Νίκος Ζαχαριάδης |
Στις 29 Απριλίου 1945 ο Αμερικανικός Στρατός έφθασε στο Νταχάου και απελευθέρωσε τους έγκλειστους στο στρατόπεδο. Με αίτημα των Άγγλων αναζήτησαν και βρήκαν τον Νίκο Ζαχαριάδη.
Από την απελευθέρωση του Νταχάου, μέχρι την άφιξη του ΖΑχαριάδη στην Αθήνα πέρασαν 30 ημέρες. Σκοτεινές.
Ο απεσταλμένος του Ριζοσπάστη στη διάσκεψη του Σαν Φρανσίσκο για την ίδρυση του ΟΗΕ, ο Κώστας Γυφτοδήμος ενημερώθηκε από την OSS για την τύχη του Ζαχαριάδη, την πρώτη Μαΐου, αμέσως μετά τον εντοπισμό του και έστειλε το ακόλουθο επείγον τηλεγράφημα στο Κόμμα: "ΑΓΙΟΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ, 1 του Μάη, (Ιδ. επείγον τηλεγράφημα. Ωρα 1.45′ π.μ.). Στο διαβόητο χιτλερικό στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου, κοντά στο Μόναχο, που το κατέλαβαν χθες τα αμερικανικά στρατεύματα, οι σύμμαχοί μας Αμερικανοί απελευθέρωσαν μεταξύ των 32.000 κρατουμένων και τον αγαπημένο μας αρχηγό σ. Νίκο Ζαχαριάδη. Εζήτησα από τις αμερικανικές αρχές λεπτομέρειες για τις συνθήκες της απελευθέρωσης του σ. Ζαχαριάδη, τις οποίες και θα σας μεταδώσω αμέσως μόλις τις λάβω".
Ο Ζαχαριάδης όμως δεν ήταν στο στρατόπεδο αλλά στο Μόναχο. Οι Γερμανοί τον είχαν πάρει μαζί άλλους Γερμανούς κομμουνιστές και τον είχαν στο Μόναχο μαζί με Έλληνες αιχμάλωτους που έμεναν σ' ένα μεγάλο παλιό σχολειό, και καθάριζαν τα ερείπια απ' τους βομβαρδισμούς .
Στην Εφημερίδα «Ανασύνταξη», το 2003 δημοσιεύτηκε η ακόλουθη «ανάμνηση» του