Πώς Εδραιώθηκε ο Πολυπολιτισμός στις ΗΠΑ

Γράφει: Ο Βαγγέλης Τζουρντός
ΡΕΣΑΛΤΟ-τεύχος 17

Πολυμετανάστευση, Ιδιωτικοί Στρατοί και Πολυπολιτισμός

Το ζήτημα που απασχολεί κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο για την παγκοσμιοποίηση και τις επιπτώσεις της στην κάθε κοινωνία είναι το ζήτημα του πολυπολιτισμού. Μαζί με την παγκοσμιοποίηση απ’ το πουθενά εμφανίστηκαν ξαφνικά, εκατομμύρια άνθρωποι από πολλές χώρες μαζί και εγκαταστάθηκαν σχεδόν σε κάθε ευρωπαϊκή μητρόπολη. Από πού προέρχονται όλοι αυτοί και σε τι αποσκοπούν; Υπάρχουν ιστορικά παραδείγματα γι’αυτο το γεγονός; Μήπως είναι οργανωμένο σχέδιο; Χωρίς την ιστορία σαν πυξίδα για το τι μέλλει γενέσθαι, κανένας δεν πρόκειται να βρει σοβαρή λύση στις ερωτήσεις και τους προβληματισμούς. Το πρόβλημα όμως εντοπίζεται σε ποια ιστορία και πού να κοιτάξει κανείς για να βρει απαντήσεις για το σήμερα...

Το Αμερικανικό κράτος είναι πρότυπο με την έννοια ότι δεν δημιουργήθηκε εξαρχής λόγω κάποιας φυλετικής, εθνικής ή πολιτισμικής εξέγερσης κάποιου έθνους. Ήταν το προϊόν επέκτασης ευρωπαίων αποίκων επάνω σε νέο γεωγραφικό  έδαφος. Οι λόγοι φυσικά που κατέφυγαν εκεί οι ευρωπαίοι δεν είναι του παρόντος σύντομου σκιαγραφήματος. Αλλά το γεγονός ότι κατέφθασαν από πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με διαφορετικές γλώσσες και κουλτούρα, έχει κάποια ιστορική βαρύτητα, όταν οι γνήσιοι Αμερικανοί ήταν αυτοί που ονομάστηκαν «ινδιάνοι» και αυτοί ουσιαστικά εξαφανίστηκαν απ’ τα πογκρόμ των αποίκων σε διαφορετικές φάσεις της επέκτασής τους στο έδαφος των ΗΠΑ.

Τι διαφέρει λοιπόν η δημιουργία ενός κράτους αποίκων απ’ την ενδογενή ανάπτυξη ενός έθνους; Αυτό είναι ένα
ερώτημα που χρειάζεται ανάλυση. Ο άποικος δεν προσπαθεί ν’ αναπτύξει μια χώρα, αντιθέτως θέλει να επιβιώσει πρωτίστως στο νέο του περιβάλλον και το γενικό συμφέρον υποτάσσεται στο ιδιωτικό. Γι’ αυτό όταν οι άποικοι κατέφθασαν στις ΗΠΑ, έστειλαν τους Ινδιάνους στον «παράδεισο», και μετά εισήγαγαν μαύρους σκλάβους για να συνεχίσουν την παραγωγική σχέση με την Γηραιά Ήπειρο. Πολλοί άποικοι χρηματοδοτήθηκαν από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να στήσουν επιχειρήσεις στις ΗΠΑ και να στέλνουν πίσω ό,τι εμπόρευμα παρήγαγαν για χρηματικό όφελος. Έτσι, οι άποικοι των ΗΠΑ ήταν μια προέκταση της Ευρώπης, αλλά με κανένα ουσιαστικά υπεύθυνο και πανεθνικό διαχειριστή. Και κάπως έτσι είναι ακόμα στις μέρες μας.

 Η ανάπτυξη των ΗΠΑ κατά τον 19αιώνα και η άνοδος ενός εργατικού κινήματος συμπεριέλαβε πολλά νέα φαινόμενα που δεν ήταν τα ίδια για την υπόλοιπη Ευρώπη. Τρία βασικά χαρακτηριστικά δείχνουν μια ιδιότυπη εξέλιξη. Πρωτίστως ο αριθμός  των μεταναστών κατά ολόκληρο τον 19αιώνα. Η χρησιμοποίηση ιδιωτικού στρατού για την καταπολέμηση απεργιών-λαϊκών αιτημάτων. Η ανυπαρξία δημιουργίας εργατικού κόμματος κατά την περίοδο εκβιομηχάνισης της χώρας. Καμιά άλλη προηγμένη καπιταλιστική χώρα δεν είχε τέτοια ιστορία. Αστοί ιστορικοί αναλυτές έχουν επισημάνει την ιστορική ιδιαιτερότητα της Αμερικής, αλλά δεν έχουν ποτέ επικεντρωθεί για να εξηγήσουν πώς γίνεται η χώρα με την πιο προηγμένη τεχνολογία να έχει το πιο καθυστερημένο λαϊκό κίνημα εδώ και δυο αιώνες. Αυτή την ιστορική αντίφαση θα προσπαθήσω να αναλύσω, ωστόσο όχι διεξοδικά.

Η δημιουργία βιομηχανοποιημένων εθνικών εταιριών στις μεταφορές, στον ηλεκτρισμό, στα πετρέλαια, δημιούργησε τους λεγόμενους βαρόνους-ληστές, αρχικαρχαρίες, τους Αμερικανούς Λάτσηδες (Ροκφέλλερ, Κάρνιγκι κτλ). Ολόκληρες πόλεις ανήκαν μοναχά σε μια εταιρία-κολοσσό. Τα εργοστάσια, οι κατοικίες, τα μαγαζιά τροφοδοσίας και παράλληλα η δημιουργία ιδιωτικού στρατού που υποστήριζε τα συμφέροντα των ιδιοκτητών.

Η Δημιουργία των ΗΠΑ-Πολυπολιτισμός Χωρίς Όρια

Ο ερχομός μεταναστών στις ΗΠΑ ήταν ο ακόλουθος:
1841-50=1.7 εκ.
1851-60=2.6 εκ.
1861-70=2.3 εκ.
1871-80=2.8 εκ.
1891-00=3.7 εκ.
1901-10= 9 εκ
1911-20= 5.8 εκ

Στη δεκαετία του 1850-60 δημιουργήθηκαν οι πρώτες ενώσεις εργατών (Ιππότες της Εργασίας) με αποτέλεσμα να προσπαθούν να κρατήσουν τη δουλειά τους αφού υπήρχε μεταναστευτικός κατακλυσμός. Το γεγονός όμως ότι η Αμερική δεν είχε βιομηχανοποιηθεί και ούτε είχε κατακτηθεί από άκρη σε άκρη σήμαινε ότι υπήρχαν πολλές μετακινήσεις από περιοχή σε περιοχή. Τα πρώτα 40 χρόνια της περιόδου που εξετάζουμε ήρθαν μετανάστες από τη Γερμανία, Αγγλία, Ιρλανδία, Κίνα και Σκανδιναβικές χώρες. Στις δεκαετίες μετά το 1880 ήρθαν από την Ιταλία, την Ελλάδα την Κορέα, την Ιαπωνία, το Μεξικό, τις Φιλλιπίνες. Καμιά άλλη χώρα στον πλανήτη δεν είχε τέτοιο μεταναστευτικό κατακλυσμό από όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου.

Το δικαίωμα των αφεντικών να προσλαμβάνουν όποιον θέλουν, όποτε θέλουν κάτω από το καθεστώς της μόνιμης εισαγωγής μεταναστών, κατέστησε τη δημιουργία συνδικάτων εντελώς αδύνατη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ένα όχι πολύ διαφημισμένο βιβλίο στην Ελλάδα, αλλά οπωσδήποτε πολύ σημαντικό για τις μέρες μας, που εκδόθηκε στα Ελληνικά απ’ το ΚΚΕ: «Η Άγνωστη Ιστορία του Εργατικού Κινήματος των ΗΠΑ»  (1993).

Εκεί βλέπουμε μια περιγραφή το πώς λειτουργούσαν τα αφεντικά τον 19αιώνα:
«Οι εργολάβοι κάνουν την εμφάνισή τους σαν εκπρόσωποι της αμερικανικής σημαίας στα πεινασμένα χωριά στις πιο εξαθλιωμένες περιοχές της Ουγγαρίας, της Ιταλίας, η της Δανίας, λένε ιστορίες για μυθώδεις μισθούς στην Αμερική, ξεγελούν τα δυστυχισμένα πλάσματα και τους τυλίγουν σε ένα συμβόλαιο με το οποίο προσφέρουν τα έξοδα του ταξιδιού με όρους που λίγοι καταλαβαίνουν. Όταν φτάνουν στις προκαθορισμένες απ’ το συμβόλαιο περιοχές, ανακαλύπτουν ότι τα χρυσά τους όνειρα έχουν μεταμορφωθεί σε εφιάλτες καθώς τους βάζουν να δουλέψουν στα ορυχεία, τα εργοστάσια η τους σιδηροδρόμους, με ακόμα χαμηλότερους μισθούς από τους ομοίους τους, των οποίων παίρνουν τη θέση...»

Εφημερίδα του Τζον Σουίντον 30 Δεκεμβρίου 1883.

Στην έκδοση της 18 Μαΐου 1884 ο Σουίντον περιέγραφε πως χιλιάδες Ούγγροι είχαν εισαχθεί στις περιοχές με κοκ του Κονελσβιλ της Πενισιλβανια όπου ο νεαρός κύριος Φρικ έβγαζε εκατομμύρια. Εδώ το να στοιβάζονται δεκαέξι με δεκαεφτά άντρες και γυναίκες σε μια μικρή καλύβα με διαστάσεις δυόμισι επί τριάμισι μέτρα ήταν συνηθισμένο φαινόμενο. Οι ιδιοκτήτες «έστρεφαν τους Άγγλους ενάντια στους Ιρλανδούς και το αντίστροφο... και τους Γερμανούς ενάντια και στους δυο... διατηρούσαν ένα συνεχή πόλεμο ανάμεσα στις φυλές... Η σκληρότητά τους φανερώνεται περίτρανα στο σχόλιο κάποιου ιδιοκτήτη: ‘Καλύτερα το ’χω να χάσω δυο άντρες, παρά ένα μουλάρι’»

«Οι βιομηχανικοί αυτοί σκλάβοι χρησιμοποιούνταν και σαν απεργοσπάστες... Προσλαμβάνονται και τους ρίχνουν στη δουλειά, χωρίς να ξέρουν τα δικαιώματά τους... Τίμιοι εργατικοί άνθρωποι... αυτοί οι καημένοι άνθρωποι από τη φτωχή Ιταλία δεν θα έπαιζαν ποτέ το ρόλο του απεργοσπάστη, αν μπορούσαν να διαλέξουν. Όμως δεν μπορούσαν. Από τα πλοία τους έπαιρναν σαν κοπάδια, μέσα σε σκηνές εφιαλτικής βίας, τους περνούσαν μέσα από τις γραμμές των απεργών που αγωνίζονταν και εκτόξευαν πέτρες και βρισιές στις πύλες του κλειστού εργοστασίου ή του ορυχείου ενώ παντού μαίνονταν οι μάχες»

Τα πρώτα συνδικάτα προσπάθησαν να σταματήσουν την  εισαγωγή μεταναστών, με συμβόλαια εργασίας που είχαν υπογραφθεί σε άλλες χώρες, αλλά δεν μπόρεσαν να νικήσουν τα αφεντικά σε αυτό το κρίσιμο ζήτημα.

Ο Πολυπολιτισμός: η Κύρια Αιτία Καθυστέρησης του Αμερικανικού Εργατικού Κινήματος;

Το ερώτημα που τέθηκε είναι γιατί ενώ η Αμερική είχε την πιο προηγμένη τεχνολογία σε σχέση με την Γηραιά Ήπειρο (παρά το γεγονός ότι πάντα χρησιμοποιούσε Ευρωπαίους για την τεχνολογική της ανάπτυξη!) γιατί το εργατικό κίνημα παρέμεινε καθυστερημένο σε σχέση με το Ευρωπαϊκό; Σε αντίθεση με όλες της βιομηχανικές μητροπόλεις η Αμερική  ποτέ δεν δημιούργησε πανεθνικό εργατικό κόμμα με κοινοβουλευτική παρουσία. Η απάντηση μπορεί να βρίσκεται στον τρόπο που αντιμετωπίστηκαν όσοι εργαζόμενοι προσπάθησαν να αυτό-οργανωθούν.

Όποτε γινόταν απεργία, η εταιρία προστασίας με όπλα στο χέρι καλούνταν να υπερασπίσει τα συμφέροντα των αφεντικών. Το χαρακτηριστικό της εποχής ήταν ότι λόγω του απεριόριστου αριθμού μεταναστών, ο ένας απεργός μπορούσε κάλλιστα να αντικατασταθεί από νεο-εισελθόντες μετανάστες οι οποίοι έπιαναν «δουλειά» σαν ρουφιάνοι-μπάτσοι της εταιρίας προστασίας των αφεντικών, και μετά έκλεβαν την δουλειά του άλλου. Ωσότου ερχόταν και η σειρά τους για απόλυση και μετά πάθαιναν το ίδιο και αυτοί. Η πιο φημισμένη εταιρία λέγονταν Πίνκερτονς και δημιουργήθηκε για να βοηθήσει τα αφεντικά να κρατάνε τους μισθούς χαμηλά και τους απεργοσπάστες ψηλά.

Ο Βίκτωρ Σερζ, ο επαναστάτης της Σοβιετικής Ένωσης στην εποχή του Λένιν, είχε γράψει τ’ ακόλουθα για το ζήτημα αυτό:

«Στην Αμερική η συμμετοχή των ιδιωτικών αστυνομιών έχει μεγαλώσει αφάνταστα. Τα γραφεία των φημισμένων ιδιωτικών ντέντεκτιβ προμηθεύουν τους καπιταλιστές με εχέμυθους πληροφοριοδότες, ειδικούς προβοκάτορες, τυφεκιοφόρους, φύλακες, εργοδηγούς και εντελώς διεφθαρμένους ‘αγωνιστές συνδικαλιστές’. Οι ιδιωτικοί ντέντεκτιβ Πίνκερτονς, Μπούρνς και Θίελς είχαν 100 κεντρικά γραφεία και 10.000 τοπικά - έχουν υπό τον έλεγχο τους 135.000 ανθρώπους… Ο ετήσιος τζίρος τους είναι $65εκ. Έχουν στήσει βιομηχανικό φακέλωμα, φακέλωμα στους τόπους εργασίας, στα εργοστάσια, στα γιαπιά, στα λιμάνια οπουδήποτε εργάζονται οι εργάτες. Δημιούργησαν το πρότυπο του εργάτη-ρουφιάνου»
In the United States, the participation of the private police in the conflicts between labour and capital has grown fearfully. The offices of famous private detectives provide the capitalists with discreet informers, expert provocateurs, riflemen, guards, foremen and also totally corrupt “trade union militants”. The Pinkertons, Burns and Thiels detective agencies have 100 head offices and about 10,000 branches: they supposedly employ 135,000 people. Their annual budget comes to $65 million. They have set up industrial espionage, factory-floor espionage, espionage in the workshop, the shipyards, offices, and wherever there are workers employed. They have created the prototype of the worker-informer. [5]http://www.marxists.org/archive/serge/1926/repression/ch2.htm

Σε ένα άρθρο του, πριν πεθάνει ο Τρότσκι, προσπάθησε να σκιαγραφήσει τις διαφορές του ευρωπαϊκού κινήματος με το αμερικανικό. Σκιαγράφησε την άποψη ότι σχεδόν σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα δημιουργήθηκαν πανεθνικά συνδικάτα και πολιτικά κόμματα της εργατικής τάξης όχι όμως στις ΗΠΑ. Σε αυτό το ζήτημα λίγοι έχουν δώσει προσοχή νομίζοντας ότι η Αμερική είναι απλώς μια προέκταση της Ευρώπης και ίδια με την Ευρώπη, ενώ είναι ένα έκτρωμά της.

Μείωση του Μεταναστευτικού Κατακλυσμού-Αύξηση των Δυνάμεων του Λαού 

Μέχρι τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο οι Αμερικανοί δεν είχαν ούτε ένα πανεθνικό εργατικό κόμμα, ούτε είχαν πανεθνικά συνδικάτα. Η άνοδός τους έγινε μετά το τέλος του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου και μετά την άρση της εισαγωγής μεταναστών, ιδιαίτερα μετά το 1924. Το κραχ του 1929 οδήγησε τον 1 στους 3 στην ανεργία αλλά παράλληλα, λόγω της καταστροφής αυτής, οδήγησε τους εναπομείναντες στη δουλειά, να παλέψουν για να τις κρατήσουν με σοβαρές μάχες. Έτσι δημιουργήθηκαν τα πανεθνικά συνδικάτα και η μεταπολεμική (2ΠΠ) άνοδος του κινήματος ισότητας των μαύρων με τους υπόλοιπους πολίτες στην Αμερική, που παραλίγο να οδηγήσει στη δημιουργία Πανεθνικού εργατικού κόμματος. Όμως δεν έγινε, αφού στην δεκαετία του 1980 ξανάρχισε νέος γύρος μεταναστευτικού κατακλυσμού στις ΗΠΑ που έχει οδηγήσει στις μέρες μας να προέρχεται ένα 10% του πληθυσμού μόνο από μια χωρά, το Μεξικό, ενώ τα νούμερα μιλάνε για μια μετανάστευση του επιπέδου τον 40-50 εκατομμυρίων μέσα σε 25 χρόνια. Έτσι βλέπουμε ότι η δημιουργία λαϊκού κινήματος ήταν εφικτή όταν τα αφεντικά δεν είχαν πλεόνασμα εργατικού δυναμικού, ιδιαίτερα την περίοδο του 1930-1970.

Η δημιουργία ενός κράτους-έκτρωμα με πολλαπλές εθνότητες να ζουν η καθεμιά στο δικό της γκέτο και το κράτος να έχει τον υπέρ-εθνικό ρόλο της επίβλεψης της «καλής συμπεριφοράς» των γκέτο, οδήγησε στην περιβόητη θεωρία του πολυπολιτισμού, που δεν έχει σχέση με την ειρηνική συνύπαρξη των διαφόρων λαών, αλλά με μια κοινωνία  κομμένη και ραμμένη με βάση το κατώτερο επίπεδο. Τα εθνικά προϊόντα της Αμερικής στην τροφοδοσία για παράδειγμα, είναι κατώτερα από αυτά που παράγουν τα εθνικά κράτη της Ευρώπης, αφού η Αμερική αναγκάζεται να παράγει προϊόντα χαμηλής ποιότητας για να είναι αποδεχτά από όλες τις διαφορετικές εθνότητες. Έτσι, ούτε γεύση έχουν, ούτε κανένα χαρακτηριστικό, ούτε καμιά ιδιαιτερότητα. Στην τελική ανάλυση αυτός είναι ο σκοπός του πολυπολιτισμικού αχταρμά. Να χάσει ο κάθε λαός την ιστορία του, τις παραδόσεις του, την διατροφή του  και τον ιστορικό τρόπο διαβίωσής του. Όλα αυτά να μην αντικατασταθούν με κάτι ανώτερο αλλά με τη βιομηχανία του φαστ φουντ, με τις  εισαγόμενες σαβούρες χαμηλού κόστους, που έχουν πιο πολύ σχέση με τη σαπίλα στη διανοητική σκέψη. Μια «σκέψη» που ορίζει ότι ο αμερικανικός πολυπολιτισμός είναι ό,τι ανώτερο μπορεί να φέρει η ανθρωπότητα, όταν όλοι γνωρίζουν ότι είναι ένα σύστημα υπό διάλυση.

Βιβλία
Robert Michael Smith-From Blackjacks to Briefcases
Vernon Briggs-Mass Immigration and the National Interest

το είδα