Σε μια ιδιωτικοποίηση μιλάμε συνήθως για τον αγοραστή και τον πωλητή. Τι γίνεται όμως όταν ο αγοραστής παίρνει ταυτόχρονα την απόφαση της πώλησης, ενώ καθορίζει και την τιμή της συναλλαγής; Παρουσιάζουμε την αποκαλυπτική έκθεση του Transnational Institute για τον ρόλο πολυεθνικών που λειτουργούν ταυτόχρονα ως σύμβουλοι ιδιωτικοποιήσεων αλλά και αγοραστές της δημόσιας περιουσίας.
Του Άρη Χατζηστεφάνου
Εικόνα πρώτη: Η γερμανική κυβέρνηση πίεσε, η Deutsche Bank συμβούλεψε και η ελληνική κυβέρνηση πούλησε έναντι πινακίου φακής… τον ΟΠΑΠ. Εικόνα δεύτερη: Η γερμανική κυβέρνηση πίεσε, μια θυγατρική της Lufthansa συμβούλεψε και η ελληνική κυβέρνηση πούλησε 14 αεροδρόμια στη Fraport, στην οποία η Lufthansa είναι... μέτοχος.
Δεκάδες παρόμοιες ιστορίες, από χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, έρχονται στο φως στη νέα έκθεση του ιδρύματος ερευνών Transnational Institute (TNI). Υστερα από
έρευνες χρόνων, κατά τη διάρκεια των οποίων το ΤΝΙ αποκάλυψε τη μετατροπή της Ε.Ε. και του ΔΝΤ σε μηχανισμούς εκποίησης της δημόσιας περιουσίας, οι ερευνητές του ινστιτούτου καταγγέλλουν τον ρόλο γιγαντιαίων εταιρειών-συμβούλων.
Η σχετική έκθεση, την οποία μπορείτε να διαβάσετε μεταφρασμένη στα ελληνικά στη σελίδα μας efsyn.gr, περιλαμβάνει πλήθος παραδειγμάτων από εταιρείες οι οποίες αρχικά καλούν τις κυβερνήσεις να ξεπουλήσουν δημόσια περιουσία σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές και στη συνέχεια συμμετέχουν στην αγορά των εταιρειών ή κερδοσκοπούν αγοράζοντας και πουλώντας μετοχές τους. Η Ελλάδα αποτελεί για άλλη μια φορά «πρότυπο» τέτοιων πρακτικών, οι οποίες όμως συναντώνται ακόμη και στην Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Στο απόσπασμα της έκθεσης που ακολουθεί, οι ερευνητές του TNI, Sol Trumbo Vila και Matthijs Peters, παρουσιάζουν τη δράση των δύο σημαντικότερων εταιρειών συμβούλων που διαμορφώνουν το τοπίο ιδιωτικοποιήσεων στην Ευρώπη από την εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ μέχρι σήμερα.
Από τους Ρότσιλντ στη Λαζάρντ
«Οι δύο μεγαλύτερες εταιρείες χρηματοοικονομικών συμβουλευτικών υπηρεσιών για τις ιδιωτικοποιήσεις στην Ευρώπη είναι η Lazard και η Rothschild. Η Lazard είναι η νούμερο ένα εταιρεία συμβουλευτικών υπηρεσιών προς κρατικούς φορείς. Η πραγματική έδρα της είναι στη Νέα Υόρκη, αλλά η καταστατική έδρα της είναι στο Χάμιλτον, την πρωτεύουσα των Βερμούδων.
Η εταιρεία έχει μακρά ιστορία ως σύμβουλος σε κυβερνήσεις χωρών με μη βιώσιμα χρέη, όπως η Αργεντινή και η Ουκρανία. Η ευρωπαϊκή κρίση έδωσε όπως η Αργεντινή και η Ουκρανία. Η ευρωπαϊκή κρίση έδωσε στην εταιρεία την ευκαιρία να παρέχει τις υπηρεσίες της και στην Ελλάδα, καθώς και σε άλλες χρεωμένες χώρες της Ευρώπης.
»Εκτός από το τμήμα χρηματοοικονομικών συμβουλευτικών υπηρεσιών, η Lazard έχει και ένα τμήμα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων. Καθένα από αυτά τα τμήματα είναι υπεύθυνο για περίπου το 50% των συνολικών εσόδων της επιχείρησης. Λόγω της φήμης που έχει αποκτήσει ως η νούμερο ένα εταιρεία συμβουλευτικών υπηρεσιών προς κρατικούς φορείς, πολλές κυβερνήσεις στην Ευρώπη εντάσσουν τη Lazard στις διαδικασίες ιδιωτικοποιήσεων που τις αφορούν.
»Κατά την αρχική δημόσια προσφορά σημαντικών κρατικών εταιρειών, η Lazard έχει σε πλείστες περιπτώσεις υποτιμήσει τη μετοχή τους, γεγονός που έδωσε τη δυνατότητα στο τμήμα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων να αγοράσει τις μετοχές σε χαμηλή τιμή και να τις πουλήσει με σημαντικό κέρδος στη συνέχεια, όταν οι τιμές τους είχαν εκτοξευτεί στα ύψη.
Αυτό συνέβη τόσο στην ιδιωτικοποίηση της Royal Mail στο Ηνωμένο Βασίλειο (ταχυδρομικές υπηρεσίες και υπηρεσίες logistics) όσο και στην περίπτωση της AENA στην Ισπανία (διαχείριση αεροδρομίων και εναέριας κυκλοφορίας) […]. Οι εν λόγω πρακτικές εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την επιχειρηματική ηθική της Lazard και την ευθύνη των κυβερνήσεων που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες της. Εως τώρα, η Lazard δεν έχει τιμωρηθεί ποτέ γι’ αυτές τις πρακτικές.
»Ενώ η Lazard είναι σήμερα ο μεγαλύτερος παίκτης παγκοσμίως στις χρηματοοικονομικές συμβουλευτικές υπηρεσίες σε θέματα ιδιωτικοποιήσεων, η παγκόσμια τάση των ιδιωτικοποιήσεων, η οποία εμφανίστηκε στη δεκαετία του 1980, συνδέθηκε με μια άλλη επιχείρηση: τη βρετανική χρηματοοικονομική εταιρεία NM Rothschild, θυγατρική της Rothschild & Co, με έδρα το Παρίσι.
Οταν η Μάργκαρετ Θάτσερ ανήλθε στην εξουσία στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1979, οι ιδιωτικοποιήσεις ήταν κάτι ασυνήθιστο στην Ευρώπη και πολλές βιομηχανίες ήταν ακόμη, εν μέρει ή εξ ολοκλήρου, στα χέρια των εθνικών κρατών. […] Ο όμιλος Rothschild έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία μιας ''κουλτούρας ιδιωτικοποιήσεων'' στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη συνέχεια σε όλη την Ευρώπη.
»Η Θάτσερ διατηρούσε στενούς δεσμούς με τους τραπεζίτες της Rothschild προτού ακόμη ανέλθει στην εξουσία. Λόγω αυτών των στενών δεσμών, κρατικές θέσεις και συμβουλευτικοί ρόλοι καίριας σημασίας συχνά ανετίθεντο σε ανθρώπους της Rothschild.
Θέσεις όπως αυτή του υφυπουργού Οικονομικών ή διάφοροι ρόλοι στη συμβουλευτική ομάδα για τη χάραξη κυβερνητικής πολιτικής (Νο 10 Policy Unit) καλύφθηκαν από προσωπικό της Rothschild. Λόγω του ρόλου που διαδραμάτισε, η Rothschild έγινε γνωστή εκείνη την περίοδο ως ''ο κουρσάρος των ιδιωτικοποιήσεων''.
»Ανάμεσα στις εταιρείες νομικών συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα ιδιωτικοποιήσεων συγκαταλέγονται ορισμένα από τα μεγαλύτερα διεθνή δικηγορικά γραφεία, με ετήσια έσοδα άνω του 1 δισ. ευρώ το καθένα.
Στην Ευρώπη, τα δικηγορικά γραφεία που δραστηριοποιούνται περισσότερο σε εθνικά προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων είναι τα εξής: Freshfields Bruckhaus Deringer (Ηνωμένο Βασίλειο), Clifford Chance (Ηνωμένο Βασίλειο), Allen & Overy (Ηνωμένο Βασίλειο), Shearman & Sterling (ΗΠΑ) και Norton Rose Fulbright (Ηνωμένο Βασίλειο).
Γι’ αυτές τις εταιρείες, η ευρωπαϊκή οικονομική κρίση ήταν μια ευπρόσδεκτη ευκαιρία να περιλάβουν κρατικούς φορείς στο πελατολόγιό τους. Ωστόσο, αυτό δεν είναι το μόνο επιχειρηματικό πεδίο στο οποίο κατόρθωσαν να επεκταθούν τα τελευταία χρόνια.
Στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης, πολλές από αυτές τις επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται επίσης στον χώρο των επενδυτικών διαφορών, παρακινώντας εταιρείες-πελάτες τους να κινηθούν εναντίον κυβερνήσεων για ενέργειες στις οποίες προέβησαν με σκοπό την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, ισχυριζόμενοι ότι αυτές οι ενέργειες επηρέασαν τα κέρδη τους.
»Οι περισσότερες από τις νομικές συμβουλευτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη βιομηχανία των ιδιωτικοποιήσεων εμπλέκονται επίσης σε υποθέσεις επενδυτών κατά κρατών στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στην Ισπανία. Για παράδειγμα, η Freshfields Bruckhaus Deringer έχει εμπλακεί σε υποθέσεις κατά της Κύπρου, ενώ η Shearman & Sterling και η Allen & Overy έχουν εμπλακεί σε υποθέσεις κατά της Ισπανίας.
Ενώ αυτές οι χώρες έχουν δεσμευτεί να εφαρμόσουν εκτεταμένα μέτρα λιτότητας λόγω του υψηλού δημόσιου χρέους τους, δαπανούν εκατομμύρια σε αμοιβές δικηγόρων και διαιτητικές διαδικασίες. Κατά συνέπεια, η κρίση και οι συνέπειές της προσφέρουν στα διεθνή δικηγορικά γραφεία ένα εξαιρετικά προσοδοφόρο πεδίο για τις συμβουλευτικές υπηρεσίες τους τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα».
Διαβάστε παρακάτω ολόκληρη την έκθεση του Transnational Institute μεταφρασμένη στα ελληνικά:
Ολόκληρη την έκθεση μπορείτε να την κατεβάσετε και από ΕΔΩ
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου