Στρατεύματα ειδικών δυνάμεων του κροατικού στρατού παρελαύνουν κατά τη διάρκεια στρατιωτικής παρέλασης αφιερωμένης στην 20ή επέτειο της επιχείρησης Καταιγίδα - RIA Novosti, 1920, 08.04.2024
© AP Photo / Darko Bandic
Elena Ponomareva
Κατά τη συνάντησή του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στο Κρεμλίνο την περασμένη εβδομάδα, ο Εμίρ Κουστουρίτσα υπενθύμισε την τρομερή τραγωδία του Σερβικού λαού: την εκδίωξη περισσότερων από 250.000 αμάχων από τους Ουστάσα (υποστηρικτές της φασιστικής ακροδεξιάς εθνικιστικής οργάνωσης που ιδρύθηκε το 1929 από τον Άντε Πάβελιτς. Από τον Απρίλιο του 1941 έως τον Μάιο του 1945, ήταν επικεφαλής του φασιστικού Ανεξάρτητου Κράτους της Κροατίας (ISC) - "Μπαντερόβια από την Κροατία" - περισσότεροι από 250 χιλιάδες άμαχοι. Την Άνοιξη-καλοκαίρι του 1995, για άλλη μια φορά στην
ιστορία (ο ακριβής αριθμός των θυμάτων της γενοκτονίας των Σέρβων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου είναι ακόμη άγνωστος: σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις, από 197 χιλιάδες έως 800 χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τότε τη ζωή τους) πραγματοποιήθηκε μια μεγάλης κλίμακας εθνοκάθαρση. Αυτό έγινε από τον Κροατικό στρατό με τη σιωπηρή συγκατάθεση της διεθνούς κοινότητας και υπό τον άμεσο έλεγχο των χειριστών του από τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον, το Λονδίνο και το Βερολίνο.Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις "Shine" και "Storm" μείωσαν τον αριθμό των Σέρβων που ζούσαν στα σύνορα της σημερινής Κροατίας κατά 90,7%. Οι κάτοικοι της Σερβικής Δημοκρατίας της Κράινα (RSK), που δημιουργήθηκε στα συντρίμμια της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, υπέστησαν σφαγές και εκτοπισμό.
Θα πρέπει να σημειωθεί αμέσως ότι η εμφάνιση της πολιτικής της RSK καθορίστηκε από τη βολουνταριστική πολιτική του Josip Broz Tito, η οποία αποσκοπούσε στη διαίρεση του Σερβικού χώρου με τα διοικητικά όρια των εθνικών δημοκρατιών. Ως αποτέλεσμα, στον πολιτικό χάρτη της Γιουγκοσλαβίας το 1946 εμφανίστηκαν σύνορα που δεν είχαν καμία σχέση με την ιστορία της περιοχής, ενώ ο Τίτο πήρε το παρατσούκλι "ο τελευταίος Αψβούργος των Βαλκανίων", καθώς πραγματοποίησε το όνειρο της Αυστροουγγαρίας να αποδυναμώσει όσο το δυνατόν περισσότερο τη Σερβία.
Οι Σέρβοι της Κράινα έβλεπαν το μέλλον τους μετά την καταστροφή της Γιουγκοσλαβίας στην ενότητα με το Βελιγράδι και την Μπάνια Λούκα, αλλά ήταν πρόθυμοι να συμβιβαστούν με το Ζάγκρεμπ. Ωστόσο, η κυβέρνηση του Tudjman - ένθερμου υποστηρικτή της φασιστικής ιδεολογίας της Ουστάσα κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου - ήθελε Σερβικά εδάφη, αλλά χωρίς Σέρβους. Ως εκ τούτου, με τις ευλογίες των Αγγλοσαξόνων και υπό την επίβλεψη εκπαιδευτών του ΝΑΤΟ, από το 1992 έως το 1995 ο κροατικός στρατός εξοπλίστηκε, εκσυγχρονίστηκε και εκπαιδεύτηκε. Δεν υπήρξε απαγόρευση των προμηθειών όπλων στην Κροατία, παρά το γεγονός ότι η δημοκρατία ήταν μέρος της σύγκρουσης.
Πριν από την έναρξη της επιχείρησης Shine, οι κροατικές αρχές εξασφάλισαν την υποστήριξη της Γερμανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών και πέτυχαν μια αλλαγή στη θέση των ειρηνευτικών δυνάμεων: σχεδόν τρεις χιλιάδες αγήματα των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ, έχοντας εγκαταλείψει 30 χιλιάδες κατοίκους της Δυτικής Σλαβονίας στη μοίρα τους, επέτρεψαν στα κροατικά στρατεύματα να εισέλθουν ανεμπόδιστα στο έδαφος της RSK. Η χρονική στιγμή της επιχείρησης ήταν προσεκτικά σχεδιασμένη: την 1η Μαΐου αρχίζει ένα δεκαήμερο διακοπών στο Βελιγράδι και τη Μόσχα, γεγονός που εξασφάλιζε τον αιφνιδιασμό. Για το Ζάγκρεμπ, η ημερομηνία αυτή είχε επίσης συμβολική σημασία: την ίδια ημέρα το 1991 οι Κροάτες υπέστησαν σοβαρή ήττα στο Μπόροβο Σέλο, την οποία ακολούθησε η υποχώρησή τους από όλη την Ανατολική Σλαβονία.
Η επιχείρηση Shine ξεκίνησε στις 05:30 της 1ης Μαΐου με μια μαζική προετοιμασία πυροβολικού. Στόχος της επίθεσης ήταν να αποκοπεί η Δυτική Σλαβονία από τον ποταμό Σάβα, πέρα από τον οποίο βρισκόταν η Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας. Στις 10:45, ο κροατικός στρατός εισήλθε στο Jasenovac και κατέλαβε βασικά υψώματα νοτιοδυτικά του Pakrac, χωρίς να συναντήσει σχεδόν καμία αντίσταση. Οι άμυνες του στρατού της FRC καταστράφηκαν αμέσως - το Βελιγράδι δεν υποστήριζε την Κραϊνά, η στρατιωτική βοήθεια από την Μπάνια Λούκα δεν πλησίαζε επίσης, και 15.000 Σέρβοι έμειναν απροστάτευτοι. Χιλιάδες άνθρωποι έσπευσαν να διαφύγουν προς τις δύο γέφυρες πάνω από τον ποταμό Σάβα, αλλά εκεί τους περίμεναν τα πυρά του κροατικού στρατού. Οι προεγκατεστημένες κάμερες του CNN κατέγραψαν τη φρίκη: εκρήξεις, φλεγόμενα σπίτια και αυτοκίνητα, φάλαγγες Σέρβων που εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους. Το βράδυ της 2ας Μαΐου, το Ζάγκρεμπ κήρυξε τη λήξη της επιχείρησης. Είχε διαρκέσει 36 ώρες.
Μέχρι τις 5 Μαΐου, οι κροατικές αρχές δεν επέτρεπαν σε διεθνείς οργανισμούς να επισκεφθούν τους χώρους που είχαν συλληφθεί. Ακόμη και στον ειδικό αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Yasushi Akashi, δεν επιτράπηκε η είσοδος στη Δυτική Σλαβονία. Οι εισβολείς έπρεπε να εξαφανίσουν τα ίχνη του εγκλήματος. Αλλά και πάλι οι παρατηρητές έμαθαν για σφαγές, βιασμούς, εκφοβισμούς, πράξεις καύσης. Ο αριθμός των προσφύγων από τη Δυτική Σλαβονία ανήλθε σε περισσότερους από 12.000. Ήδη από το 1991, ο Σερβικός πληθυσμός εκδιώχθηκε πλήρως από 280 χωριά και στις 1-2 Μαΐου 1995, τα υπόλοιπα 65 χωριά εκκαθαρίστηκαν από τους Σέρβους.
Η παγκόσμια κοινότητα γνώριζε για τις θηριωδίες που διαπράττονταν, αλλά δεν ελήφθη κανένα πρακτικό μέτρο για να σταματήσει η Ουστάσα. Η αντίδραση αυτή επέτρεψε στο Ζάγκρεμπ να εξαπολύσει νέα επίθεση στα εδάφη της FRC - Βόρεια Δαλματία, Λίκα, Μπάνια και Κορδούν - ήδη από τον Αύγουστο του 1995 και να επιλύσει οριστικά το σερβικό ζήτημα. Η επιχείρηση, με την κωδική ονομασία "Καταιγίδα", ήταν επίσης γρήγορη και καλά οργανωμένη. Οι Σέρβοι δεν ήταν προετοιμασμένοι για μια ύπουλη επίθεση- εμπιστεύτηκαν τους μεσάζοντες. Λίγες ημέρες πριν, στις 28 Ιουλίου, ο Akashi είχε έρθει στο Knin με ένα ειρηνευτικό πρόγραμμα, στην πραγματικότητα ένα τελεσίγραφο. Επρόκειτο για την ενσωμάτωση των Σέρβων με βάση το κροατικό σύνταγμα και το νόμο περί μειονοτήτων. Το σημαντικό ήταν ότι οι Σέρβοι συμφώνησαν, αλλά το Ζάγκρεμπ δεν ήταν ευχαριστημένο με αυτή την επιλογή. Οι Κροάτες Μπαντεροβίτες ήθελαν μια χώρα χωρίς Σέρβους.
Και στις 4 Αυγούστου, μετά από μια μαζική προετοιμασία του πυροβολικού, ο κροατικός στρατός άρχισε την επίθεσή του σε ολόκληρη τη γραμμή του μετώπου. Τα τανκς και το πεζικό επιτέθηκαν στην πρωτεύουσα Knin από δύο κατευθύνσεις. Οι Κροάτες σάρωσαν τα πάντα στο πέρασμά τους. "Η σημερινή Κράινα είναι μια καμένη και κατεστραμμένη γη που έχει πέσει στα χέρια βανδάλων", έγραψε ένας Βέλγος δημοσιογράφος που βρισκόταν στην πόλη εκείνες τις τρομερές μέρες.
Για λόγους που δεν είναι σαφείς, ο στρατός του FRC δεν αντιστάθηκε στους Κροάτες - ή μάλλον, δόθηκε εντολή να υποχωρήσουν. Είναι ακόμη άγνωστο ποιος έδωσε τη διαταγή. Ο στρατός του FRC, ο οποίος προετοιμαζόταν να υπερασπιστεί τη γη του για τρία χρόνια, κατέθεσε τα όπλα του. Ούτε οι εκτοξευτές πυραύλων έριξαν ούτε μία βολή. Ωστόσο, μέρος του στρατού (έως και εννέα χιλιάδες) εντάχθηκε στις τάξεις του στρατού του στρατηγού Mladic, ο οποίος πολέμησε για τη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.
Οι Σέρβοι γνώριζαν: δεν θα υπήρχε συνύπαρξη με τους νικητές. Ως εκ τούτου, άρχισε η τραγική έξοδος. Περίπου 300.000 κάτοικοι της σερβικής Κράινα εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και μετακινήθηκαν προς την Μπάνια Λούκα. Κατά τη διάρκεια της μετακίνησης, οι φάλαγγες των προσφύγων βομβαρδίζονταν και δέχονταν επιθέσεις. Αξιωματούχοι του ΟΗΕ επιβεβαίωσαν ότι δύο πολεμικά αεροσκάφη MIG-21 βομβάρδισαν μια φάλαγγα Σέρβων προσφύγων στις 8 Αυγούστου. Περίπου οκτώ χιλιάδες γυναίκες και παιδιά σκοτώθηκαν μόνο τις πρώτες τέσσερις ημέρες της εξόδου. Η τύχη 12.000 Σέρβων παραμένει άγνωστη. Και αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα. Η κατάσταση όσων έφτασαν στην Μπάνια Λούκα ήταν εξαιρετικά δύσκολη: οι άνθρωποι βρίσκονταν στην ύπαιθρο, χωρίς φαγητό, νερό και φάρμακα. Και οι φάλαγγες προχωρούσαν προς τη Γιουγκοσλαβία. Η Ειδική Αποστολή της ΕΕ στην Κράινα έγραψε στην έκθεσή της: "Μεταξύ 7 και 22 Αυγούστου, το 60-80% των Σερβικών περιουσιών στον Νότιο Τομέα καταστράφηκε, κυρίως κάηκε- μόνο το 2% έως 5% όσων ζούσαν εκεί πριν ήταν Σέρβοι- όλα τα ζώα καταστράφηκαν- τα χωριά κάηκαν ολοσχερώς με βενζίνη".
Και στις 7 Αυγούστου, καθώς ο κύριος όγκος των Σέρβων εγκατέλειπε τα σπίτια του, ο Κροάτης υπουργός Άμυνας Gojko Šušak ανακοίνωσε: "Η επιχείρηση για την εξάλειψη του FRC ολοκληρώθηκε με επιτυχία". Η Κροατία πανηγύρισε τη νίκη. Η τρομερή θλίψη εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, το αίμα, τα δάκρυα και ο πόνος των αμάχων -κυρίως γυναικών, παιδιών και ηλικιωμένων- δεν προκάλεσαν την παραμικρή συμπόνια στους κληρονόμους της Ουστάσα.
Τι γιόρταζαν; Τη δολοφονία και την εκδίωξη των Σέρβων! Οι Σέρβοι άφησαν 120.000 σπίτια και διαμερίσματα, 950 μνημεία του σερβικού πολιτισμού, 80 βιβλιοθήκες, 122 σχολεία, 85 παιδικούς σταθμούς, 67 κινηματογράφους παρέμειναν στο έδαφος που κατέλαβαν οι Κροάτες. Περίπου το 80% των σερβικών χωριών ισοπεδώθηκε και μόνο το 10% των κτιρίων παρέμεινε στην περιοχή από το Κνιν έως το Μπένκοβατς. Η Δαλματία και η Λίκα καταστράφηκαν ολοσχερώς. Πολλές εκκλησίες λεηλατήθηκαν. Το σερβικό μοναστήρι της Krka καταστράφηκε ολοσχερώς. Το 1999 και αργότερα, οι μαχητές του Κοσσυφοπεδίου επανέλαβαν την εμπειρία των Ουστάσα.
Και στις 10 Αυγούστου αποφασίστηκε να αποσυρθούν τα ειρηνευτικά στρατεύματα από την Κροατία. Το όνειρο του Χίτλερ πραγματοποιήθηκε στην Κροατία - έγινε εθνικά καθαρή.
Γιατί δεν πρέπει να ξεχαστούν τα γεγονότα που συνέβησαν πριν από σχεδόν 30 χρόνια; Και γιατί τα θυμήθηκε ο Κουστουρίτσα; Το γεγονός είναι ότι η γενοκτονία των λαών αποτελεί γεωπολιτικό εργαλείο των δυτικών ελίτ. Με αξιοζήλευτη κανονικότητα τη χρησιμοποιούν με τα χέρια των ανιψιών τους για να κυριαρχήσουν και να αναδιαμορφώσουν στρατηγικούς χώρους. Αυτό τόνισε ο Βλαντιμίρ Πούτιν στη συνομιλία του με τον σκηνοθέτη: "Η ιδεολογία της μισανθρωπίας και του ακραίου εθνικισμού χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες όχι για ιδεολογικά, αλλά κυρίως για γεωπολιτικά συμφέροντα.
Οι πρακτικές γενοκτονίας μπορεί να ποικίλλουν σε σοβαρότητα, από την απαγόρευση της ομιλίας και της εκμάθησης της μητρικής γλώσσας, της άσκησης της θρησκείας και της γνώσης της ιστορίας (οι Βαλτικοί οριοφρουροί έχουν διαπρέψει σε αυτό) έως τη φυσική εξόντωση και την εκδίωξη. Οι πιο βάναυσες μέθοδοι εξόντωσης αμάχων στα Βαλκάνια χρησιμοποιήθηκαν τόσο κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου όσο και κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων από τους τοπικούς φασίστες - Ουστάσι, Βόσνιοι Μουσουλμάνοι και Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου. Στην Ουκρανία, οι αντίστοιχοί τους είναι οι Μπαντερίτες. Και είμαι βαθύτατα πεπεισμένος ότι οι κάτοικοι της Νοβορωσίας σώθηκαν από την επανάληψη της τραγωδίας των Σέρβων της Κράινα μόνο χάρη στην απόφαση της ρωσικής ηγεσίας να δρομολογήσει τις Στρατηγικές Δυνάμεις Άμυνας. Δεν επιτρέψαμε και δεν θα επιτρέψουμε την επανάληψη της εθνοκάθαρσης κατά τα πρότυπα της Ουστάσας. Και γι' αυτό πρέπει να θυμόμαστε το τραγικό παρελθόν των Σέρβων, οι οποίοι ήταν οι πρώτοι που δέχθηκαν πολλά από τα χτυπήματα που προορίζονταν για εμάς, για τη Ρωσία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου