Αυτοί που έγραψαν το βιβλίο της “Γραμματικής Ε’ και Στ’ Δημοτικού” αγνοούν ότι ο λαός καθορίζει τη γλώσσα, που μιλάει και όχι ένα βιβλίο ή μία πολιτική απόφαση. Ετσι, παρότι η λαική παράδοση θέλει τα φωνήεντα να είναι επτά, αυτοί επιμένουν να υποστηρίζουν στο βιβλίο τους ότι είναι πέντε σαν τις πέντε ηπείρους... “Δύο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχερώνα…”Η άποψη αυτή η οποία υποστηρίζεται και απο μία επιστολή 140 γλωσσολόγων εμφανίζει πολλά κενά. Αυτά τα κενά είναι που δημιουργούν υπόβαθρο για συνωμοσιολογίες, όπως την μελλοντική αντικατάσταση των γνωστών σε όλους φωνηέντων (α, ε, η, ι, υ, ο, ω) με τα λατινικά (a, e, i ,o, u) στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης. Στη φωτογραφία αριστερά, επιβεβαιώνονται όσα λέω στα συμπεράσματα της ενότητας 4 του εν λόγω βιβλίου.
Τα φωνήεντα σύμφωνα με το βιβλίο αυτό είναι πέντε και αφορούν μόνο τον τρόπο προφοράς των φθόγγων. “Φωνήεντα” κατά το βιβλίο είναι οι φθόγγοι (τα ηχητικά σήματα) που όταν εκφωνούνται ο αέρας που βγαίνει απο το στόμα δεν έχει κανένα εμπόδιο ενώ “σύμφωνα” είναι οι φθόγγοι για τα οποία υπάρχει εμπόδιο! Αυτός ο ηχητικός ορισμός φωνηέντων και συμφώνων είναι υποκειμενικός και πολύ “ευάλωτος”. Δοκιμάστε να εκφωνήσετε κάποια σύμφωνα και θα διαπιστώσετε ότι μπορεί για κάποιους απο σας να θεωρηθούν ότι είναι και φωνήεντα, αφού θα μπορούν να εκφωνηθούν με τη κατάλληλη εξάσκηση με ανοιχτό το στόμα!
Σύμφωνα με την αποδεκτή “Νεοελληνική Γραμματική” του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, στην οποία περιγράφεται το μονοτονικό σύστημα που εισήγαγε ο Γ. Ράλλης γιατί είχε κάποιο πρόβλημα με τα πνεύματα (δεν του μίλαγαν…) οι φθόγγοι της Ελληνικής γλώσσας χωρίζονται σε “φωνήεντα” και σε “σύμφωνα”.Στη Γραμματική αυτή όμως εκτός του ηχητικού ορισμού των φωνηέντων ( (α, ε, ι, ο, ου) που γίνεται με το στόμα, υπάρχει και ο συμβολικός ορισμός των φωνηνέντων με
τα επτά γράμματα (α, ε, η, ι, υ, ο, ω) σε συμφωνία με τη Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας. Αριστερά, βλέπετε στη φωτογραφία με το έντονο θαλασσί χρώμα ακριβές αντίγραφο της σελίδας 12-13 της Γραμματικής Τριανταφυλλίδη, το οποίο σας παραθέτω για του λόγου μου το αληθές.
Σύμφωνα με τη Γραμματική του Τριανταφυλλίδη και τα 24 γράμματα της Ελληνικής γλώσσας χωρίζονται και αυτά σε επτά φωνήεντα (α, ε, η, ι, ο, υ, ω) και σε δεκαεπτά σύμφωνα ( β, γ, δ, ζ, θ, κ, λ, μ, ν, ξ, π, ρ, σ, τ, φ, χ, ψ). Αυτός ο διαχωρισμός δεν αναφέρεται πουθενά στο νέο βιβλίο της “Γραμματικής Ε’ και Στ’ Δημοτικού” . Σε όλο το βιβλίο υπάρχει μια διακριτική συγκάλυψη αυτού του γεγονότος. Δεν αναφέρεται πουθενά ότι τα φωνήεντα είναι επτά. Αντί αυτού αναφέρεται ότι τα πέντε φωνήεντα μπορούν να γραφούν με διάφορα γράμματα όπως τα (α, ε, η, ι, υ, ο, ω) , τα (αι, ει, ου,…) κλπ. Ο αριθμός “επτά” δεν υπάρχει πουθενά στο βιβλίο!
Ο ακουστικός ορισμός των φωνηέντων και των συμφώνων είναι γενικά υποκειμενικός, αφού στηρίζεται στην ακουστική και τη κατασκευή της στοματικής κοιλότητας του καθενός. Ο γραπτός ορισμός όμως είναι αντικειμενικός και ορθότερος, αφού είναι συμβολικός και σαφής.
Παρατηρώντας την εξέλιξη της διδασκαλίας της Ελληνικής Γραμματικής απο την Αρχαία, στην Καθαρεύουσα, στην Νεοελληνική (μονοτονικό) και τη Νέα Γραμματική του Δημοτικού βλέπει κανείς μια διαρκή προσπάθεια “απλοποίησης” της γλώσσας. Είναι όμως αυτό σωστό να γίνεται; Η απάντηση είναι όχι, διότι τα γράμματα μιας γλώσσας συνιστούν τους λίθους με τους οποίους κτίζονται οι κανόνες της λογικής και η αμεσότητα της επικοινωνίας ενός λαού. Η Γραμματική συνιστά την αρχιτεκτονική ενός συλλογικού οικοδομήματος ιδεών, που όσο δεν αλλάζει επιτρέπει τη συνέχεια και την εξέλιξη του πρός υψηλότερους στοχασμούς. Η αλλαγή αυτής της αρχιτεκτονικής έχει μετατρέψει αυτό το οικοδόμημα αξιών και εφεδρειών ευποιίας, που βασίζεται στη διάδοση, τη γνώση και τη σωστή χρήση της Ελληνικής γλώσσας σε ένα γιαπί με χαλαρά θεμέλια, που δεν θα μπορέσει ποτέ να γίνει τόσο ψηλό όσο του αρμόζει.
Η έκδοση του νέου βιβλίου της Γραμματικής για την Ε’ και Στ’ Δημοτικού από το Παιδαγωγικό Ινστιτούρο εισάγει στα δρώμενα μιά ακόμη αρνητική μετεξέλιξη της Ελληνικής γλώσσας και δεν ξέρω αν αυτό είναι το ζητούμενο. Αν είναι, να βγούν οι προιστάμενοι του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και να το πούν δημόσια, όπως έκαναν με τη βοήθεια του τηλεοπτικού σταθμού Σκάι για την Επανάσταση του 1821. Από ότι θυμάμαι, τους αποδόθηκαν τότε πολλά εύσημα για τις απόψεις τους μαζί με ονόματα χαρακτήρων κινουμένων σχεδίων…
Ακολουθεί το βιβλίο της Νέας Γραμματικής της Ε’ και Στ’ Δημοτικού.
New Grammar for Greek Junior School Ελληνική Γραμματική του Δημοτικού
Greek Grammar by Triantafylides Ελληνική Γραμματική του Μανόλη Τριανταφυλλίδη
Grammar of Ancient Greek Language by Tzartzanos Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης του Τζαρτζάνου
Αν και δεν υπάρχει άρθρο στο Σύνταγμα (όπως το άρθρο 107 του Συντάγματος του 1952 το οποίο κατηργήθη στο Σύνταγμα του 1975) που να προβλέπει την διατήρηση, την προστασία, το αναλλοίωτο και το απαραβίαστο της Ελληνικής γλώσσας ως αδιάσπαστου στοιχείου της εθνικής μας ταυτότητας και του Ελληνικού πολιτισμού, εν τούτοις είναι αυτονόητο ότι η αλλαγή της νοητικής θεμελίωσης ενός κράτους σε επίπεδο συμβολισμών, όπως η σημασία, ο τρόπος αντίληψης και χρήσης των γραμμάτων στην προφορά και τη γραφή ισοδυναμεί με κατάλυση του συντάγματος και της υπόστασης του Ελληνικού κράτους.
Μου προκαλεί εντύπωση το γεγονός, ότι μόνο λίγοι δάσκαλοι - μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού - ενοχλήθηκαν απο το περίεργο “λάθος” του συγκεκριμένου βιβλίου που παραπέμπει σε μεσαιωνικές αντιλήψεις περί εισαγωγής αλλαγών στη Παιδεία.
Η ταχεία και οργανωμένη αντίδραση 140 γλωσσολόγων, που έστειλαν στον τύπο μια επιστολή “μετάννοιας” για τη παρουσίαση των φωνηέντων στο νέο βιβλίο Γραμματικής αφορά περισσότερο το “τι εννοεί” το βιβλίο και όχι το “τι γράφει”. Σε αυτήν, αποδέχονται έμμεσα ότι τα φωνήεντα παραμένουν επτά (χωρίς να εξηγούν γιατί αυτό δεν αναγράφεται καθαρά πουθενά μέσα στο βιβλίο του δημοτικού) και επισημαίνουν ότι τα γράμματα της αλφαβήτου παραμένουν εικοσιτέσσερα (ευτυχώς…). Ολη αυτή τους η συμπεριφορά αυξάνει τα συνωμοσιολογικά σενάρια περί μελλοντικής μείωσης του αριθμού των γραμμάτων που κάποτε είχε εμφανισθεί και στο παρελθόν.
Εντύπωση προκαλεί επίσης το γεγονός, ότι ο υπουργός Παιδείας των πέντε “φωνηέντων” και των 140 “συμφώνων” δεν έχει ακόμη αντιδράσει ώστε να διορθωθεί το βιβλίο, που είναι και επιπέδου Νηπιαγωγείου περισσότερο παρά Δημοτικού.
Το χειρότερο δεν είναι, ότι το νέο βιβλίο Γραμματικής θέτει τις βάσεις μιας αλλαγής της Ελληνικής γλώσσας και του τρόπου σκέψης των πολιτών, που θα προκύψει υποσυνείδητα τα επόμενα χρόνια αλλά η αναλγησία ενός λαού στα προβλήματα που αναδύονται.
Η φτώχεια έχει αυξήσει το φόβο και έχει καταστείλει τις άμυνες. Η επιστολή των 140 “συμφώνων“ αντιστοιχεί σχηματικά με τη παρουσία του αεροπλανοφόρου USS Eisenhower στη Ρόδο και θεωρώ ότι ήταν προετοιμασμένη.
Σας συνιστώ να ακούσετε το τραγούδι του Γιώργου Μουφλουζέλη που περιγράφει τον αριθμό των φωνηέντων κατά τη λαική παράδοση και συνιστά λαογραφικό θησαυρό.
Eπεξεργασία σήματος ήχου εναντίον Νέας Ελληνικής Γραμματικής, σημειώσατε 7-5.
Εχει δημιουργηθεί λανθασμένα η εντύπωση, ότι οι γλωσσολόγοι έχουν την τελική άποψη για την προφορά και το γράψιμο των Ελληνικών γραμμάτων. Αυτό είναι λάθος. Η επιστήμη τους περιορίζεται τεχνολογικά ενώ η δική μου όχι, αφού μπορεί να “συλλαμβάνει” τις απόψεις και τις επιδιώξεις τους, χωρίς εκείνοι να μπορούν να κάνουν το ίδιο.
Κάνετε τις εξής δύο - πολύ απλές για λόγους παρουσίασης – ασκήσεις.
1> Προφέρετε προσεκτικά τη λέξη “κώλος” και καταγράψτε την ηλεκτρονικά στο record του PC σας. Θα παρατηρήσετε κάτι ανάλογο με το οπτικό σήμα της φωτογραφίας άνω-σριστερά.Η διάρκεια του φθόγγου “ω” είναι μεγαλύτερη απο τη διάρκεια του φθόγγου “ο”, όπως και του “η” σε συμφωνία με όσα διδάσκει η Αρχαία Ελληνική Γραμματική. Τα “ω” και “η” είναι μακρά φωνήεντα ενώ τα “ε” και “o” είναι βραχέα. Για το λόγο αυτό το “ω” προφέρεται σαν δύο περίπου “ο” σε διάρκεια.
Tα φωνήεντα στη σήμα διακρίνονται απο τα σύμφωνα και απο τη διαφορά στην έντασή τους. Τα φωνήεντα έχουν μεγαλύτερη ένταση από τα σύμφωνα, γιατί προφέρονται με ανοιχτό το στόμα. Ο τονισμός απλά οξύνει τη διαφορά.
Βλεπουμε λοιπόν, ότι οι φθόγγοι ακόμη και σήμερα εμπεριέχουν κατά πλήρη αντιστοιχία στη σημερινή προφορά των λέξεων τα επτά γραπτά φωνήεντα (α, ε, η, ι, ο, υ, ω) και όχι μόνο τα λατινικής προφοράς (a, i, u, e, o), που διδάσκει η Νέα Ελληνική Γραμματική του Δημοτικού. Eίναι αδύνατο να προφέρεις σωστά την Ελληνική γλώσσα χρησιμοποιώντας μόνο αυτά τα πέντε λατινικά φωνήεντα. Επιπλέον με τη τακτική αυτή τα Ελληνόπουλα απομακρύνονται απο την Αρχαία ΕΛληνική Γλώσσα και την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία. Αποσυντονίζονται απο την παράδοση.
2> Χρησιμοποιείστε το Goolge Translate και ακούστε πώς προφέρονται οι δύο λέξεις “κώλος κόλος” μαζί . To πρώτο φωνήεν “ώ” της λέξης “κώλος” ακούγεται να έχει μεγαλύτερη διάρκεια απο το φωνήεν “ό” της λέξης” κόλος” σε συμφωνία με όσα προανέφερα. Στο video άνω-δεξιά ακούγεται η προφορά. Η διαφορά είναι εμφανής. Oπως βλέπετε, η Google συμφωνεί μαζί μου.
Σημειώστε, ότι η Google κατά την εκφώνηση χρησιμοποιεί κάποιους αλγόριθμους και μια συγκεκριμένη μεθοδολογία. Η προφορά της δηλαδή διατηρεί συγκεκριμένα standards. Σας το λέω αυτό γιατί στην Ελλάδα οι περισσότεροι δεν προφέρουν σωστά την standard Ελληνική γλώσσα λόγω των τοπικών διαφορών.
Mπορείτε να δοκιμάσετε να δείτε τι θα συμβεί και για τις λέξεις “κώλος μώλος πόλος κόλος κωλος αλήτης”. Τα μακρά φωνήεντα "ω" και "η", εμφανίζουν μια μπάρα απο κάτω γιατί προφέρονται για μεγαλύτερη διάρκεια και αυτό γίνεται ανεξάρτητα απο το αν τονίζονται ή όχι. Πέραν αυτού η διαφορά στο άκουσμα κάθε λέξης είναι προφανής.
Οι 140 γλωσσολόγοι το καλύτερο που έχουν να κάνουν είναι να ξεχάσουν τη λατινική προφορά των (a, i, u, e, o) και να μάθουν να μιλούν σωστά. Αρκετά σφάλματα έχουν γίνει μέχρι σήμερα. Ας μάθουν πρώτα να προφέρουν σωστά οι ίδιοι την Ελληνική γλώσσα και μετά να μάθουν να προφέρουν σωστά άλλες γλώσσες, που σε αντίθεση με την Ελληνική δεν έχουν τόσο “έξυπνες” αντιστοιχίες ανάμεσα σε προφορά και γραφή, κάτι που βοηθάει στη γρήγορη εκμάθηση της.
Δεν μπορεί η Ελληνική γλώσσα να αποδομείται συνεχώς, γιατί μερικοί ραγιάδες και οι συνοδοιπόροι τους δεν είναι ικανοί να μετακινήσουν σωστά τη γλώσσα στον ουρανίσκο τους!
Η συζήτηση τελείωσε για μένα. Να διορθωθεί το βιβλίο χωρίς αργοπορία και οι 140 “σύμφωνοι” να ζητήσουν συγγνώμη. Είναι το πιό λογικό που θα μπορούσαν να κάνουν στην αδύνατη θέση που ευρίσκονται.
Αντί συμπεράσματος
Μερικοί αναγνώστες μου ζητούν επίμονα περισσότερα παραδείγματα. Δύο είναι πάρα πολλά, οι Ελληνες είναι έξυπνος λαός... Δεν θέλω να περιπλέξω μια ηθελημένα απλή και δοσμένη με χιούμορ παρουσίαση.
Σας έδειξα μια νέα για σας οπτική γωνία του θέματος, που δεν σας την έχει δείξει κανείς άλλος μέχρι σήμερα γιατί δεν εγνώριζε. Αυτό είναι πολύ λυπηρό και επιβεβαιώνει το χαμηλό επίπεδο των ΑΕΙ της χώρας. Απο κεί και πέρα, θέλει πολύ διάβασμα και προσπάθεια για να καταλάβετε. Επιτρέψτε μου όμως να έχω κάποιες αμφιβολίες για τις ικανότητές σας. Οτι μάθετε πάντως, καλό για σας είναι.
Mάθατε τί είναι παλμογράφος; Αν ναί συνεχίστε είστε σε καλό δρόμο.
Παράρτημα: Οδηγίες για να γράψετε με το PC στο Πολυτονικό Σύστημα
Για να γράψετε στο Πολυτονικό Σύστημα στα Windows πρέπει να επιλέξετε στα Settings της γλώσσας, Greek Language και Polytonic Keyboard. Χρήσιμες είναι οι παρακάτω αντιστοιχίες.
4 σχόλια:
Ανώνυμος είπε...- Ανώνυμος είπε...
κ.Καθηγητά τις τελευταίες ημέρες ακούμε συνέχεια περί "κώλων" σε όλο το διαδίκτυο.
Γλωσσολόγοι και Mεταφραστές μαθαίνουν να κάνουν Signal Processing!!! Tους τρελλάνατε.
- Ανώνυμος είπε...
Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
Δηλώσεις Πρόεδρου καθ. Ιωάννη Καζάζη για το Βιβλίο της Νέας Ελληνικής Γραμματικής της Ε' και Στ' δημοτικού
...
1. Τα γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου, τα οποία χρησιμοποιούμε στον γραπτό λόγο είναι εικοσιτέσσερα (24). Επομένως κανένα γράμμα δεν αφαιρείται ούτε παραλείπεται στο διδασκόμενο σχολικό εγχειρίδιο.
2. Οι φθόγγοι (ή ήχοι) που χρησιμοποιούνται στον προφορικό λόγο διακρίνονται σε φωνήεντα και σύμφωνα. Όπως διδάσκει ομόφωνα η επιστήμη της γλωσσολογίας (από τη μεγάλη ή «κρατική» Γραμματική Τριανταφυλλίδη του 1940 ως εκείνη των Κλαίρη –Μπαμπινιώτη του 2011), τα φωνήεντα, δηλαδή οι φωνηεντικοί φθόγγοι, είναι πέντε (5) (a, e, i, o, u), ενώ τα γράμματα, δηλαδή η γραπτή απόδοσή τους, είναι δώδεκα (12): επτά μονά γράμματα (α, ε, ι, η, υ, ο, ω) και πέντε διγράμματα: τα ει, οι, υι (για τη γραπτή απόδοση του φθόγγου /i/), το αι (για την απόδοση του /e/), και το ου (για τη γραπτή απόδοση του /u/).
3. Σε πολύ παλαιότερες –προεπιστημονικές-- σχολικές γραμματικές συγχέονταν οι φθόγγοι (ό,τι προφέρουμε) με τα γράμματα (ό,τι γράφουμε). Αντίθετα, στην εν χρήσει σχολική «Νέα Ελληνική Γραμματική της Ε’ και ΣΤ’ Δημοτικού», και η επιστημονική διάκριση ακουόμενων ήχων και γραφόμενων συμβόλων παρουσιάζεται με απλότητα και ακρίβεια, και η άσκηση των μαθητών στην ορθή γραφή είναι συστηματική και αναλυτική μέσα από σαφείς και κατάλληλες ασκήσεις. Εδώ και η παραδοσιακή ιστορική ορθογραφία τηρείται (αυτή που επιβάλλει την ποιοτική και την αριθμητική διάκριση ‘φθόγγων’ και ‘γραμμάτων’) και η επιστημονική αλήθεια εκφράζεται στο ακέραιο. - Ανώνυμος είπε...
1. Ο κύριος αυτός δικαιολογεί τη μεταβολή του αριθμού των φωνηέντων από 7 σε 5, με μια δήθεν σύγχιση που υπήρχε παλαιά, ότι δηλαδή στο προφορικό και γραπτό λόγο υπήρχαν 7 φωνήεντα.
Μου κάνει εντύπωση ότι επι τόσα χρόνια δεν υπήρξε καμμία τέτοια ανάλογη άποψη που να προκαλέσει τόση συζήτηση αλλά παρατηρήθηκε τώρα για πρώτη φορά.
2. Ο ίδιος προσπαθώντας να δικαιολογήσει την άποψη του βιβλίου της Νέας Γραμματικής όπου τα φωνήεντα είναι 5, εξηγεί τί κατά τη γνώμη του ισχύει. Ξεχνάει όμως κάτι σημαντικό. Οτι όσα λέει στην θέση 2 δεν αναφέρονται πουθενά μέσα στο βιβλίο της Νέας Γραμματικής και ότι η Γραμματική αφορά τον γραπτό λόγο. Δηλαδή τα φωνήεντα θα έπρεπε να αναφέρονται ότι είναι επτά.
Μήπως θα έπρεπε να γίνει δικηγόρος;
πηγή http://www.zcode-gr.blogspot.gr/2012/07/blog-post.html
ΦΘΟΓΓΟΙ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΑ
§ 1. Τὰ γράμματα τῆς ἀρχαίας ῾Ελληνικῆς γλώσσης εἶναι 24, τὰ ἴδια μὲ τὰ 24 γράμματα τῆς νέας ῾Ελληνικῆς. Ἀλλὰ ὑπὸ τῶν ἀρχαίων ῾Ελλήνων δὲν ἐπροφέροντο πάντα τὰ γράμματα ταῦτα ἀκριβῶς ὅπως τὰπροφέρομεν ἡμεῖς οἱ νέοι Ἕλληνες. Διὰ τοῦτο πολλάκις ὁ ἴδιος φθόγγος τῆς νέας γλώσσης (π. χ. ὁ φθόγγος ι) φαίνεται παριστανόμενος εἰς διαφόρους λέξεις ἢ εἰς διαφόρους συλλαβὰς τῆς ἰδίας λέξεως μὲ διάφορα γράμματα
(π. χ. καὶ μὲ τὸ η ἢ τὸ υ): ῥίς, μῦς, μυστήριον.
α΄) Φωνήεντα
§ 2. Ἀπὸ τὰ ἑπτὰ φωνήεντα α, ε, η, ι, ο, υ, ω :
α) τὸ ε καὶ τὸ ο λέγονται βραχέα (ἤτοι σύντομα εἰς τὴν προφοράν)˙
β) τὸ η καὶ τὸ ω λέγονται μακρὰ (ἤτοι παρατεταμένα εἰς τὴν προφοράν), διότι ἀρχῆθεν τὸ μὲν η ἐπροφέρετο ὑπὸ τῶν παλαιῶν ὡςπαρατεταμένον ε (ἤτοι περίπου ὡς εε),·τὸ δὲ ω ὡς παρατεταμένον ο(ἤτοι περίπου ὡς οο)˙
γ) τὸ α, ι, υ λέγονται δίχρονα, διότι ταῦτα ἀρχῆθεν εἰς ἄλλας μὲν συλλαβὰς ἑπροφέροντο βραχέα, εἰς ἄλλας δὲ μακρά.
Σημείωσις. ῞Ινα δηλωθῇ, ὅτι τὸ δίχρονον φωνῆεν μιᾶς συλλαβῆς εἶναι βραχύ,
γράφεται ὑπεράνω αὐτοῦ τὸ σημεῖον ˘, ἵνα δὲ δηλωθῇ, ὅτι εἶναι μακρόν, γράφεται ὑπεράνω αὐτοῦ
τὸ σημεῖον – , ὡς π.χ. κτῆμᾰ, κτῆσῐς, πῆχῠς – ὥρᾱ,τῑμή, θῡμός.
β΄) Σύμφωνα
§ 3. Ἀπὸ τὰ 17 σύμφωνα :1) ἐννέα, ἤτοι τὰ σύμφωνα κ, γ, χ – π, β, φ – τ, δ, θ, λέγονται ἄφωνα·
2) πέντε, ἤτοι τὰ σύμφωνα μ, ν – λ, ρ – σ (ς), λέγονται ἡμιφωνα
καὶ3) τρία, ἤτοι τὰ σύμφωνα ζ, ξ, ψ, λέγονται διπλᾶ.
Σημείωσις. Εἰς τὰ ημίφωνα συγκαταλέγονται προσέτι τὸ δίγαμμα (F) καὶτὸ γιωτ (j) (βλ. § 1, Σημ.).
§ 4.
Τὰ ἄφωνα διαιροῦνται :1) κατὰ τὸ φωνητικὸν ὄργανον, μὲ τὸ ὁποῖον κυρίως προφέρονται,
εἰςτὰ οὐρανικὰ κ, γ, χ,
εἰς τὰ χειλικὰ π, β, φ καὶ
εἰς τὰ ὀδοντικὰ τ, δ, θ·
2) κατὰ τὸ ποιὸν τῆς πνοῆς, ἡ ὁποία τὰ συνοδεύει κατὰ τὴν προφοράντων, εἰς τὰ ψιλὰ (ἤτοι λεπτὰ) κ, π, τ,
εἰς τὰ μέσα γ β δ καὶ εἰς τὰ δασέα (ἤτοι παχέα) χ, φ, θ.
§ 5. Τὰ ἡμίφωνα διαιροῦνται εἰς τὰ ἔνρινα μ, ν,
εἰς τὰ ὑγρὰ λ, ρ, καὶ εἰς τὸ συριστικὸν σ (ς).