Συνεχίζοντας οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ πως ο προστατευτισμός της δεκαετίας του 1930 είναι ένα πολύ παρεξηγημένο γεγονός – επειδή έχει συνδεθεί λανθασμένα με την κατάρρευση των χρηματιστηρίων του 1929 και με τη Μεγάλη Ύφεση, όπου η συνήθης θεωρία είναι το ότι, «η παγκόσμια κρίση συνέβη επειδή οι Η.Π.Α. υιοθέτησαν υψηλούς δασμούς, το πακέτο «Smoot–Hawley Act, SHA», στραγγαλίζοντας έτσι το διεθνές εμπόριο«.
Εν τούτοις, η θεωρεία αυτή δεν ισχύει στο σύνολο της, αφού η συρρίκνωση του διεθνούς εμπορίου οφειλόταν σε άλλες, σημαντικότερες αιτίες. Λειτούργησε βέβαια αρνητικά το συγκεκριμένο πακέτο, αλλά η επίδραση του ήταν πολύ μικρή – όπως φαίνεται από το γράφημα που ακολουθεί, εάν συγκρίνουμε τη πτώση του ΑΕΠ με την αντίστοιχη των εισαγωγών (πηγή).
Επεξήγηση γραφήματος: Εξέλιξη του πραγματικού ΑΕΠ των Η.Π.Α. (μαύρη καμπύλη), καθώς επίσης του όγκου των εισαγωγών (διακεκομμένη).
.
Ειδικότερα, μετά την ψήφιση του πακέτου SHA το καλοκαίρι του 1930, έως το ναδίρ της ύφεσης το καλοκαίρι του 1932, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 30%, ενώ ο όγκος των εισαγωγών κατά 40% – όπου όμως, σύμφωνα με υπολογισμούς, μόλις το 25% της μείωσης των εισαγωγών οφειλόταν στο πακέτο. Σε σχέση με αυτά τα εξής:
(α) Οι Η.Π.Α. δεν ήταν ούτε πριν το 1930 ιδιαίτερα υπέρ του ελευθέρου εμπορίου – ενώ το πακέτο SHA αύξησε τους εισαγωγικούς δασμούς μόλις κατά 20%. Αυτό σημαίνει ότι, οι συνολικές τιμές των εισαγομένων προϊόντων ακρίβυναν κατά περίπου 6% – οπότε δεν συνετέλεσαν σε μεγάλο βαθμό στην κρίση.
(β) Οι Η.Π.Α. ήταν το 1930 μία σχεδόν κλειστή οικονομία, αφού οι εισαγωγές της αποτελούσαν μόλις το 4% του ΑΕΠ – οπότε ήταν αδύνατον να οφείλεται η μεγάλη ύφεση στον προστατευτισμό που επιβλήθηκε.
Ως εκ τούτου, κατά την άποψη μας η βασική αιτία της παγκόσμιας κρίσης του 1930 δεν ήταν τόσο ο προστατευτισμός, όσο τα εξής:
(α) το συναλλαγματικό σύστημα, ο κανόνας του χρυσού δηλαδή, με τον οποίο μοιάζει σε μεγάλο βαθμό η οικονομία της Ευρωζώνης – σύνδεση όλων των νομισμάτων με το ευρώ που ουσιαστικά είναι ξένο νόμισμα για όλες τις χώρες.
(β) Η συμφωνία διακανονισμού των χρεών – τα χρέη δηλαδή μεταξύ των συμμάχων του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και οι πολεμικές επανορθώσεις των ηττημένων (Γερμανίας).
Δυστυχώς όμως, όταν έγιναν κατανοητά τα δύο αυτά προβλήματα και καταργήθηκαν τα αντιπαραγωγικά διεθνή καθεστώτα που τα στήριζαν, ήταν ήδη πολύ αργά για να εμποδιστεί η ριζοσπαστικοποίηση της εσωτερικής πολιτικής – οπότε ακολούθησε η άνοδος του ναζισμού και ο δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος.
Ελπίζουμε λοιπόν και ευχόμαστε να μην συμβεί κάτι ανάλογο σήμερα, όπου ουσιαστικά ο πλανήτης και ειδικά η Ευρωζώνη αντιμετωπίζει τα ίδια σχεδόν προβλήματα: με το ευρώ στη θέση του κανόνα του χρυσού, καθώς επίσης με την υπερχρέωση στη θέση των τότε πολεμικών χρεών.
Οι προθέσεις του νέου προέδρου
Περαιτέρω στη σημερινή εκλογή προέδρου στις Η.Π.Α., ο κ. Trump μοιάζει σε μεγάλο βαθμό με τον κ. Poroschenko – με το βιομήχανο σοκολάτας, ο οποίος ορκιζόταν σε όλες τις συσκέψεις κορυφής ότι, θα μείνει πιστός στην πολιτική των προκατόχων του. Εν τούτοις οι δυτικοί που τον στήριξαν διαπίστωσαν πως αργότερα κατήργησε την ελευθερία του Τύπου, ενώ προκάλεσε μεγάλα προβλήματα σε εκείνα τα ΜΜΕ που χρηματοδοτούσε η Δύση (κυρίως οι Η.Π.Α. και η Γερμανία). Εκτός αυτού σταθεροποίησε την εξουσία του και διατήρησε καλές επιχειρηματικές σχέσεις με τη Ρωσία – ενώ η ΕΕ έχασε το παιχνίδι, επιβάλλοντας της κυρώσεις κατ’ εντολή των Η.Π.Α.
Ο κ. Trump τώρα φαίνεται πως θα ακολουθήσει την εξής πολιτική, αντίθετη με αυτήν του προκατόχου του: (α) θα ενισχύσει τα εξοπλιστικά προγράμματα και το στρατό, (β) θα τοποθετήσει στην πρώτη γραμμή, όσον αφορά τον παγκόσμιο ανταγωνισμό, τα συμφέροντα της χώρας του – ενώ έχει δηλώσει πως θα αναγκάσει όλες τις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ να πληρώσουν για την προστασία που τους παρέχει η υπερδύναμη.
Μεταξύ αυτών ανήκει και το φορολογικό dumping, όπου θα επιτεθεί στη Μ. Βρετανία – η οποία μείωσε επίσης τη φορολογία της, ενώ υποτίμησε το νόμισμα της κηρύσσοντας πρώτη το συναλλαγματικό πόλεμο στη Δύση. Σε ορισμένα σημεία μοιάζει βέβαια η πολιτική των δύο χωρών – όπως στο θέμα της μετανάστευσης, το οποίο ήταν το βασικό αίτημα αυτών που ήθελαν την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ, καθώς επίσης την εκλογή του κ. Trump, έχοντας επηρεαστεί από το φόβο τους απέναντι στους ισλαμιστές και τους οικονομικούς μετανάστες.
Συνεχίζοντας, ο κ. Trump δεν θα συνεχίσει τους πολέμους με μισθοφόρους, με τη σημερινή τους μορφή – γεγονός για το οποίο θεωρείται ως εχθρός της CIA και φίλος πολλών υψηλόβαθμων στρατιωτικών, καθώς επίσης ενός μεγάλου μέρους του FBI. Πρώτο στο στόχαστρο του πάντως θεωρείται το Ιράν, αφού έχει δηλώσει επίσημα ότι, η πυρηνική συμφωνία της κυρίας Clinton μαζί του ήταν ένα μεγάλο λάθος – ενώ πιθανότατα θα επιδιώξει τη συμμαχία με τη Ρωσία, αλλά όχι με την Κίνα, την οποία θεωρεί επικίνδυνη για τη χώρα του.
Βέβαια, ο δρόμος του μεταξιού που σχεδιάζει να κατασκευάσει η Κίνα ίσως λειάνει τη συμπεριφορά του – αφού είναι υπέρ του να κερδίζει κανείς χρήματα, παρά να διεξάγει πολέμους. Όμως, η χώρα του βρίσκεται σε πολύ άσχημη οικονομική κατάσταση, έχοντας συσσωρεύσει τεράστια χρέη – οπότε, ως επιχειρηματίας, δεν είναι απίθανο να επιλέξει τη «φυγή προς τα εμπρός», δημιουργώντας τεράστια προβλήματα σε όλα τα άλλα κράτη, στα οποία θα θελήσει να μεταφέρει ένα μέρος των χρεών των Η.Π.Α. με διάφορους τρόπους.
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, η Γερμανία δεν είναι καθόλου ικανοποιημένη από την εκλογή του κ. Trump, αφού θα εμποδίσει τις προσπάθειες της να ανεξαρτητοποιηθεί – χρησιμοποιώντας την πολιτική λιτότητας και το ευρώ για να κυριαρχήσει στην Ευρώπη.
Ίσως αυτό να αποβεί θετικό για την Ελλάδα η οποία, εάν δεν καταφέρει να διαγράψει ένα μεγάλο μέρος των χρεών της, θα καταστραφεί εντελώς – γεγονός που γνωρίζει πολύ καλά ο νέος αμερικανός πρόεδρος, έχοντας βιώσει ανάλογες συνθήκες και χρεοκοπώντας αρκετές φορές στο παρελθόν.
Σε κάθε περίπτωση, έχουμε αλλαγή παραδείγματος (ανάλυση) στις Η.Π.Α., η οποία καθιστά εκ των πραγμάτων πολύ δύσκολες τις προβλέψεις τόσο για την υπερδύναμη, όσο και για τον υπόλοιπο πλανήτη – όπου η Ρωσία πρέπει να είναι ικανοποιημένη, αφού στήριξε με όλες τις δυνάμεις της το νέο αμερικανό πρόεδρο. Η εκλογή του κ. Trump πάντως ίσως είναι συνώνυμη με το τέλος της παγκοσμιοποίησης, καθώς επίσης με την άνοδο των εθνικιστικών κομμάτων στην Ευρώπη – επί πλέον με το τέλος του ΝΑΤΟ, έτσι όπως το γνωρίζαμε τις τελευταίες δεκαετίες.
οσο υπαρχουν οι αθεατοι δεν γινεται τιποτε προς τα επανω,και εαν γινει θα γινει ως μικρη παυση για ανανεωση μεχρι να ξαναβουτηξουν τα βρωμικα χερια τους να κλεψουν τον κοπο και τον ιδρωτα των λαων
ΑπάντησηΔιαγραφή