Η ανθρωπιστική βιομηχανία διακινεί 150 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο: σαν ένα...
τρένο, ατμομηχανή του είναι η φτώχεια και τα βαγόνια του είναι οι μη-κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ). Αυτές με τη σειρά τους μπορεί να συγκριθούν με τις μεγάλες επιχειρήσεις: θα πρέπει να νικήσουν τον ανταγωνισμό, εξασφαλίζοντας τη μεγαλύτερη ποσότητα των πιθανών δωρεών και να αποκλείσει άλλους οργανισμούς από την αγορά.
Το 80% των κεφαλαίων των ΜΚΟ προέρχεται από κυβερνήσεις. Οι τρεις μεγαλύτεροι δωρητές στον πλανήτη είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Μεγάλη Βρετανία. Αυτό επιτρέπει στους δωρητές να αποφασίσουν πώς και πού να επενδύσουν, ως εκ τούτου, δεν επιλέγουν τις φτωχότερες χώρες, αλλά με βάση την πολιτική τους ατζέντα.
Αυτά τα δημόσια κονδύλια που μεταφέρονται σε ιδιώτες χρησιμεύουν όχι μόνο στην εκβιομηχάνιση της νεοφιλελεύθερης διαφθοράς, αλλά και στην ενίσχυση των μηχανισμών διεθνούς παρέμβασης που ξεφεύγουν από τα εθνικά κράτη υπέρ των κέντρων εξουσίας που αναπτύσσονται από διακρατικούς οικονομικούς φορείς.
Σε αυτό, ας δουμε τρία εμβληματικά παραδείγματα
Το 80% των κεφαλαίων των ΜΚΟ προέρχεται από κυβερνήσεις. Οι τρεις μεγαλύτεροι δωρητές στον πλανήτη είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Μεγάλη Βρετανία. Αυτό επιτρέπει στους δωρητές να αποφασίσουν πώς και πού να επενδύσουν, ως εκ τούτου, δεν επιλέγουν τις φτωχότερες χώρες, αλλά με βάση την πολιτική τους ατζέντα.
Αυτά τα δημόσια κονδύλια που μεταφέρονται σε ιδιώτες χρησιμεύουν όχι μόνο στην εκβιομηχάνιση της νεοφιλελεύθερης διαφθοράς, αλλά και στην ενίσχυση των μηχανισμών διεθνούς παρέμβασης που ξεφεύγουν από τα εθνικά κράτη υπέρ των κέντρων εξουσίας που αναπτύσσονται από διακρατικούς οικονομικούς φορείς.
Σε αυτό, ας δουμε τρία εμβληματικά παραδείγματα
Το βαρέλι δίχως πάτο των ΜΚΟ στην Αϊτή
Περισσότερες από 10.000 οι οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας έχουν έρθει (??) στη χώρα της Καραϊβικής μετά την βιβλική καταστροφή του σεισμού έντασης 7,0 R που έπληξε το Πορτ-ο-Πρενς στις 12 Ιανουαρίου 2010. Οι δωρεές είχαν υπερβεί τα 9 δισεκατομμύρια $, και πολλοί από αυτούς τους οργανισμούς έχουν πραγματοποιήσει τα έργα τους μέσω ιδιωτικών εταιρειών και χωρίς κανενός είδους έλεγχο της τοπικής κυβέρνησης.
Το 2016, ο τυφώνας Matthew άφησε πίσω του εκατοντάδες νεκρούς, 1,4 εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς φαγητό και νερό, αρκετές τοποθεσίες καταστράφηκαν ολοσχερώς, ειδικά στα νοτιοδυτικά της χώρας. Έξι χρόνια μετά τον σεισμό, περισσότεροι από 60.000 Αϊτινοί ζούσαν ακόμα σε προσωρινά σπίτια, με ελάχιστη ή καθόλου πρόσβαση σε υγειονομικές υπηρεσίες ή/και ιατρική περίθαλψη. Η άμεση έκκληση του ΟΗΕ είχε στόχο την αίτηση επείγουσας αρωγής ύψους 120 εκατομμυρίων δολαρίων για την ανακούφιση της έκτακτης ανάγκης του φτωχότερου έθνους του δυτικού ημισφαιρίου.
Σημαντικό μέρος των ΜΚΟ που εδρεύουν στο Port au Prince,την πρωτεύουσα της Αϊτής, ζήτησαν εισφορές μέσω των ιστοσελίδων τους, ενώ και τα κυβερνητικά ελικόπτερα των ΗΠΑ έσπευσαν με φορτία ρυζιού και νερού, όπως και το 2010.
Περισσότερο από το 99% των χρημάτων κατέληξαν σε τραπεζικούς λογαριασμούς των ΜΚΟ, κοντολογίς μαζί είχαν περισσότερα χρήματα από την κεντρική κυβέρνηση της Αϊτής και τις τοπικές αυτοδιοικητικές αρχές, που σχεδόν δεν έλαβαν βοήθεια. Παρά τα δισεκατομμύρια δολάρια που δώρισε ο σεισμός του 2010, αναρωτιέται κανείς γιατί η Αϊτή δεν ήταν καλύτερα προετοιμασμένη για την καταιγίδα που ήρθε έξι χρόνια αργότερα...
Ένα παράδειγμα από τα πολλά:
Το Ίδρυμα Κλίντον βοήθησε τους χορηγούς του να επωφεληθούν από το σεισμό, το Ίδρυμα Bill and Melinda Gates και το USAID έχουν δημιουργήσει το Iniciativa de Telefonos Móviles στην Αϊτή. Τον Ιανουάριο του 2011, η εταιρεία Digicel του Ιρλανδού δισεκατομμυριούχου Denis O'Brien έχει λάβει το πρώτο επιπλέον τμήμα των $ 2.5 εκατομμύρια, ώστε οι Αϊτινοί να μπορούν να λάβουν χρήματα μέσω ενός δικτύου κινητής τηλεφωνίας. Το 2012, μόλις δύο χρόνια μετά τον σεισμό, η επιχείρηση Digicel στην Αϊτή του είχε αποφέρει κέρδη 86 εκατομμυρίων δολαρίων από έσοδα ύψους 439 εκατομμυρίων δολαρίων (μόνο για το το 2012).
O φιλεύσπλαχνος O'Brien έδωσε με τη σειρά του συνδρομή μεταξύ $ 5 - $ 10 εκατομμυρίων στο Ίδρυμα Clinton. Τον Οκτώβριο του 2010, δύο μήνες πριν η εταιρεία Digicel λάβει τα χρήματα για να βοηθήσει την Αϊτή, η ίδια εταιρεία ήταν χορηγός σε εκδήλωση στην Τζαμάικα, όπου Μπιλ Κλίντον έλαβε αμοιβή $ 225,000 για να δώσει μια και μόνη διάλεξη.
Τον Ιούλιο του 2017, ο πρώην υπάλληλος Klaus Eberwein, Αϊτινός υπήκοος, έπρεπε να παρουσιαστεί ενώπιον της Επιτροπής Ηθικής και Καταπολέμησης της Διαφθοράς της Γερουσίας των ΗΠΑ και να καταθέσει εναντίον του Ιδρύματος Κλίντον για την υποτιθέμενη διάθεση των διεθνών δωρεών, αλλά δεν μπόρεσε κι ούτε ποτέ θα είναι σε θέση,μια και σε εκείνες τις ημέρες το σώμα του βρέθηκε άψυχο, χτυπημένος στο κεφάλι σε ένα μοτέλ στο Μαϊάμι .
Σομαλία: πειρατεία, πείνα και απόσπαση της προσοχής
Το 2010, μια έκθεση του ΟΗΕ προειδοποιούσε ότι τουλάχιστον το μισό της ανθρωπιστικής βοήθειας προς το αφρικανικό έθνος είχε απαχθεί. Οι παραλήπτες ήταν διεφθαρμένοι εργολάβοι, ισλαμικές αιρετικές συλλογικότητες και ακόμη και φιλάνθρωποι εργαζόμενοι του ΟΗΕ. Το έγγραφο ανέφερε επίσης ότι η κυβέρνηση της Σομαλίας συνεργαζόταν με τους πειρατές και τους χορήγησε θεώρηση (βίζα) για να ταξιδέψουν στην Ευρώπη.
Η έκθεση αυτή συνιστούσε στον Γενικό Γραμματέα Ban Ki Moon την διεξαγωγή άμεσα εσωτερικής έρευνας για να διευκρινιστεί το τι είχε συμβεί. Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP) έχει καλές συστάσεις ως υπεύθυνος φορέας διανομής της ανθρωπιστικής βοήθειας στην Σομαλία. Μόνο που ακριβώς αυτή η υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών,που είχε λάβει 485 εκατομμύρια δολάρια για να ανακουφίσει από τον λιμό περίπου 2,5 εκατομμύρια ανθρώπων, φάνηκε να είναι η υπεύθυνη για τη λεηλασία και τη συνεργασία με διεφθαρμένα καρτέλ διανομέων σε ολόκληρη τη χώρα.
Το ΠΕΠ ταξινομείται ως οργανισμός σε αποσύνθεση στο έγγραφο. "Κάποιοι ανθρωπιστικοί πόροι, ειδικά τα τρόφιμα, προορίστηκαν για το στρατό" και "μια χούφτα σομαλών εργολάβων οργάνωσε μια σύμπραξη που μετατράπηκε σε φορέα διακίνησης εξουσίας".
Στο ίδιο έγγραφο, η σομαλική κυβέρνηση κατηγορείται επίσης για την αποστολή πειρατών στην Ευρώπη σε επίσημες κυβερνητικές αποστολές. «Οι υπουργοί της Σομαλίας, τα μέλη του κοινοβουλίου, οι διπλωμάτες και ανεξάρτητοι παράγοντες έχουν κάνει την πρόσβαση στις θεωρήσεις (βίζα) μιαν αναπτυσσόμενη επιχείρηση, η οποία μπορεί να συγκριθεί μόνο από την πειρατεία», λέει στο κείμενο καταγγέλλοντας ότι τα διαβατήρια κοστίζουν από 10 έως και 15 χιλιάδες δολάρια.
Τόσο η κυβέρνηση της Σομαλίας,όσο καιη υπηρεσια ΠΕΠ αρνήθθηκαν τα στοιχεία PMA, ενώ οι συνεχείς φήμες σχετικά με την διανομή της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Σομαλία οδήγησε σε κρίσιμες καταστάσεις όπως η καθυστέρηση των νέων αποστολών από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Περιέργως, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Πολιτειών το 2010 ήταν η Χίλαρι Κλίντον, όμως, χρόνια αργότερα, συγκεκριμένα το 2015, ο K'naan Warsame, ένας καλλιτέχνης του hip-hop και συνήγορος υπεράσπισης Σομαλών πειρατών συμμετείχε στο συνέδριο Κλίντον Παγκόσμια Πρωτοβουλία στο Μαρόκο (Clinton Global Iniziative in Marocco) . « Σε πολλούς ανθρώπους δεν αρέσω επειδή το δηλώνω αυτό, εγώ υποστηρίζω τους πειρατές», δήλωσε ο K'naan σε ραδιοφωνική συνέντευξή του το 2009, υποστηρίζοντας ότι η πειρατεία «μας έχει πραγματικά βοήθησει να καθαρίσουμε το περιβάλλον μας.»
Χορός δολαρίων και φουσκωμένες τιμές στην Συρία
Το ψήφισμα 2165 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών τον Ιούλιο του 2014 επέτρεψε ρητώς στις υπηρεσίες του ΟΗΕ να παρέχουν βοήθεια στα εξωτερικά σύνορα της Συρίας. Ωστόσο, οι διεθνείς ΜΚΟ έχουν εργαστεί με αυτόν τον τρόπο τουλάχιστον από το 2012.
Το μεγαλύτερο μέρος της βοήθειας σε περιοχές που ελέγχονται από τη Συριακή αντιπολίτευση αποστέλλεται μέσω των Τουρκικών συνόρων, από την Ιορδανία και περιστασιακά από το Λίβανο. Η αξία της διασυνοριακής επίσημης βοήθειας των κύριων χορηγών είναι τουλάχιστον 500 εκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Η εμπλεκόμενη αλυσίδα εφοδιασμού είναι μια μεγάλη, πολύ μεγάλη μπίζνα Τα αγαθά και οι υπηρεσίες που αγοράστηκαν από το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών στην Τουρκία αυξήθηκαν με την έναρξη του πολέμου στη Συρία: το 2014 ο ΟΗΕ αγόρασε αγαθά για 339 εκατομμύρια δολάρια, έναντι 196,7 εκατομμυρίων το 2013 και 90 εκατομμυρίων το 2012
Το 2016, εκατομμύρια δολάρια που προορίζονταν για τις κυριότερες ΜΚΟ “ανθρωπιστικής βοήθειας” που εργάζονται στη Συρία προσωρινά πάγωσαν, μετά από αποκαλύψεις συστηματικής διαφθοράς. Μια έρευνα του Οργανισμού Ηνωμένων Πολιτειών για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID) αποκάλυψε σχέδια για απάτες και δωροδοκίες που αφορούν 14 οργανώσεις και άτομα με έδρα τη γειτονική Τουρκία και την Ιορδανία.
Ο γενικός επιθεωρητής του USAID ανακοίνωσε επίσης ότι οι χρηματοδοτήσεις για ορισμένες ΜΚΟ θα ματαιώνονταν. Ήταν ένα δίκτυο εμπορικών πωλητών και υπαλλήλων μη κυβερνητικών οργανώσεων που είχαν συνωμοτήσει για να συμμετάσχουν στη νοθεία των προσφορών και στα πολλαπλά σχήματα διαφθοράς που σχετίζονταν με επιχορηγήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας της Συρίας.
Το κλειδί του καθεστώτος παραβατικότητας περιστράφηκε γύρω από την αχρεωστήτως καταβληθείσα τιμή για την ποσότητα αγαθών που αγοράστηκαν στην Τουρκία. Διαπιστώθηκε ότι οι άνθρωποι που εργάζονταν σε ΜΚΟ πλήρωναν υψηλές τιμές για προϊόντα χαμηλής ποιότητας. Αυτές οι δραστηριότητες περιελάμβαναν βασικά αναγκαία αγαθά, όπως κουβέρτες για τους πολίτες στη Συρία. Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι τα μέλη, δηλαδή το προσωπικό των ΜΚΟ συμμετείχαν ενεργά στο σύστημα υπερτιμολόγησης, λαμβάνοντας δωροδοκίες από τους πωλητές προϊόντων.
Οι τρεις εμπλεκόμενες ΜΚΟ σημείωσαν ταχεία ανάπτυξη και διεύρυνση των εργασιών ήδη από την αρχή του πολέμου στη Συρία, ανάπτυξη που προωθήθηκε εν μέρει από ταμεία διασυνοριακής βοήθειας που προέρχονταν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Τα έσοδα του Διεθνούς Ιατρικού Σώματος (IMC, σύμφωνα με το αγγλικό ακρωνύμιο, με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες) έχουν υπερδιπλασιαστεί,φθάνοντας σε $ 232 εκατομμύρια, αν συγκρίνουμε τα φορολογικά έτη 2011-2012 και 2014-2015. Τα έσοδα της ιρλανδικής GOAL αυξήθηκαν κατά 94% μεταξύ 2013 και 2014. Η Διεθνής Επιτροπή Διάσωσης (IRC'International Rescue Committee, ), η ισχυρότερη από τις τρεις από πλευράς εσόδων, έχει καταφέρει πάνω από $ 500 εκατομμύρια σε ετήσια χρηματοδότηση.
Παράδειγμα: Δύο μέλη του IRC δέχτηκαν δωροδοκίες από πωλητές σε αντάλλαγμα υπεργολαβίας από την ομάδα βοήθειας. Σε μια άλλη περίπτωση, ένας οργανισμός κέρδισε $ 106.000 βάζοντας χέρι στο περιεχομένο πάνω από 55.000 κατανεμημένων καλαθιών. Ο μη αναγνωρισμένος οργανισμός έχει συμφωνήσει να μην ζητήσει τα χρήματα που χάθηκαν από την USAID και η πώληση ματαιώθηκε.
Οι έρευνες οδήγησαν σε πάγωμα κονδυλίων ύψους 239 εκατομμυρίων δολαρίων που αναστέλλονται από το πρόγραμμα, 35 αποφάσεις αναστολής ή έκπτωσης και 19 παραιτήσεις, λήξεις ή αναστολή του προσωπικού. Σε μια περίπτωση, το μερικό κλείσιμο ενός προγράμματος που πραγματοποιήθηκε από μια "ανώνυμη ομάδα" σήμαινε την ματαίωση προμήθειας φαρμακευτικών προϊόντων ύψους σχεδόν 1 εκατομμυρίου δολαρίων. Το IRIN, ένα μέσο πληροφόρησης, θεωρεί ότι τουλάχιστον 800 άτομα που συμμετέχουν σε συμβάσεις IMC στην Τουρκία έχουν ήδη απολυθεί λόγω της αναστολής της USAID.
Με το βλέμμα στην Βενεζουέλα
Η ανθρωπιστική βιομηχανία έχει ετοιμάσει σχέδιο υπεξαίρεσης για να συμπεριλάβει τη Βενεζουέλα στη λογική της διάγνωσης και παρέμβασης, ενώ στη γεωπολιτική σφαίρα, η κρίση δημιουργείται και διεγείρεται από μια επίθεση στο νόμισμα και από οικονομικό αποκλεισμό. Από την άλλη πλευρά, η παρέμβαση επιδιώκεται μέσω προγραμμάτων και ανθρωπιστικών διαύλων που ξεφεύγουν από τον κρατικό έλεγχο.
Στην περίπτωση της Βενεζουέλας, τεράστια ποσά των δολαρίων έχουν διανεμηθεί στην Κολομβία και τη Βραζιλία, ανακοίνωσε ο αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Mike Pence, κατά τη διάρκεια συνάντησης με τους εκπροσώπους των αντιτσαβιστών, οι οποίοι έχουν προφανώς συμφέροντα σε αυτά τα ταμεία και ήδη αγωνίζονται για τη διοίκησή τους.
Εν μέσω της τηλεοπτικής θεαματικής καμπάνιας για την μετανάστευση στην Βενεζουέλας, ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ ανακοίνωσε τον Μάιο ότι είχε «μια δραστική έλλειψη πόρων», ενώ ζητούσαν από τις ΗΠΑ τ $ 46 εκατομμύρια,μια και είχε στην διάθεση του μόλις το 7% της χρηματοδότησης. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει υποσχεθεί 35,1 εκατομμύρια ευρώ για να αντιμετωπίσει τις περιπτώσεις των που αυτοεξόριστων στις γειτονικές χώρες βενεζουελανών.
Τον περασμένο Ιούλιο, η Martha Youth , διευθύντρια του Γραφείου Πληθυσμού, Προσφύγων και Μετανάστευσης του Υπουργείου Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, εξήγησε ότι το 2017, η Ουάσινγκτον έχει συνεισφέρει με περισσότερα από $ 30 εκατομμύρια για να βοηθήσει τους πρόσφυγες στη Βενεζουέλα, και ότι με τα μέχρι εκείνης στιγμής δεδομένα,η υποστήριξη είχε ξεπεράσει τα 20 εκατομμύρια δολάρια. Από αυτό το ποσόν, τα 12 εκατομμύρια διοχετεύτηκαν μέσω της Ύπατης Αρμοστείας (UNHCR) ενώ 8,1 από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (IOM). Ισχυρίστηκε μάλιστα ότι πρόκειται για τον "μεγαλύτερο εκτοπισμό πληθυσμού στην περιοχή", παραλείποντας τα στοιχεία της UNHCR για την έξοδο από την Κολομβία.
Δεν υπάρχουν λεπτομέρειες για το πού και πώς διανέμονται τα κονδύλια αυτά, σε παγκόσμιο επίπεδο, οι ΜΚΟ που συνδέονται με αυτές τις δραστηριότητες δεν έχουν σαφείς μηχανισμούς ελέγχου και εποπτείας, όπως αναγνωρίζεται από πολλούς και ένα κυρίως αρμόδιο:την Διεθνή Διαφάνεια.
Το 2012, ο τότε Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Ban Ki-moon, δήλωσε ότι το 30% της αναπτυξιακής βοήθειας απέτυχε να φτάσει στον «τελικό προορισμό» του λόγω διαφθοράς. Δεν θα ήταν παράξενο το γεγονός ότι αυτό ακριβώς συμβαίνει και στην περίπτωση της πολιορκίας που έχει συσταθεί ενάντια στην Βενεζουέλα, όπου η ταραγμένη ροή θα μπορούσε να δημιουργήσει εξαιρετικά ζουμερά κέρδη για ανθρωπιστικούς λόγους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου