαφάνισής της.]

Το BBC μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν έβαλε αυτά τα λόγια στο στόμα του Πλάτωνα, οπότε, το θέμα παραμένει. Ο Πλάτων υποβιβάζεται από «μεγάλος Έλληνας» σ’ έναν «αμφίβολης αξίας Ελληνόφωνο» και η πιθανή του σκοπιμότητα έρχεται να σκεπάσει την καταφανή σκοπιμότητα του BBC. Τι έχουμε δει τα τελευταία χρόνια από την Δύση; Μια προσπάθεια υποτίμησης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, είτε σε χυδαία μορφή τηλεσόου, είτε σε «σοβαρή» μορφή «επιστημονικού λόγου». Για μια πληρέστερη εικόνα, πρέπει να πούμε ότι στην άστοχη ερμηνεία του θρύλου της Ατλαντίδας ως προς τον Πλάτωνα, το BBC δεν είναι μόνο του. Το γαλλικό κανάλι ARTE και το National Geographic έχουν κάνει σχεδόν το ίδιο. Πολύ πρόσφατα το τελευταίο παρουσίασε αποτελέσματα νέας έρευνας. Επιστράτευσε και το Hollywood με τον James Cameron (ίσως η επιστράτευση να είχε αντίθετη φορά). Η Μεσόγειος σαρώνεται ξανά, ωστόσο έχουν προστεθεί και μέρη εκτός αυτής. Φαίνεται ότι το NG επιτέλους ψάχνει και προς την σωστή κατεύθυνση. Αλλαγή ουσίας; Θα το δούμε. Πώς εξηγείται όμως η προηγούμενη ομοβροντία στοχευμένης ατλαντικής έρευνας στην Μεσόγειο;

Ενώ ο Πλάτων μιλάει για προσπάθεια υποδούλωσης των τότε μεγάλων πολιτισμών της μεσογείου από τους Άτλαντες, το BBC τοποθετεί την Σαντορίνη και τους Μινωίτες εκτός Ελλήνων και μιλάει για εύκολη [τυχαία] μεταηφαιστειακή επικράτηση του ελληνικού πολιτισμού των Μυκηνών. Η υπόθεση εργασίας είναι πως ο Πλάτων προσπαθεί να στερεώσει ένα τεχνητό ελληνικό παρελθόν που δημιούργησε ο Σόλων. Συνεπώς, πέρα από τα παραμερισμένα στοιχεία του Πλάτωνα και μεταγενέστερων γεωγράφων-ιστορικών, η θεώρηση αυτή βάζει την Αιγιήδα στην θέση της Ατλαντίδας. Η ταύτιση της Ατλαντίδας με την Αιγηίδα είναι ο ασφαλέστερος τρόπος εξαφάνισης της σύγκρουσής τους, όποια κι αν ήταν η αιτία της. Και μια πιθανή αιτία είναι η Κρόνια λατρεία των Ατλάντων (ή ορισμένων απ’ αυτούς) που μας παραπέμπει σε μια σύγκρουση Κρόνιων-Διογενών ως συνέχεια της Τιτανομαχίας που φτάνει τουλάχιστον ως τον Θησέα. Από το σημείο αυτό και ανάλογα με τις γνώσεις του, ο καθένας μπορεί να κρίνει. Σημαντικό στοιχείο που ξεχωρίζει σ’ αυτό το ντοκιμαντέρ-ταινία του BBC, είναι η εμβληματική παρουσία του αμφίστομου πέλεκυ. Από πού προέρχεται αυτός ο συμβολισμός; Έχει κοινή προέλευση και σημασία με τον ανατολικό πέλεκυ (σάγαρι ή λάβρυ), σύμβολο της περσικής δύναμης; Το BBC τον παρουσιάζει με τρόπο εμμονικό, ως μινωικό σύμβολο με σημασία μεγαλύτερη από τα κέρατα του ταύρου. Γιατί; Μόνο το ίδιο θα μπορούσε να απαντήσει στο αν ένας τόσο μακραίωνος πολιτισμός είχε σταθερό προσανατολισμό και σύμβολα.

Ηρακλής με ρόπαλο εναντίον Αμαζόνας με πέλεκυ. Από την Χάρτα του Ρήγα όπως αναδημοσιεύτηκε το 1810 από τον Άνθιμο Γαζή

Όμως, τα σύμβολα είναι κάποιες φορές δυσεξήγητα, επειδή η βαθύτερη σημασία τους μπορεί να είναι σκόπιμα διαφορετική από ό,τι φαίνεται. Στην προσπάθεια ερμηνείας του αρχαίου διπλού πέλεκυ πρέπει να προστεθεί η σύγχρονη απεικόνισή του. Λίγο πριν συλληφθεί, ο Ρήγας δημοσιεύει την Χάρτα, έναν γεωπολιτικό οδηγό της Επανάστασης των Ελλήνων. Το ποθούμενο θα αναβληθεί και πάλι. Το 1800 και το 1810 ένας άλλος μύστης της Ελληνικής Έγερσης, ο αρχιμανδρίτης Άνθιμος Γαζής θα επανεκδώσει στην Βιέννη την Χάρτα. Μεταξύ άλλων, η Χάρτα περιέχει και μια συμβολική απεικόνιση. Τον Ηρακλή με το ρόπαλο να καταδιώκει την έφιππη αμαζόνα οπλισμένη με τον διπλό πέλεκυ. Οι παραστάσεις του Ρήγα δεν έχουν αποκρυπτογραφηθεί με βεβαιότητα. Το ίδιο και η Επανάσταση. Αυτό που φαίνεται βέβαιο στην απεικόνιση είναι η αντιπαράθεση του Ηρακλή με την Αμαζόνα. Αυτόματα έρχεται στο μυαλό μας η μυθική συνάντηση του Ηρακλή με τον Άτλα, η μετονομασία των Κρόνιων στηλών σε Ηράκλειες στήλες και το ότι Αμαζόνες & Γοργόνες συνδέονται χωροχρονικά με την Ατλαντίδα σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς. Αν ο λαβύρινθος ήταν το κέντρο εξουσίας του διπλού πέλεκυ (λάβρυ), αν αποτελούσε την ένωση του ουράνιου με το επίγειο, τότε σε ποια θεϊκή δύναμη αναφέρεται ο -κατά BBC- Mινωικός πολιτισμός; Αναφέρεται μήπως στην κατά Ενώχ βιολογική ένωση των «θεών» με τους ανθρώπους; Σύμφωνα πάλι με την ελληνική γραμματεία η Τιτανομαχία διεξάγεται μεταξύ απογόνων της ένωσης ουρανού και γης. Κοινό στοιχείο μεταξύ εβραϊκής και ελληνικής γραμματείας είναι η αποστασία του ανθρώπου από το θεϊκό καλό. Ελλείψει ισχυρών ιστορικών στοιχείων οι κατακλυσμοί είναι δύσκολο να ταυτοποιηθούν με τα γενικόλογα στοιχεία που διασώζουν οι προφορικές και γραπτές παραδόσεις.

Αυτήν την σπασμένη ιστορία -πριν από τον μεγάλο κατακλυσμό του Δευκαλίωνα- προσπάθησε και ο Πλάτων μερικώς να αποκαταστήσει, τονίζοντας διαρκώς ότι όσα λέει στους διαλόγους του για την Ατλαντίδα είναι πραγματικότητα και όχι επινόηση. Προφανώς το έκανε για τους Έλληνες, αλλά ποιος ήταν ο πυθαγόρειος-σωκρατικός Πλάτων και ποιοι ήταν οι «Έλληνες» στους οποίους απευθυνόταν; Για ποια θέματα μιλούσε η συγκεκριμένη φιλοσοφία; Για θέματα μιας φυλής γλωσσικά προσδιορισμένης ή για τον προορισμό του ανθρώπου στην γη;

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΚΕΨΕΙΣ

Μετά το 2000 και ιδιαίτερα στις αρχές της δεκαετίας του 2010 οι δυτικοί αφηγητές της παγκόσμιας ιστορίας βάλθηκαν να πείσουν ότι η γη των Ατλάντων ήταν σε άλλο τόπο από αυτόν που περιγράφουν οι Έλληνες. Έγινε προσπάθεια:

1. Χρονικής συρρίκνωσης της «ατλαντικής ιστορίας»


2. Αναγωγής της «ατλαντικής ιστορίας» σε «ατλαντική μυθολογία»


3. Διαχωρισμού του Μινωικού από τον Ελληνικό πολιτισμό και διάδοσης της άποψης ότι ο πολιτισμός των Ελλήνων επικρατεί ύστερα από μια φυσική καταστροφή που εξαφανίζει τον πολιτισμό του διπλού πέλεκυ

Παρότι ο πλατωνισμός αποτελεί θεμέλιο του διαφωτισμού, ο Πλάτων και η ελληνική γραμματεία απουσιάζουν σε μεγάλο βαθμό από την δυτική παιδεία, στην οποία -βιαίως- ανήκει και το ελληνικό κράτος από την γέννησή του εδώ και δυο αιώνες. Ο δυτικός πολιτισμός είναι υλιστικός. Καλεί τον άνθρωπο να απελευθερώσει το σώμα του από το πνεύμα [φυλακή] του. Αναπόφευκτα, ο δυτικός πολιτισμός καταδιώκει ό,τι αναδεικνύει την προτεραιότητα του πνεύματος έναντι της ύλης. Καθώς η τεχνολογική γνώση διευρύνεται τους τελευταίους αιώνες, η Δύση έρχεται σε ολοένα και μειονεκτικότερη θέση. Το τελευταίο διάστημα κυνηγά απεγνωσμένα το μποζόνιο του Higgs και το πείραμα του Cern, επειδή πιέζεται ολοένα και περισσότερο, καθώς αναγκάζεται να κρύβει ό,τι υπερβαίνει τον Ευκλείδη και τον Νεύτωνα. Στο σημείο που η επιστήμη έχει φτάσει, δεν επιβεβαιώνει την προτεραιότητα της ύλης, αλλά το αντίθετο. Ότι η ύλη είναι ένα τμήμα της ατελούς πρόσληψης των πραγμάτων από τις ανθρώπινες αισθήσεις. Αν λοιπόν περιορίζει, όσο μπορεί την γεωμετρία του Georg Bernhard Reimann και την κβαντική φυσική, κατά μείζονα λόγο θα κρύψει τον Πλάτωνα και θα υπενθυμίζει ότι η «Ελληνική μυθολογία» είναι … απλώς «μύθοι» (βλ. National Geographic). Την κλασική ελληνική αρχαιότητα η Δύση την χρησιμοποίησε μόνον αποσπασματικά και μόνον για να διασπάσει τον ελληνικό πολιτισμό (θεωρία της ελληνικής ασυνέχειας) που τον 18^ο αιώνα αποτελούσε μεγάλη απειλή για την προετοιμαζόμενη κυριαρχία της. Ο εξουσιαστικός πυρήνας της Δύσης (που κατέχει το χρήμα, το στεγασμένο σε κτίρια-ναούς των Ελλήνων) όχι μόνον δεν δίδαξε τον Πλάτωνα στον οποίο υποτίθεται ότι στήριξε το «ΦΩΣ» του, αλλά συστηματικά παραπληροφορεί, κρατώντας δέσμιο των αισθήσεών του τον άνθρωπο. Πρόκειται για την κατάσταση για την οποία ο Πλάτων εφιστά προσοχή και την περιγράφει στην αλληγορία του σπηλαίου. Αν οι άνθρωποι καθυστερημένα πληροφορηθούν την πραγματικότητα, θα την απορρίψουν, εμμένοντας στην «πραγματικότητα» των αισθήσεών τους. Ας μείνουν λοιπόν καταναλωτές και δέσμιοι της δήθεν γραμμικής εξέλιξης του πολιτισμού από τον πρωτογονισμό στην σημερινή τεχνολογία. Η σημερινή απόγνωση του Κέντρου Εξουσίας της Δύσης είναι αυτή που επικαλείται διαρκώς τον Πλάτωνα, πετώντας τον -ουσιαστικά- στα σκουπίδια. Το ίδιο κάνει και με τον Νεύτωνα. Δεν τον ονομάζει πια «πρώτο μεγάλο φυσικό» (της σύγχρονης εποχής) αλλά «τελευταίο μεγάλο μάγο» (της παραδοσιακής κοινωνίας). Γιατί; Επειδή μέσα σε μιαν ολίγον απελευθερωμένη κοινωνία του διαδικτύου φοβάται την αποκάλυψη της συνολικής προσωπικότητας του σερ Άιζακ. Ο νόμος της παγκόσμιας έλξης με την αλληγορία του μήλου και η φασματική ανάλυση του φωτός ήταν χρήσιμα για την αποτίναξη της πνευματικής παράδοσης των Ευρωπαίων, αλλά ως εκεί. Ούτε οι «θρησκευτικές αναζητήσεις» είναι χρήσιμες, ούτε πρέπει να αποδεσμευτεί ο άνθρωπος από την «γήινη βαρύτητα».

Αρσενικό και θηλυκό. Ένωση, κυριαρχία του θηλυκού, γυναικεία θεότητα. Ο χαώδης κόσμος των πολλαπλώς ερμηνευόμενων συμβόλων μπορεί να παραπλανήσει πολλούς και για πολύ. Συμβόλιζε κάτι αντίστοιχο ο αμφίστομος πέλεκυς;

Οι Ηράκλειες στήλες έχουν γίνει ξανά «Κρόνιες» στον σύγχρονο τεκτονισμό; Μνημείο στο Eilat του Ισραήλ

Αυτό στο οποίο δεν χωρά αμφισβήτηση, είναι ότι η σύγχυση και η προσπάθεια επηρεασμού των συνειδήσεων αφορά σε γεγονότα με κοσμολογικό και ανθρωπογεννητικό περιεχόμενο. Δεν είναι τυχαίο ότι οι δύο Ηράκλειες στήλες, τα σύμβολα ήλιου και σελήνης, το θεϊκό μάτι και η συμβολική ένωση του θείου με το ανθρώπινο (ή αρσενικού με το θηλυκό) αποτελούν βασικές τεκτονικές παραστάσεις που δεν εκτίθεται μόνον σε κρυφές αίθουσες ή έγγραφα. Υπάρχουν πλέον και σε κοινή θέα, όλες μαζί, όχι αποκομμένες και με αντίθετη -κάποιες φορές- σημασία. Όπως οι Ηράκλειες στήλες στα βασιλικά οικόσημα και στα νομίσματα δολαρίου, στερλίνας, ευρώ, όπως η παράταξη του Ήλιου σε σχέση με την Σελήνη. Ποια είναι λοιπόν η ελληνική πολιτισμική διάσταση με την οποία έπαιξε το BBC στην Μεσογειακή «Ατλαντίδα»; Με βάση όσα είπαμε και όσα ο καθένας γνωρίζει, ας κάνει την έρευνά του. Ας θυμηθούμε και τρία ενδεικτικά στοιχεία:

Το ρόπαλον του Ηρακλέους πριν «κατέβει στο κεφάλι» του Καποδίστρια βρισκόταν στην σημαία του Ρήγα και κατεδίωκε τον διπλό πέλεκυ στην Χάρτα του.

Σημαίες της Επανάστασης των Ελλήνων και ιδιαίτερα αυτή του Γαζή απεικόνιζαν την ημισέληνο όχι μόνον κάτω από τον σταυρό, αλλά και κάτω από τον ήλιο.

Σύμφωνα με αντίγραφο από το Ευαγγέλιο του Ιωάννη που βρίσκεται στο Βατικανό ο Χριστός, βλέποντας τους Έλληνες δεν είπε μόνον: Ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθή ο Υιός του Ανθρώπου. Συμπλήρωσε: Ελλάς γαρ μόνη ανθρωπογονεί, φυτόν ουράνιον και βλάστημα Θείον ηκριβωμένον, λογισμόν αποτίκτουσα οικειούμενον επιστήμην.

Το καραβάκι της ιστορίας