7. Επίλογος με Σουλτάν-Θωμά και Σουλτάν-Γιάννη. Αμφότεροι εναντίον των Ελλήνων;
Είδαμε στο προηγούμενο μέρος πώς διαμορφώθηκε η γενικευμένη σύγχυση γύρω από την ταυτότητα των επαναστατών και της Επανάστασης του 1821. Στον 19ο αιώνα η μεν παραδοσιακή ιστορία έπρεπε να αποκρύπτει τον εαυτό της και να συμβιβάζει, η δε νεωτερική εκδοχή απέκρυπτε περισσότερα, διαστρέβλωνε και αντέστρεφε. Ο μέσος όρος δυο αποκρύψεων που αμφότερες παραδέχονται ένα βασικό, συνειδητό ψεύδος -την Εταιρεία της Οδησσού- παράγει μια εικονικότητα που δύσκολα ανατρέπεται, επειδή εκατέρωθεν κυριαρχεί η ανακρίβεια· διαφορετικού στόχου και μεγέθους, αλλά πάντως, ανακρίβεια. Η διαμάχη στον 20ο αιώνα για την γέννηση του ελληνικού κράτους έγινε μέσα σε ένα τέτοιο γήπεδο. Πολύς χρόνος εικονικότητας έχει περάσει και σήμερα το θέμα φαντάζει άλυτο, στριμωγμένο μέσα στις δυο προβληματικά προδιαμορφωμένες πλευρές που προκαταλαμβάνουν τον ερευνητή.
Συνέχεια