του Χρήστου Μελίδη
Μόλις μία νύχτα πριν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φτάσει στην Ελλάδα, ο τηλεοπτικός σταθμός ΣΚΑΪ μετέδωσε μια συνέντευξή του από τον δημοσιογράφο Αλέξη Παπαχελά. Στην συνέντευξη αυτή ο Παπαχελάς προσπάθησε να προβοκάρει και να προκαλέσει τον Τούρκο πρόεδρο, επαναφέροντας παλιότερες δηλώσεις του για τη συνθήκη της Λωζάνης ή τα ελληνικά νησιά.
Μέσα σε λίγη ώρα πυροδοτήθηκαν αντιδράσεις από όλα τα πολιτικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης. Το κλίμα είχε αρχίσει να χαλά πριν καν ο Τούρκος πρόεδρος πατήσει το πόδι του στη χώρα.
Η συνέντευξη μεταδόθηκε από τον ΣΚΑΪ εντελώς ”συμπτωματικά” 15 ώρες πριν ο Ερντογάν προσγειωθεί στην Αθήνα. Με βάση αυτή τη συνέντευξη, ο πρόεδρος της δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος έκανε επίσης την επόμενη ημέρα σχόλια που με τη σειρά τους πυροδότησαν έναν ”διπλωματικό καυγά” με τον Ερντογάν σε ζωντανή μετάδοση. Πολιτικοί αναλυτές, είπαν ότι δεν έχουμε ξαναδεί τέτοιου είδους αντιπαράθεση στην ελληνική τηλεόραση. Ελληνικά και ξένα ΜΜΕ μετέδιδαν ότι Ελλάδα και Τουρκία έβγαλαν τα γάντια του μποξ.
Ενδιάμεσα, κόμματα, αρθρογράφοι και αναλυτές της αντιπολίτευσης έκαναν πάρτυ.
Την σκυτάλη πήρε ο έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ο οποίος συνέχισε στην ίδια ρητορική περί της συνθήκης της Λωζάνης, παρόλο που ο Ερντογάν, προφανώς μετά από συμβουλές διπλωματών του, εμφανίστηκε πιο ήπιος διευκρινίζοντας δύο φορές ότι δεν αξιώνει εδαφικές διεκδικήσεις από την Ελλάδα, ασχέτως αν αυτό το πίστευε ή όχι. Την ίδια ήπια στάση κράτησε και μέχρι να φύγει.
Επιστρέφοντας στον Αλέξη Παπαχελά και τον ΣΚΑΪ, πόσες νομίζετε είναι οι πιθανότητες να πραγματοποιήσεις μια συνέντευξη ενός ξένου ηγέτη προκαλώντας τον και να επιλέξεις χρονικά να μεταδώσεις αυτή τη συνέντευξη πανεθνικά λίγο πριν αυτός ο ηγέτης πραγματοποιήσει μια ιστορική επίσκεψη στη χώρα σου, χωρίς όλο αυτό να κρύβει κάποιον σκοπό;
Κατά τη γνώμη μου, σχεδόν μηδαμινές.
Πράγμα που μας φέρνει στις γνωστές ερωτήσεις για να διελευκάνουμε το ”έγκλημα”: ποιός, πότε, και γιατί.
Το ποιός είναι ο Αλέξης Παπαχελάς αποκαλύφθηκε από το Wikileaks πίσω στο 2011 όταν αποκάλυψε δεσμούς της αμερικανικής πρεσβείας με τον Παπαχελά μέσα από τηλεγραφήματα της αμερικανικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον.
Συγκεκριμένα, τα τηλεγραφήματα έλεγαν ότι ο Αλέξης Παπαχελάς και η τότε εκπομπή του «Οι νέοι φάκελοι» έκαναν «πολύ καλή επιλογή παρουσίασης των αμερικανικών θέσεων» και ότι ένας από τους τρεις παρουσιαστές της εκπομπής αποκάλυψε στην αμερικανική πρεσβεία ακόμη και λεπτομέρειες για τις αντιδράσεις Ρώσων αξιωματούχων. Φυσικά, ο τηλεοπτικός σταθμός που μετέδιδε την εκπομπή του Παπαχελά δεν ήταν άλλος από τον ΣΚΑΪ.
Αυτό που έκανε ο Αλέξης Παπαχελάς στην ουσία με την συγκεκριμένη συνέντευξη ήταν να χρησιμοποιήσει την εθνικιστική ρητορική του Ερντογάν, που προορίζεται κυρίως για εσωτερική κατανάλωση, εναντίον του. Γνώριζε πολύ καλά ότι ο Τούρκος πρόεδρος αντιδρά αυθόρμητα, και όταν εκνευρίζεται το δείχνει.
Μάλιστα, όταν το 2016 ο Ερντογάν είχε αρχικά αναφέρει τη Συνθήκη της Λωζάνης, δύο δικηγόροι της τουρκικής αντιπολίτευσης είχαν δηλώσει στο Sputnik:
“Ο εθισμός του Ερντογάν σε αμφιλεγόμενες δηλώσεις είναι γνωστός, για παράδειγμα, πριν από δύο μήνες, επαίνεσε τον θετικό ρόλο και τη σημασία της Συνθήκης της Λωζάνης στην ιστορία της Τουρκίας. Δύο μήνες αργότερα, επέκρινε την ίδια συμφωνία… Ο Ερντογάν προσπαθεί να ενώσει τους υποστηρικτές του, αλλά στην πραγματικότητα η ρητορική του αναπαράγει τη διάσταση. Οι άνθρωποι θέλουν να ξεπεράσουν τις συνέπειες μιας αποτυχημένης απόπειρας πραξικοπήματος τον Ιούλιο και θέλουν να επιστρέψουν στην κανονική ζωή”, είπε ο Levent Gok.
Ενώ ο Erkan Akcay δήλωσε ότι ”Η κριτική του Ερντογάν για το έγγραφο (της συνθήκης) είναι μια προσπάθεια να δημιουργηθεί μια ατζέντα επωφελής για τον πρόεδρο και να αποσπάσει την προσοχή του κοινού από άλλα προβλήματα”.
Ο Ερντογάν γνώριζε ότι την συνέντευξη αυτή θα την έβλεπε και ο δικός του λαός. Όμως με το κατάλληλο φυτίλι, αυτή η προσπάθειά του να πουλήσει ”πατριωτική” ρητορική σε συνδυασμό με την ιστορική ελληνική απέχθεια για την Τουρκία, μπορεί να έχει εκρηκτικά αποτελέσματα. Και, μα την αμερικανική πρεσβεία, είχε.
Και πάμε στο πότε, το οποίο είναι πάντα μεγίστης σημασίας. Στην προκειμένη, είναι λες και ο Αλέξης Παπαχελάς με τον ΣΚΑΪ μπήκαν σε έναν αγώνα δρόμου για να προλάβουν οπωσδήποτε την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου. Το ότι η συνέντευξη μεταδόθηκε μόλις 15 ώρες πριν, είναι η απόδειξη. Ούτε πολύ πριν ώστε να ξεφουσκώσει, ούτε βέβαια ”κατόπιν εορτής” που θα ήταν άχρηστη. Και όπως αποδείχθηκε, είχε αποτέλεσμα.
Όσο για το γιατί, ένα μεγάλο μέρος αυτού νομίζω ότι κατέγραψα στο άρθρο μου με τίτλο ”Πώς οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η CIA χειραγώγησαν το ελληνικό κοινό σε σχέση με τα γεγονότα στην Τουρκία”.
Τουτέστιν, η καθοδηγούμενη από την αμερικανική πρεσβεία συνέντευξη του Αλέξη Παπαχελά κατάφερε όχι μόνο την ανάφλεξη και υποβάθμιση των σχέσεων της Ελλάδας με την Τουρκία, αλλά κατ’ επέκταση και με τη Ρωσία, δεδομένου ότι οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ρωσία, τον μεγάλο αντίπαλο των ΗΠΑ, όχι μόνο συνεχίζονται αλλά ενδυναμώνονται.
Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο Αμερικανός πρέσβης Τζέφρυ Πάιατ έχει πει επανειλλημένα ότι οι ΗΠΑ σκοπεύουν να κάνουν την Ελλάδα ”ενεργειακό κόμβο” προς την Ευρώπη για να προωθηθούν τα αμερικανικά συμφέροντα σε μια προσπάθεια να μπλοκαριστεί η Ρωσία. Και βέβαια ο αμερικανός πρέσβης αυτό το πρωτοείπε σε δηλώσεις του στην ”Καθημερινή”, της οποίας διευθυντής είναι, μαντέψτε, ο Αλέξης Παπαχελάς.
Όσο για τον έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, αυτή ήταν μια κατάσταση win-win. Και έπαιξε πετυχημένα το χαρτί του ”πατριώτη”, και ταυτόχρονα ικανοποίησε το αμερικανικό κατεστημένο.
Κλείνοντας, να σημειώσουμε ότι δεν υπάρχουν ”καλοί” στην πολιτική. Φυσικά και ο Ερντογάν θα κάνει την δική του προπαγάνδα, και φυσικά θα διεκδικήσει εδάφη εάν του δοθεί η ευκαιρία. Αυτό δεν αποτελεί χαρακτηριστικό του Ερντογάν, αλλά του κάθε ηγέτη με κάποια ισχύ.
Όμως στην προκειμένη περίπτωση, πριν καν γνωρίσουμε την έκβαση, μια τρίτη ξένη δύναμη δυναμίτισε και εμβόλισε την όποια ευκαιρία καλυτέρευσης σχέσεων.
Η αμερικανική πρεσβεία οργάνωσε μια πρόκληση μέσω της συνέντευξης του Αλέξη Παπαχελά, γνωρίζοντας τι θα συμβεί, και δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους έλληνες πολιτικούς να ανταπαντήσουν δημιουργώντας συνολικά μια κακή ατμόσφαιρα σε μια ιστορική επίσκεψη μετά από 65 χρόνια.
Με άλλα λόγια, χρησιμοποίησε και τους δύο, τον ένα εναντίον του άλλου, για τα δικά της συμφέροντα.
Off the Record
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου