Ἡ Ἄνω Βόλτα, πρῴην γαλλικὴ ἀποικία, ἀπέκτησε τὴν ἀνεξαρτησία της τὸ 1960, χωρὶς νὰ ἀποκτήσῃ τὴν ἐλευθερία της, ἀφοῦ παρέμεινε ἐξηρτημένη ἀπὸ τὴν Γαλλία, ποὺ ὑποβοηθουμένη ἀπὸ τοὺς ἐντοπίους φυλάρχους, ὁλιγάρχες καὶ ξεπουλημένους πολιτικούς, ἐκμεταλλεύετο προνομιακὰ τὸν ἀγροτικό της πλοῦτο, κυρίως τὸ βαμβάκι.
Αὐτὴ ἦταν ἄλλωστε ἡ οὐσία τῆς «ἀνεξαρτησίας», ὄχι ἡ ἐλευθερία τῆς χώρας, ἀλλὰ ἡ μετατροπὴ τοῦ δαπανηροῦ καὶ αἱμοσταγοῦς ἀποικιοκρατικοῦ καθεστῶτος, σὲ τηλε-ἀποικιοκρατία.
Ἡ ἀποστράγγισις τῶν πόρων, μέχρι τὸ 1983 εἶχε φέρει τὴν χώρα στὴν θέση τῆς πτωχοτέρας τῆς Ἀφρικῆς καὶ μιᾶς ἀπὸ τὶς πτωχότερες στὸν κόσμο. Τὸ προσδόκιμο ἐπιβιώσεως δὲν ξεπερνοῦσε τὰ 40 χρόνια, ἐνῶ ἡ παιδικὴ θνησιμότητα ἦταν 20%, μέχρι τὴν ἡλικία τῶν πέντε ἐτῶν, ὁ λαὸς πεινοῦσε, οἱ συνθῆκες ὑγιεινῆς ἦσαν τραγικές, τὸ πόσιμο νερὸ ἀνύπαρκτο καὶ τὸ χρέος πρὸς τὸ ΔΝΤ διογκώνετο συνεχῶς μὲ νέα δάνεια καὶ τόκους, φθάνοντας σὲ σημεῖο να μὴν μπορῇ πλέον νὰ ἐξυπηρετηθῇ.
Ὅλα ξαφνικὰ ἄλλαξαν, ὅταν ἐνεφανίσθη ἕνας τριανταπεντάρης ἀξιωματικὸς τοῦ
γαλλικοῦ στρατοῦ, ὁ Τομὰ Σανκαρᾶ, γιὰ τοὺς φίλους Tom Sank, ποὺ ἡγήθη ἐπαναστατικοῦ κινήματος καὶ μετὰ ἀπὸ στρατιωτικὸ πραξικόπημα τμήματος τοῦ στρατοῦ, κυρίως νεαρῶν χαμηλοβάθμων ἀξιωματικῶν, ὑπὸ τὴν ἡγεσία τοῦ Μπλὲζ Κομπαορέ, ἔγινε πρόεδρος τῆς χώρας τὴν 4η Αὐγούστου τοῦ 1983 καὶ ὑπεσχέθη – ὑλοποίησε, ἀδιανόητο γιὰ μίαν μικρή, πτωχὴ ἀφρικανικὴ χώρα, δύο γεύματα τὴν ἡμέρα καὶ πέντε λίτρα πόσιμο νερό, γιὰ κάθε οἰκογένεια.
Περαιτέρω:
Στὴν ἐξωτερικὴ πολιτικὴ συναντοῦσε ὅποιον ξένο ἡγέτη θεωροῦσε ὅτι θὰ βοηθήση τὴν χώρα του, ἐν μέσῳ ψυχροῦ πολέμου, τηρώντας ἴσες ἀποστάσεις ἀπὸ ΕΣΣΔ, ΗΠΑ καὶ Γαλλία. Ἐπροσανατολίσθη στὴν συμμαχία μὲ χῶρες ὅπως ἡ Κούβα καὶ ἡ Νικαράγουα, ποὺ ἀμφισβητοῦσαν τὴν κυριαρχία τῆς Δύσεως, ἐνῶ ὑπεστήριξε τὰ κινήματα αὐτοδιαθέσεως τῶν λαῶν στὴν Νότιο Ἀφρική, τὴν Ναμίμπια, τὴν Παλαιστίνη καὶ τὴν Δυτικὴ Σακχάρα.
Τὸ πλέον ἐξωφρενικὸ ὅμως, ὅτι κατήγγειλε τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο οἱ χῶρες τῆς Ἀφρικῆς παγιδεύονται ἀπὸ τὸ ΔΝΤ μὲ δυσβάστακτα χρέη, ποὺ ὑποδουλώνουν τοὺς λαούς, ἐνῶ τὰ δανεικὰ χρήματα τὰ ἐπωφελεῖται μία διεφθαρμένη ἐντόπια ὀλιγαρχία πού, συνεργαζομένη μὲ τοὺς ξένους δανειστὲς καὶ πολιτικούς, φτιάχνει ἔργα ἄσκοπα, συχνὰ ἄχρηστα καὶ μὴ παραγωγικά.
Οἱ παρεμβάσεις του στὰ Ἡνωμένα Ἔθνη ἀνησύχησαν ὅσους ἐπωφελοῦντο ἀκόμη ἀπὸ τὴν νεο-ἀποικιοκρατία:
«Μιλῶ, ἔλεγε, στὸ ὄνομα τῶν μαννάδων τῶν ἐξαθλιωμένων ἀφρικανικῶν λαῶν, ποὺ βλέπουν τὰ παιδιά τους νὰ πεθαίνουν ἀπὸ ἐλονοσία καὶ διάῤῥοια, χωρὶς νὰ μποροῦν νὰ ἐπωφεληθοῦν ἀπὸ τὰ μέσα ποὺ προσφέρει ἡ ἐπιστήμη…».
Ἡ τελευταία του πολιτικὴ πρωτοβουλία ἦταν ἡ προσπάθεια νὰ συγκροτηθῇ μία ἀφρικανικὴ κίνησις γιὰ τὴν ἠθική, πολιτικὴ καὶ νομικὴ ἄρνηση τοῦ χρέους τῶν χωρῶν τῆς Ἀφρικῆς, καθὼς θεωροῦσε τὰ δεσμὰ τοῦ χρέους ὑπεύθυνα γιὰ τὴν ἐξάρτηση, τὴν κατάῤῥευση τῆς κοινωνίας καὶ τὴν καταστροφὴ κάθε προοπτικῆς ἀναπτύξεως προσανατολισμένης στὴν ἐξυπηρέτηση τῶν ἀναγκῶν τῶν ἀφρικανικῶν λαῶν.
Τὸ ἀποκορύφωμα τῆς αὐθαδείας του ἦλθε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 1987, ὅταν στὴν Γενικὴ Συνέλευση τῶν Ἀφρικανικῶν Χωρῶν εἶπε: «Δὲν μποροῦμε νὰ ξεπληρώσουμε τὸ χρέος μας… Αὐτὸ εἶναι ἀδύνατον, δὲν εἶναι θέμα ἠθικῆς τάξεως, οὔτε ἀθέτησις ὑποσχέσεων… Ἐὰν δὲν πληρώσουμε, οἱ πιστωτές μας δὲν θὰ πεθάνουν, αὐτὸ εἶναι βέβαιον. Ἐὰν ὅμως πληρώσουμε, ὁ λαός μας θὰ ἐξοντωθῆ. Οἱ πιστωτὲς ἔπαιξαν ὅπως κάνουν στὰ καζίνα. Κέρδισαν πολλά, πολλὲς φορές… Ἂς χάσουν καὶ μίαν φορά… Ἡ ζωὴ θὰ συνεχισθῆ…».
Παραλλήλως ἐκάλεσε γιὰ ἕνα ἡνωμένο μέτωπο τῶν ἀφρικανικῶν χωρῶν, ποὺ θὰ ἀπεκήρυσσε τὸ χρέος τους πρὸς τὴν Δύση. Ὑπεστήριξε ὅτι οἱ φτωχοὶ καὶ τὰ θύματα ἐκμεταλλεύσεως δὲν εἶχαν ὑποχρέωση νὰ ἀποπληρώσουν χρήματα στοὺς πλουσίους καὶ ἐκμεταλλευτές.
Καὶ ἡ ζωὴ ἐσυνεχίσθη, ἀλλὰ μόνον γιὰ δυόμισι μῆνες γιὰ τὸν Σανκαρᾶ. Εἶχε ὑπερβῆ ὄλες τὶς κόκκινες γραμμὲς καὶ τὶς ἀνοχὲς τῆς Δύσεως. Ἔτσι, τὴν 15η Ὀκτωβρίου τοῦ 1987, σὰν σήμερα, ἔνοπλοι ἔνστολοι, μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τὸν στενότερο συνεργάτη του, Μπλὲζ Καμπαορέ, εἰσέβαλαν στὸ προεδρικὸ γραφεῖο, στὴν πρωτεύουσα Οὐαγκαντούκου, καὶ τὸν ἐξετέλεσαν μὲ δώδεκα σφαῖρες.
Ἡ διαταραγμένη ἡρεμία ἐπανῆλθε στὴν χώρα τῶν «τιμίων ἀνθρώπων». Ὁ Μπλὲζ Καμπαορὲ ἔγινε πρόεδρος καὶ τὸν ἀνεγνώρισε πρώτη ἡ Γαλλία. Ὁ Κομπαορὲ ἀμέσως ἀνεστρεψε τὶς ἐθνικοποιήσεις καὶ σχεδὸν ὅλες τὶς πολιτικὲς τοῦ Σανκαρᾶ. Ἐπεστρεψε τὴν χώρα στὸ Διεθνὲς Νομισματικὸ Ταμεῖο καὶ στὴν Παγκόσμια Τράπεζα, γιὰ νὰ φέρῃ στὴν χώρα «τοὺς πόρους ποὺ ἐχρειάζοντο ἀπελπισμένα» γιὰ νὰ ἀνορθώσῃ τὴν «ἐρειπωμένη οἰκονομία» της καί, τελικῶς, περιεφρόνησε ὅλην σχεδὸν τὴν κληρονομιὰ τοῦ Σακναρᾶ.
Ἔκτοτε, μὲ ὑποδειγματικὴ συνέπεια, ἡ χώρα τῶν ἐξαθλιωμένων ἀλλὰ «τιμίων ἀνθρώπων» ἐξοφλεῖ τὶς δόσεις τοῦ χρέους πρὸς τὸ ΔΝΤ, ποὺ εἶναι ἀπόλυτα ἰκανοποιημένο, δίδοντας εὔσημα στὸν Καμπαορέ, ἀδιαφορώντας γιὰ τὸ κλείσιμο τῶν νοσοκομείων, τῶν σχολείων καὶ τὴν κατάργηση τῶν κοινωνικῶν εὐεργετημάτων, ποὺ ὁ Σανκαρᾶ πρόλαβε νὰ ἐφαρμόσῃ. Ἰδιωτικοποιήθησαν τὰπάντα, ἀκόμη καὶ τὸ νερό.
Ἡ ἐπιδημία τοῦ Ἔμπολα εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ ἐπακόλουθα τῆς τραγικῆς θέσεως αὐτῆς τῆς λεηλατημένης χώρας.
Ἡ δικτατορία τοῦ Κομπαορὲ παρέμεινε στὴν ἐξουσία ἐπὶ 27 χρόνια, μέχρι ποὺ ἀνετράπη ἀπὸ λαϊκὴ ἐξέγερση τὴν 31η Ὀκτωβρίου τοῦ 2014, ποὺ ἐξεδηλώθη πρὶν ἀπὸ τὴν ψήφιση νομοσχεδίου τοῦ κοινοβουλίου, τὸ ὁποῖον ἐπέτρεπε στὸν ἴδιον νὰ κατέλθῃ ἐκ νέου, καὶ ἀντιθέτως πρὸς τὸ Σύνταγμα ποὺ δὲν τοῦ ἐπέτρεπε ἄλλην θητεία, στὶς ἐκλογὲς τοῦ 2015.
Ἡ δολοφονία τοῦ Σανκαρᾶ καὶ τῶν ὑπολοίπων δώδεκα συντρόφων του ἔγινε γνωστὴ χωρὶς πολλὲς λεπτομέρειες, οἱ ὁποῖες ἦλθαν στὸ φῶς μετὰ τὴν ἀνατροπὴ τοῦ Καμπαορέ, μὲ τὴν ἔρευνα ἑνὸς Ἰταλοῦ, τοῦ Σιλβέστρο Μοντανᾶρο. Ἐπρόκειτο γιὰ μίαν καλὰ ὀργανωμένη διεθνὴ συνωμοσία, στὴν ὁποίαν πρωτοεστάτησαν ἡ Γαλλία καὶ οἱ ΗΠΑ, ὑποβοηθούμενες ἀπὸ τὸν Λιβεριανὸ ἐγκληματία καὶ μετέπειτα πρόεδρο Τειλορ, ποὺ ἦταν συνεταῖρος τοῦ υἱοῦ τοῦ προέδρου Μιτερᾶν, σὲ σκοτεινὲς ἐπιχειρήσεις. Ἐχρηματοδοτήθη ἀπὸ τὴν Γαλλία καὶ ἐξετελέσθη ἀπὸ τὴν CIA.
Τὰ προηγούμενα μὲ τὸν Τέιλορ τῆς Λιβερίας, εἶχαν ξεκινήση ὅταν ὁ Σανκαρᾶ εἶχε στιγματίση τὴν συμπεριφορὰ τῆς Λιβερίας, ποὺ ἦταν τότε ὁ παράδεισος τῶν offshore ἑταιρειῶν καὶ εἶχε ἀρνηθῆ νὰ συνεργασθῇ γιὰ τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ Τέιλορ στὴν Λιβερία, ὅταν περιέργως ἐκεῖνος ἐδραπέτευσε ἀπὸ τὴν ὑψίστης ἀσφαλείας φυλακὴ τῶν ΗΠΑ, ὅπου ἐκρατεῖτο, ἐπανερχόμενος στὴν χώρα του, μὲ τὴν βοήθεια τῆς CIA, γιὰ νὰ δημιουργήήσῃ ἀντάρτικο, μὲ τὴν στήριξη τοῦ Καντάφι.
Γιὰ τὶς ἀποκαλύψεις σχετικὰ μὲ τὴν συνωμοσία ἀνατροπῆς τοῦ Σανκαρᾶ συνεστήθη ἐπιτροπὴ στὸ Γαλλικὸ Κοινοβούλιο, τὸ θέμα ἀπησχόλησε τὸν ΟΗΕ, ἐνῶ στοιχεῖα περιελήφθησαν στὰ WikiLeaks. Ὅμως ὅλα ἐξεχάσθησαν.
Μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ποὺ ἐξεχάσθησαν οἱ δολοφονίες τοῦ Πατρὶς Λουμούμπα καὶ τοῦ γενικοῦ γραμματέως τοῦ ΟΗΕ Ντᾶγκ Χάμαρσολτ.
Καὶ οἱ δύο σκοτώθηκαν στὴν Ἀφρικὴ τὸ 1961, πέφτοντας καὶ οἱ δύο θύματα ἑταιρειῶν ἐξορύξεως διαμαντιῶν.
Ὁ Σανκαρᾶ ἐνόχλησε πολλούς, σὲ ἀρκετοὺς τομεῖς, καὶ ἐθεωρήθη ἀπὸ τοὺς διεθνεῖς πολιτικοὺς καὶ οἰκονομικοὺς κύκλους ὀλέθριο παράδειγμα γιὰ τὶς ὑπόλοιπες ἀφρικανικὲς χῶρες. Δὲν ἔπρεπε νὰ ἐπιτύχῃ ἡ ἐπανάστασις τοῦ «Τσὲ Γκεβάρα τῆς Ἀφρικῆς». Τί θά ἐγίνετο ἐάν ἄλλες ἀφρικανικές χῶρες ἐμιμοῦντο τήν «χώρα τῶν τιμίων ἀνθρώπων»;
Ξέρετε, ἡ φτωχὴ Ἀφρικὴ στέκεται ἐπάνω σὲ χρυσό, διαμάντια, πετρέλαιο καὶ οὐράνιο κι ἐὰν ποτὲ ἐπικρατήσουν οἱ ἔντιμοι φτωχοί, τί θά ἀπογίνουν οἱ πλούσιοι λωποδῦτες;
Ὁ «Τσέ» τῆς Ἀφρικῆς, ἐρωτηθεὶς γιατὶ δὲν ἐπιθυμοῦσε νὰ κρεμάσουν τὴν φωτογραφία του σὲ δημοσίους χώρους, ὅπως ἔκαναν οἱ περισσότεροι Ἀφρικανοὶ ἡγέτες, ἀπεκρίθη: «Ὑπάρχουν ἑπτὰ ἑκατομμύρια Τομὰ Σανκαρᾶ.»
Στ]]ο βίντεο ποὺ ἀκολουθεῖ, σὲ δύο μέρη, ὑπάρχει ἡ ὁιλία τοῦ Σανκαρᾶ στὶς 29 Ἰουρίου τοῦ 1987, στὴν ἕδρα τοῦ Ὀργανισμοῦ Ἀφρικανικῆς Ἑνότητος, στὴν Ἀντὶς Ἀμπέμπα τῆς Αἰθιοποίας, μὲ θέμα τὴν δημιουργία ἑνὸς Ἑνιαίου Μετώπου ἐνάντια στὸ Χρέος.
Πολυζωΐδης Θανάσης
το είδα
Αὐτὴ ἦταν ἄλλωστε ἡ οὐσία τῆς «ἀνεξαρτησίας», ὄχι ἡ ἐλευθερία τῆς χώρας, ἀλλὰ ἡ μετατροπὴ τοῦ δαπανηροῦ καὶ αἱμοσταγοῦς ἀποικιοκρατικοῦ καθεστῶτος, σὲ τηλε-ἀποικιοκρατία.
Ἡ ἀποστράγγισις τῶν πόρων, μέχρι τὸ 1983 εἶχε φέρει τὴν χώρα στὴν θέση τῆς πτωχοτέρας τῆς Ἀφρικῆς καὶ μιᾶς ἀπὸ τὶς πτωχότερες στὸν κόσμο. Τὸ προσδόκιμο ἐπιβιώσεως δὲν ξεπερνοῦσε τὰ 40 χρόνια, ἐνῶ ἡ παιδικὴ θνησιμότητα ἦταν 20%, μέχρι τὴν ἡλικία τῶν πέντε ἐτῶν, ὁ λαὸς πεινοῦσε, οἱ συνθῆκες ὑγιεινῆς ἦσαν τραγικές, τὸ πόσιμο νερὸ ἀνύπαρκτο καὶ τὸ χρέος πρὸς τὸ ΔΝΤ διογκώνετο συνεχῶς μὲ νέα δάνεια καὶ τόκους, φθάνοντας σὲ σημεῖο να μὴν μπορῇ πλέον νὰ ἐξυπηρετηθῇ.
Ὅλα ξαφνικὰ ἄλλαξαν, ὅταν ἐνεφανίσθη ἕνας τριανταπεντάρης ἀξιωματικὸς τοῦ
γαλλικοῦ στρατοῦ, ὁ Τομὰ Σανκαρᾶ, γιὰ τοὺς φίλους Tom Sank, ποὺ ἡγήθη ἐπαναστατικοῦ κινήματος καὶ μετὰ ἀπὸ στρατιωτικὸ πραξικόπημα τμήματος τοῦ στρατοῦ, κυρίως νεαρῶν χαμηλοβάθμων ἀξιωματικῶν, ὑπὸ τὴν ἡγεσία τοῦ Μπλὲζ Κομπαορέ, ἔγινε πρόεδρος τῆς χώρας τὴν 4η Αὐγούστου τοῦ 1983 καὶ ὑπεσχέθη – ὑλοποίησε, ἀδιανόητο γιὰ μίαν μικρή, πτωχὴ ἀφρικανικὴ χώρα, δύο γεύματα τὴν ἡμέρα καὶ πέντε λίτρα πόσιμο νερό, γιὰ κάθε οἰκογένεια.
Περαιτέρω:
- Ἄλλαξε τὸ ὄνομα τῆς χώρας, ἀπὸ τὸ γαλλικὸ Ἄνω Βόλτα σὲ Μπουρκίνα Φᾶσο, δηλαδὴ ἡ «Χώρα τῶν Τιμίων Ἀνθρώπων».
- Πούλησε τὸν κυβερνητικὸ στόλο πολυτελῶν αὐτοκινήτων καὶ κατέστησε τὸ Renault 5 (τὸ φθηνότερο αὐτοκίνητο ποὺ ἐπωλεῖτο στὴν χώρα ἐκείνη τὴν ἐποχή) τὸ ἐπίσημο ὑπηρεσιακὸ αὐτοκίνητο τῶν ὑπουργῶν.
- Μείωσε τοὺς μισθοὺς τῶν ἀνωτέρων κρατικῶν ἀξιωματούχων, μαζὺ καὶ τὸν δικό του, καὶ ἀπηγόρευσε τὴν χρήση κυβερνητικῶν ὁδηγῶν καὶ ἀεροπορικῶν εἰσιτηρίων πρώτης θέσεως.
- Ἀναδιένειμε τὴν γῆ τῶν φεουδαρχῶν φυλάρχων στοὺς ἀγρότες.
- Ἐναντιώθη στὴν ξένη βοήθεια, λέγοντας ὅτι «αὐτὸς ποὺ σὲ ταΐζει, σὲ ἐλέγχει».
- Στὴν πρωτεύουσα Οὐαγκαντούγκου ὁ Σανκαρᾶ μετέτρεψε τὸ κατάστημα προμηθειῶν τοῦ στρατοῦ σὲ ἔνα κρατικὸ σοῦπερ-μάρκετ, ἀνοικτὸ σὲ ὅλους (ἦταν τὸ πρῶτο σοῦπερ-μάρκετ στὴν χώρα).
- Ὑπεχρέωνε τοὺς ἀνωτέρους κρατικοὺς ἀξιωματούχους νὰ δωρίζουν μισθὸ ἑνὸς μηνὸς σὲ δημόσια προγράμματα.
- Δὲν χρησιμοποιοῦσε κλιματιστικὸ στὸ γραφεῖο του, μὲ τὴν αἰτιολογία ὅτι μία τέτοια πολυτέλεια δὲν ἦταν διαθέσιμη παρὰ σὲ ἐλαχίστους κατοίκους τῆς χώρας. Ἐπίσης μείωσε τὸν μισθό του σὲ 120 δολάλάρια τὸν μῆνα καὶ περιῴρισε τὰ ὑπάρχοντά του σὲ ἕνα αὐτοκίνητο, 4 ποδήλατα, τρεῖς κιθάρες, ἕνα ψυγεῖο καὶ ἕναν καταψύκτη, ἐνῶ ἠρνήθη νὰ μετακομίσῃ στὴν προεδρικὴ κατοικία καὶ παρέμεινε στὸ ταπεινὸ σπιτάκι του.
- Ἀπαιτοῦσε οἱ δημόσιοι ὑπάλληλοι νὰ φοροῦν Ἕναν παραδοσιακὸ χιτῶνα ὑφασμένο ἀπὸ ἐντόπιο βαμβάκι καὶ ῥαμμένο ἀπὸ ἐντοπίους τεχνίτες.
- Διέθεσε δωρεὰν τρία ἐκατομμύρια ἐμβόλια κατὰ τῆς μηνιγγίτιδος καὶ τῆς πολιομυελίτιδος καὶ ἔφτιαξε σὲ ὅλην τὴν χώρα μικρὲς νοσοκομειακὲς μονάδες.
- Ἔδωσε μάχη γιὰ τὴν καταπολέμηση τοῦ ἀναλφαβητισμοῦ, ἰδιαιτέρως τῶν γυναικῶν, καὶ προῴθησε τὴν θέση τῆς γυναίκας στὴν κοινωνία, ποινικοποιώντας τὴν παραδοσιακὴ πρακτικὴ τῆς κλειτοριδεκτομῆς καὶ προωθώντας τὴν οἰκονομικὴ ἀνεξαρτησία τῶν γυναικῶν, μέσῳ τῆς δουλειᾶς καὶ τῆς ἐκπαιδεύσεως. Ἡ βελτίωσις τῆς θέσεως τῶν γυναικῶν στὴν κοινωνία τῆς χώρας ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς διεκηρυγμενους στόχους του. Ἡ κυβέρνησίς του περιελάμβανε μεγάλο ἀριθμὸ γυναικῶν, κάτι χωρὶς προηγούμενο στὴν Δυτικὴ Ἀφρική.
Ἀπηγόρευσε τοὺς καταναγκαστικοὺς γάμους καὶ τὴν πολυγαμία, διῴρισε γυναῖκες σὲ ὑψηλὲς κρατικὲς θέσεις καὶ ἐνεθάῤῥυνε τὸν γυναικεῖο πληθυσμὸ νὰ ἐργάζεται ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι καὶ τὶς μαθήτριες νὰ μένουν στὸ σχολεῖο ἀκόμη κι ἐὰν ἦσαν ἔγκυες.
Ὁ Σανκαρᾶ προώθησε ἐπίσης τὴν ἀντισύλληψη καὶ προέτρεψε τοὺς συζύγους νὰ ἀγοράσουν φαγητὸ καὶ νὰ ἑτοιμάσουν γεύματα γιὰ νὰ ἀποκτήσουν τὴν ἐμπειρία τῶν συνθηκῶν ποὺ ἀντιμετωπίζουν οἱ γυναῖκες, ἔχοντας καθιερώσει πανεθνικὴ ἡμέρα, ὅπου οἱ ἄνδρες ἔκαναν ὄλες τὶς δουλειὲς τοῦ σπιτιοῦ.
Ἀνεγνώρισε τὶς προκλήσεις ποὺ ἀντιμετωπίζουν οἱ Ἀφρικανίδες σὲ ἕναν περίφημο λόγο του κατὰ τὴν Διεθνὴ Ἡμέρα τῆς Γυναίίκας, στὶς 8 Μαρτίου τοῦ 1987 στὴν Οὐαγκαντούγκου. Μίλησε σὲ χιλιάδες γυναῖκες κι ἐδήλωσε ὅτι ἡ ἐπανάστασις «ἐγκαθίδρυε νέες κοινωνικὲς σχέσεις» ποὺ θὰ ἀνεστάτωναν «τὶς σχέσεις ἐξουσίας ἀνάμεσα στοὺς ἄνδρες καὶ στὶς γυναῖκες, ὑποχρεώνοντας τὸ κάθε φύλο νὰ ξανασκεφθῇ τὴν φύση ἀμφοτέρων. Αὐτὸ τὸ καθῆκον εἶναι ἀπίστευτα δύσκολο, ἀλλὰ ἀπαραίτητο.» Περαιτέρω, ἦταν ὁ πρῶτος Ἀφρικανὸς ἡγέτης ποὺ ἐστρατολόγησε ἐνεργὰ γυναῖκες στὶς ἔνοπλες δυνάμεις. Στοὺς λόγους του προέτρεπε τὶς γυναῖκες νὰ δουλεύουν γιὰ νὰ μὴν ἔχουν ἀνάγκη τοὺς ἄνδρες γιὰ νὰ τὶς συντηροῦν, ἔτσι ὥστε νὰ μὴν ἀναγκάζονται νὰ παντρεύονται κάποιον χωρὶς νὰ τὸν ἀγαποῦν. - Προσπάθησε νὰ προωθήσῃ τὴν συμμετοχὴ τοῦ λαοῦ στὴν λήψη τῶν ἀποφάσεων, ἱδρύοντας σὲ ὄλες τις περιοχὲς τῆς χώρας Ἐπιτροπὲς γιὰ τὴν Ἄμυνα τῆς Ἐπαναστάσεως. Ἡ λειτουργία τους δὲν ἦταν ὑποδειγματική, οὔτε χωρὶς προβλήματα, ὅμως δὲν ἦσαν λίγες οἱ φορὲς ποὺ οἱ ἀποφάσεις τους δὲν ἐπεκύρωσαν τις ἀποφάσεις τῆς κυβερνήσεως, ἀκυρώνοντάς τές.
Στὴν ἐξωτερικὴ πολιτικὴ συναντοῦσε ὅποιον ξένο ἡγέτη θεωροῦσε ὅτι θὰ βοηθήση τὴν χώρα του, ἐν μέσῳ ψυχροῦ πολέμου, τηρώντας ἴσες ἀποστάσεις ἀπὸ ΕΣΣΔ, ΗΠΑ καὶ Γαλλία. Ἐπροσανατολίσθη στὴν συμμαχία μὲ χῶρες ὅπως ἡ Κούβα καὶ ἡ Νικαράγουα, ποὺ ἀμφισβητοῦσαν τὴν κυριαρχία τῆς Δύσεως, ἐνῶ ὑπεστήριξε τὰ κινήματα αὐτοδιαθέσεως τῶν λαῶν στὴν Νότιο Ἀφρική, τὴν Ναμίμπια, τὴν Παλαιστίνη καὶ τὴν Δυτικὴ Σακχάρα.
Τὸ πλέον ἐξωφρενικὸ ὅμως, ὅτι κατήγγειλε τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο οἱ χῶρες τῆς Ἀφρικῆς παγιδεύονται ἀπὸ τὸ ΔΝΤ μὲ δυσβάστακτα χρέη, ποὺ ὑποδουλώνουν τοὺς λαούς, ἐνῶ τὰ δανεικὰ χρήματα τὰ ἐπωφελεῖται μία διεφθαρμένη ἐντόπια ὀλιγαρχία πού, συνεργαζομένη μὲ τοὺς ξένους δανειστὲς καὶ πολιτικούς, φτιάχνει ἔργα ἄσκοπα, συχνὰ ἄχρηστα καὶ μὴ παραγωγικά.
Οἱ παρεμβάσεις του στὰ Ἡνωμένα Ἔθνη ἀνησύχησαν ὅσους ἐπωφελοῦντο ἀκόμη ἀπὸ τὴν νεο-ἀποικιοκρατία:
«Μιλῶ, ἔλεγε, στὸ ὄνομα τῶν μαννάδων τῶν ἐξαθλιωμένων ἀφρικανικῶν λαῶν, ποὺ βλέπουν τὰ παιδιά τους νὰ πεθαίνουν ἀπὸ ἐλονοσία καὶ διάῤῥοια, χωρὶς νὰ μποροῦν νὰ ἐπωφεληθοῦν ἀπὸ τὰ μέσα ποὺ προσφέρει ἡ ἐπιστήμη…».
Ἡ τελευταία του πολιτικὴ πρωτοβουλία ἦταν ἡ προσπάθεια νὰ συγκροτηθῇ μία ἀφρικανικὴ κίνησις γιὰ τὴν ἠθική, πολιτικὴ καὶ νομικὴ ἄρνηση τοῦ χρέους τῶν χωρῶν τῆς Ἀφρικῆς, καθὼς θεωροῦσε τὰ δεσμὰ τοῦ χρέους ὑπεύθυνα γιὰ τὴν ἐξάρτηση, τὴν κατάῤῥευση τῆς κοινωνίας καὶ τὴν καταστροφὴ κάθε προοπτικῆς ἀναπτύξεως προσανατολισμένης στὴν ἐξυπηρέτηση τῶν ἀναγκῶν τῶν ἀφρικανικῶν λαῶν.
Τὸ ἀποκορύφωμα τῆς αὐθαδείας του ἦλθε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 1987, ὅταν στὴν Γενικὴ Συνέλευση τῶν Ἀφρικανικῶν Χωρῶν εἶπε: «Δὲν μποροῦμε νὰ ξεπληρώσουμε τὸ χρέος μας… Αὐτὸ εἶναι ἀδύνατον, δὲν εἶναι θέμα ἠθικῆς τάξεως, οὔτε ἀθέτησις ὑποσχέσεων… Ἐὰν δὲν πληρώσουμε, οἱ πιστωτές μας δὲν θὰ πεθάνουν, αὐτὸ εἶναι βέβαιον. Ἐὰν ὅμως πληρώσουμε, ὁ λαός μας θὰ ἐξοντωθῆ. Οἱ πιστωτὲς ἔπαιξαν ὅπως κάνουν στὰ καζίνα. Κέρδισαν πολλά, πολλὲς φορές… Ἂς χάσουν καὶ μίαν φορά… Ἡ ζωὴ θὰ συνεχισθῆ…».
Παραλλήλως ἐκάλεσε γιὰ ἕνα ἡνωμένο μέτωπο τῶν ἀφρικανικῶν χωρῶν, ποὺ θὰ ἀπεκήρυσσε τὸ χρέος τους πρὸς τὴν Δύση. Ὑπεστήριξε ὅτι οἱ φτωχοὶ καὶ τὰ θύματα ἐκμεταλλεύσεως δὲν εἶχαν ὑποχρέωση νὰ ἀποπληρώσουν χρήματα στοὺς πλουσίους καὶ ἐκμεταλλευτές.
Καὶ ἡ ζωὴ ἐσυνεχίσθη, ἀλλὰ μόνον γιὰ δυόμισι μῆνες γιὰ τὸν Σανκαρᾶ. Εἶχε ὑπερβῆ ὄλες τὶς κόκκινες γραμμὲς καὶ τὶς ἀνοχὲς τῆς Δύσεως. Ἔτσι, τὴν 15η Ὀκτωβρίου τοῦ 1987, σὰν σήμερα, ἔνοπλοι ἔνστολοι, μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τὸν στενότερο συνεργάτη του, Μπλὲζ Καμπαορέ, εἰσέβαλαν στὸ προεδρικὸ γραφεῖο, στὴν πρωτεύουσα Οὐαγκαντούκου, καὶ τὸν ἐξετέλεσαν μὲ δώδεκα σφαῖρες.
Ἡ διαταραγμένη ἡρεμία ἐπανῆλθε στὴν χώρα τῶν «τιμίων ἀνθρώπων». Ὁ Μπλὲζ Καμπαορὲ ἔγινε πρόεδρος καὶ τὸν ἀνεγνώρισε πρώτη ἡ Γαλλία. Ὁ Κομπαορὲ ἀμέσως ἀνεστρεψε τὶς ἐθνικοποιήσεις καὶ σχεδὸν ὅλες τὶς πολιτικὲς τοῦ Σανκαρᾶ. Ἐπεστρεψε τὴν χώρα στὸ Διεθνὲς Νομισματικὸ Ταμεῖο καὶ στὴν Παγκόσμια Τράπεζα, γιὰ νὰ φέρῃ στὴν χώρα «τοὺς πόρους ποὺ ἐχρειάζοντο ἀπελπισμένα» γιὰ νὰ ἀνορθώσῃ τὴν «ἐρειπωμένη οἰκονομία» της καί, τελικῶς, περιεφρόνησε ὅλην σχεδὸν τὴν κληρονομιὰ τοῦ Σακναρᾶ.
Ἔκτοτε, μὲ ὑποδειγματικὴ συνέπεια, ἡ χώρα τῶν ἐξαθλιωμένων ἀλλὰ «τιμίων ἀνθρώπων» ἐξοφλεῖ τὶς δόσεις τοῦ χρέους πρὸς τὸ ΔΝΤ, ποὺ εἶναι ἀπόλυτα ἰκανοποιημένο, δίδοντας εὔσημα στὸν Καμπαορέ, ἀδιαφορώντας γιὰ τὸ κλείσιμο τῶν νοσοκομείων, τῶν σχολείων καὶ τὴν κατάργηση τῶν κοινωνικῶν εὐεργετημάτων, ποὺ ὁ Σανκαρᾶ πρόλαβε νὰ ἐφαρμόσῃ. Ἰδιωτικοποιήθησαν τὰπάντα, ἀκόμη καὶ τὸ νερό.
Ἡ ἐπιδημία τοῦ Ἔμπολα εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ ἐπακόλουθα τῆς τραγικῆς θέσεως αὐτῆς τῆς λεηλατημένης χώρας.
Ἡ δικτατορία τοῦ Κομπαορὲ παρέμεινε στὴν ἐξουσία ἐπὶ 27 χρόνια, μέχρι ποὺ ἀνετράπη ἀπὸ λαϊκὴ ἐξέγερση τὴν 31η Ὀκτωβρίου τοῦ 2014, ποὺ ἐξεδηλώθη πρὶν ἀπὸ τὴν ψήφιση νομοσχεδίου τοῦ κοινοβουλίου, τὸ ὁποῖον ἐπέτρεπε στὸν ἴδιον νὰ κατέλθῃ ἐκ νέου, καὶ ἀντιθέτως πρὸς τὸ Σύνταγμα ποὺ δὲν τοῦ ἐπέτρεπε ἄλλην θητεία, στὶς ἐκλογὲς τοῦ 2015.
Ἡ δολοφονία τοῦ Σανκαρᾶ καὶ τῶν ὑπολοίπων δώδεκα συντρόφων του ἔγινε γνωστὴ χωρὶς πολλὲς λεπτομέρειες, οἱ ὁποῖες ἦλθαν στὸ φῶς μετὰ τὴν ἀνατροπὴ τοῦ Καμπαορέ, μὲ τὴν ἔρευνα ἑνὸς Ἰταλοῦ, τοῦ Σιλβέστρο Μοντανᾶρο. Ἐπρόκειτο γιὰ μίαν καλὰ ὀργανωμένη διεθνὴ συνωμοσία, στὴν ὁποίαν πρωτοεστάτησαν ἡ Γαλλία καὶ οἱ ΗΠΑ, ὑποβοηθούμενες ἀπὸ τὸν Λιβεριανὸ ἐγκληματία καὶ μετέπειτα πρόεδρο Τειλορ, ποὺ ἦταν συνεταῖρος τοῦ υἱοῦ τοῦ προέδρου Μιτερᾶν, σὲ σκοτεινὲς ἐπιχειρήσεις. Ἐχρηματοδοτήθη ἀπὸ τὴν Γαλλία καὶ ἐξετελέσθη ἀπὸ τὴν CIA.
Τὰ προηγούμενα μὲ τὸν Τέιλορ τῆς Λιβερίας, εἶχαν ξεκινήση ὅταν ὁ Σανκαρᾶ εἶχε στιγματίση τὴν συμπεριφορὰ τῆς Λιβερίας, ποὺ ἦταν τότε ὁ παράδεισος τῶν offshore ἑταιρειῶν καὶ εἶχε ἀρνηθῆ νὰ συνεργασθῇ γιὰ τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ Τέιλορ στὴν Λιβερία, ὅταν περιέργως ἐκεῖνος ἐδραπέτευσε ἀπὸ τὴν ὑψίστης ἀσφαλείας φυλακὴ τῶν ΗΠΑ, ὅπου ἐκρατεῖτο, ἐπανερχόμενος στὴν χώρα του, μὲ τὴν βοήθεια τῆς CIA, γιὰ νὰ δημιουργήήσῃ ἀντάρτικο, μὲ τὴν στήριξη τοῦ Καντάφι.
Γιὰ τὶς ἀποκαλύψεις σχετικὰ μὲ τὴν συνωμοσία ἀνατροπῆς τοῦ Σανκαρᾶ συνεστήθη ἐπιτροπὴ στὸ Γαλλικὸ Κοινοβούλιο, τὸ θέμα ἀπησχόλησε τὸν ΟΗΕ, ἐνῶ στοιχεῖα περιελήφθησαν στὰ WikiLeaks. Ὅμως ὅλα ἐξεχάσθησαν.
Μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ποὺ ἐξεχάσθησαν οἱ δολοφονίες τοῦ Πατρὶς Λουμούμπα καὶ τοῦ γενικοῦ γραμματέως τοῦ ΟΗΕ Ντᾶγκ Χάμαρσολτ.
Καὶ οἱ δύο σκοτώθηκαν στὴν Ἀφρικὴ τὸ 1961, πέφτοντας καὶ οἱ δύο θύματα ἑταιρειῶν ἐξορύξεως διαμαντιῶν.
Ὁ Σανκαρᾶ ἐνόχλησε πολλούς, σὲ ἀρκετοὺς τομεῖς, καὶ ἐθεωρήθη ἀπὸ τοὺς διεθνεῖς πολιτικοὺς καὶ οἰκονομικοὺς κύκλους ὀλέθριο παράδειγμα γιὰ τὶς ὑπόλοιπες ἀφρικανικὲς χῶρες. Δὲν ἔπρεπε νὰ ἐπιτύχῃ ἡ ἐπανάστασις τοῦ «Τσὲ Γκεβάρα τῆς Ἀφρικῆς». Τί θά ἐγίνετο ἐάν ἄλλες ἀφρικανικές χῶρες ἐμιμοῦντο τήν «χώρα τῶν τιμίων ἀνθρώπων»;
Ξέρετε, ἡ φτωχὴ Ἀφρικὴ στέκεται ἐπάνω σὲ χρυσό, διαμάντια, πετρέλαιο καὶ οὐράνιο κι ἐὰν ποτὲ ἐπικρατήσουν οἱ ἔντιμοι φτωχοί, τί θά ἀπογίνουν οἱ πλούσιοι λωποδῦτες;
Ὁ «Τσέ» τῆς Ἀφρικῆς, ἐρωτηθεὶς γιατὶ δὲν ἐπιθυμοῦσε νὰ κρεμάσουν τὴν φωτογραφία του σὲ δημοσίους χώρους, ὅπως ἔκαναν οἱ περισσότεροι Ἀφρικανοὶ ἡγέτες, ἀπεκρίθη: «Ὑπάρχουν ἑπτὰ ἑκατομμύρια Τομὰ Σανκαρᾶ.»
Στ]]ο βίντεο ποὺ ἀκολουθεῖ, σὲ δύο μέρη, ὑπάρχει ἡ ὁιλία τοῦ Σανκαρᾶ στὶς 29 Ἰουρίου τοῦ 1987, στὴν ἕδρα τοῦ Ὀργανισμοῦ Ἀφρικανικῆς Ἑνότητος, στὴν Ἀντὶς Ἀμπέμπα τῆς Αἰθιοποίας, μὲ θέμα τὴν δημιουργία ἑνὸς Ἑνιαίου Μετώπου ἐνάντια στὸ Χρέος.
Πολυζωΐδης Θανάσης
το είδα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου