Αντίλογος στην Διακήρυξη των Ν. Αναστασιάδη και Ντ. Ερόγλου από την Κύπρο

Λευτέρης Ριζάς

       Όπως υποσχέθηκα[1] συνεχίζω παραθέτοντας την κριτική ανάλυση της  Διακήρυξης των Ν. Αναστασιαδη και Ντ. Ερόγλου από   την «Συμμαχία Πολιτών», της οποίας ηγείται ο Γ. Λιλλήκας στην Κύπρο. Για την «οικονομία» του χρόνου και μια καλύτερη ενημέρωση θα παραθέσω επίσης και ένα άρθρο του γνωστού κύπριου Περικλή Νεάρχου, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ ( τ. 226] και στον «Φιλελεύθερο» [14/2/14] της Κύπρου.

9 Φεβ 2014 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ-ΕΡΟΓΛΟΥ

Πληροφοριακά Στοιχεία

Δημοσιεύθηκε : 12 Φεβρουάριος 2014

Γράφτηκε από τον/την Συμμαχία Πολιτών

9 Φεβ 2014  ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ-ΕΡΟΓΛΟΥ

9 Φεβρουαρίου 2014

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επιδιώκει την έναρξη των συνομιλιών σε μία περίοδο όπου Κύπρος και Ελλάδα βρίσκονται κάτω από τεράστια οικονομικά προβλήματα και είναι ευάλωτες σε εκβιασμούς. Παράλληλα, η τουρκική επιθετική συμπεριφορά επιβεβαιώνει ότι δεν έχει την παραμικρή διάθεση να επιδείξει συναινετική στάση στις συνομιλίες. Ενισχύει την επιθετικότητά της και τα τετελεσμένα επί του εδάφους, π.χ. με την επίσπευση των έργων μεταφοράς νερού στα κατεχόμενα. Στη θάλασσα, εντείνει τις προκλήσεις της, με πιο πρόσφατο παράδειγμα το επεισόδιο με το νορβηγικό σεισμογραφικό σκάφος εντός της Κυπριακής ΑΟΖ.

Ο Πρόεδρος και η πολυπληθής ομάδα συνεργατών του θα έπρεπε να αξιολογούν αντικειμενικά και νηφάλια τα δεδομένα, μακριά από συναισθηματισμούς, αυταπάτες και ένστικτα αυτοδικαίωσης.

Αντ’ αυτού, οδηγούν σε έναρξη των συνομιλιών, σε μια περίοδο όπου προμηνύονται αφόρητες πιέσεις και εκβιασμοί που θα επιφέρουν νέα δεινά για την πλευρά μας στο εθνικό θέμα. Το ελάχιστο κόστος για
τη πλευρά μας θα είναι η κατάληξη σε ένα νέο αδιέξοδο, το οποίο όμως θα προλάβει να εντάξει τα ενεργειακά στην ατζέντα των συνομιλιών.

Εξίσου ανησυχητικό είναι το τι θα γίνει με τις εν εξελίξει διεργασίες στα θέματα ενέργειας, κατά την περίοδο διεξαγωγής των συνομιλιών. Ο όλος σχεδιασμός αποσκοπεί στην αξιοποίηση της ‘μοναδικής ευκαιρίας’, όπως δηλώνουν οι συμμάχοι της Τουρκίας, με στόχο των επιβολή της νέας εκδοχής του Σχεδίου Ανάν. Είναι ξεκάθαρο με την παραπομπή στο έγγραφο Ντάουνερ για τις Συγκλήσεις.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εγκλώβισε το Κυπριακό σε μια μονοπωλιακή διαχείριση από Αμερικανό-Βρετανικό παράγοντα. Κρατώντας μακριά φίλες χώρες Μόνιμα Μέλη του Σ.Α., όπως η Ρωσία, η Γαλλία και η Κίνα. Αυτή η τακτική αποδυναμώνει την υπόθεση μας, στερεί την Κύπρο από ισχυρές συμμαχίες καθιστώντας την πιο εκτεθειμένη σε πιέσεις.

ΑΝΑΛΥΣΗ

Το κείμενο χαρακτηρίζεται από ασάφειες και αμφισημίες στα ζητήματα ουσίας. Τα αποκαλούμενα τρία singles, ήτοι, η μία κυριαρχία, μία ιθαγένεια και μία διεθνής προσωπικότητα, διαβρώνονται ή εξουδετερώνονται από ρητές αναφορές που ικανοποιούν πλήρως τις τουρκικές θέσεις. Πρόκειται για ένα κείμενο το οποίο βρίσκεται σε πλήρη αντιδιαστολή με τους στόχους και τις επιδιώξεις της πλευράς μας στο Κυπριακό. Στην ουσία δεν πρόκειται για απλά ένα κοινό ανακοινωθέν που δίνει το εναρκτήριο λάκτισμα των συνομιλιών αλλά για μια καινούργια Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου, πιο λεπτομερή από τις προηγούμενες, η οποία καθορίζει μια νέα βάση λύσης του Κυπριακού, στα πλαίσια εντελώς των Τουρκικών επιδιώξεων.

Αναγνώριση διαφορετικής ακεραιότητας	Παρ. 1: από την πρώτη κιόλας παράγραφο αποκρυσταλλώνεται η τουρκική επιδίωξη για τη διαφορετική ακεραιότητα (integrity) της κάθε κοινότητας. Στον σεβασμό της διαφορετικότητας των δυο κοινοτήτων έχει προστεθεί και ο σεβασμός της διαφορετικής ακεραιότητας ("distinctintegrity"). Ανύπαρκτος συνταγματικά όρος ο οποίος όμως παραπέμπει στο ακέραιο και αυτόβουλο-της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, δίκην αυτοδιάθεσης.
Αποδοχή συγκλήσεων	Παρ. 2: Η αναφορά σε άλυτες πτυχές παραπέμπει, έμμεσα αλλά σαφέστατα, στο έγγραφο Συγκλήσεων του κ. Ντάουνερ. Ουσιαστικά γίνονται αποδεκτές όλες οι λεγόμενες Συγκλίσεις Χριστόφια-Ταλάτ και η συζήτηση θα επικεντρωθεί στις αποκλίσεις (άλυτα). Διαφορετικά γιατί να υπάρχει η αναφορά σε άλυτες διαφορές, γιατί προφανώς υπάρχουν και διαφορές που έχουν λυθεί-και αυτές είναι οι Συγκλίσεις Ντάουνερ. Αυτό καταστρατηγεί και την δήθεν αρχή ότι τίποτε δεν έχει συμφωνηθεί εάν δεν συμφωνηθούν όλα! Κάποια είναι ήδη συμφωνημένα. Σ’ αυτές τις Συγκλήσεις, περιλαμβάνονται μεταξύ πολλών άλλων και η παραχώρηση στα 70 εκ. πολίτες της Τουρκίας του δικαιώματος της ελεύθερης εγκατάστασης, ιδιοκτησίας και διακίνησης σε ολόκληρη την Κύπρο (από την Πάφο μέχρι την Κερύνεια), αμέσως μετά τη λύση και ανεξαρτήτως ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. Δίνεται στην ουσία η δυνατότητα στην Τουρκία να εποικίσει και σταδιακά να εκτουρκίσει, με νόμιμο τρόπο, ολόκληρη την Κύπρο! Επιπλέον, η, με τον πιο πάνω τρόπο, νομιμοποίηση του εγγράφου Ντάουνερ ως το πλαίσιο και η βάση της διαπραγμάτευσης από κοινού με την Δήλωση οδηγούν στο Σχέδιο Ανάν (όσον αφορά τη δομή και φιλοσοφία) αλλά σε χειρότερη εκδοχή.
Διπλή κυριαρχία Τρείς Ιθαγένειες Συνομοσπονδία Άσκηση Κατάλοιπου εξουσιών από συνιστώντα κράτη	Παρ.3: Η αναφορά σε ενωμένη Κύπρο, ως μέλος της ΕΕ και του ΟΗΕ που θα έχει μια διεθνή προσωπικότητα, για να έχει νόημα θα έπρεπε να είναι αυτοτελής και να μη συνοδεύεται από τις αναφορές που έπονται περί κυριαρχίας που θα εκπηγάζει εξίσου (equally) εκ των ΕΚ και των ΤΚ. Δεν καθησυχάζονται ουδόλως οι ανησυχίες για επιδίωξη της ΤΚ πλευράς να επιδιώξει την παρθενογένεση την οποία αποδέχτηκε ο Γλαύκος Κληρίδης στο Παρίσι το 2000.   Η αναφορά σε μία κυριαρχία όπως αυτή απολαμβάνεται από όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ υπό τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, εξουδετερώνεται από το ότι αυτή θα πηγάζει/απορρέει από τους ΕΚ και τους ΤΚ μαζί. Δεν είναι τυχαία η παρείσφρηση αυτής της καταληκτικής πρότασης, σε μια προσπάθεια να καθησυχασθούν οι έντονες τουρκικές ενστάσεις περί μίας κυριαρχίας, αλλά και να ενισχυθεί η τουρκική θεώρηση περί κυρίαρχου τουρκοκυπριακού λαού. Γιατί, η κρατική κυριαρχία εκπηγάζει πάντοτε από τον λαό και ο λαός την αποδίδει. Και εφόσον η κρατική κυριαρχία στο νέο μόρφωμα εκπηγάζει εξίσου από τις δυο κοινότητες, άμεσα και χωρίς αμφισβήτηση η Τ/Κ κοινότητα μετατρέπεται σε   «κυρίαρχο τουρκοκυπριακό λαό». Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνεται και από τα ξεχωριστά ταυτόχρονα δημοψηφίσματα. Δεν χρειάζεται επ’ αυτού ιδιαίτερη νομική ανάλυση. Αρκεί μια ματιά στον ορισμό του δημοψηφίσματος. Η αναφορά σε μία ενιαία κυπριακή ιθαγένεια εξουδετερώνεται από την ευφάνταστη παρείσφρηση των εσωτερικών ιθαγενειών στο ΕΚ και στο ΤΚ συνιστών κράτος. Δηλαδή, θα υπάρχουν τρείς ιθαγένειες, μία για κάθε πλευρά (ομόσπονδο κράτος, ΕΚ και ΤΚ συνιστών κράτος). Αυτή η πρόνοια επιτρέπει στη διαμόρφωση ενός σχεδίου που θα καταλήγει σε μια συνομοσπονδιακή διάρθρωση του κράτους. Σε σχέση με τις αρμοδιότητες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των συνιστώντων κρατών, οι αναφορές είναι εκτενείς και αναλυτικές. Ιδιαίτερα προβληματική είναι η αναφορά για την άσκηση του κατάλοιπου των εξουσιών από τα συνιστώντα κράτη. "The constituent states will exercise fully and irrevocably all their powers, free from encroachment by the federal government. "Mε λίγα λογία η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν θα μπορεί να παρεμβαίνει στην λειτουργία των συνιστούντων κρατών, ούτε για να επιβάλει την συνταγματική νομιμότητα-Αυτός είναι ο ορισμός της Συνομοσπονδίας. Σε συνδυασμό με τις λοιπές αναφορές, είναι αδιαμφισβήτητη η θωράκιση των τουρκικών θέσεων για εσωτερική κυριαρχία και η επιβεβαίωση της τελικής μορφής λύσης χαλαρής ομοσπονδίας (με επιεικείς όρους).
Κατάλυση Κυπριακής Δημοκρατίας Διασφάλιση ΔΔΟ προηγείται αρχών Ε.Ε.	Παρ. 4: Ενώ μιλά για διασφαλισμένες και απολύτως σεβαστές αρχές στις οποίες εδράζεται η ΕΕ, σε όλο το νησί, προστίθεται ότι το ίδιο θα ισχύει και για τη διζωνική και δικοινοτική φύση της ομοσπονδίας. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση για να αντιληφθεί κάποιος τι θα σημαίνει αυτό στις διαπραγματεύσεις επί όλων των ζητημάτων που άπτονται των τριών ελευθεριών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.ο.κ. στο κάθε συνιστών κράτος. Μάλιστα η διασφάλιση της διζωνικής και δικοινοτικής φύση της ομοσπονδίας προηγείται των αρχών της ΕΕ. Καταλύεται η Κυπριακή Δημοκρατία και δημιουργείται νέο κράτος αφού ‘η ομοσπονδία της ενωμένης Κύπρου θα προκύψει από τη συμφωνία, μετά την έγκριση της συμφωνίας, από χωριστά δημοψηφίσματα’ (TheunitedCyprusfederationshallresultfromsettlement …). Άκρως επιβαρυντική και αποκαλυπτική είναι η συνεχής αναφορά σε συνιστώντα κράτη ( "constituentstates" ) ενώ δεν υπάρχει καμιά αναφορά ότι το νέο μόρφωμα θα είναι συνέχεια και προέκταση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είναι θετική η αναφορά για αποκλεισμό της ένωσης ή διαίρεσης/διχοτόμησης με άλλη χώρα, όμως, και οι Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, που είχαν τις ίδιες επίσης πρόνοιες, δεν ήταν αρκετές να αποτρέψουν την ανακήρυξη του ψευδοκράτους πόσον μάλλον τώρα που το κράτος το ιδρύουν από κοινού Ε/Κ και Τ/Κ . «Η ένωση, συνολικά ή εν μέρει με άλλη χώρα, ή οποιαδήποτε μορφή διαίρεσης/διχοτόμισης ή απόσχισης θα απαγορεύεται (will be prohibited)» δεν σημαίνει ότι αποκλείεται.
Κίνδυνος υιοθέτησης Κοινού Ανακοινωθέντος από Σ.Α.	Παρ. 5: Η παράγραφος αυτή θα είχε ουσία εάν οι διαχρονικές μας υποχωρήσεις δεν γίνονταν κεκτημένο της τουρκικής πλευράς, με τη σφραγίδα μάλιστα των εκπροσώπων του εκάστοτε ΓΓ του ΟΗΕ. Είναι όμως θετική, από την άποψη ότι μια νέα κυπριακή κυβέρνηση θα δύναται να αποσύρει από τη τράπεζα των διαπραγματεύσεων τις υποχωρήσεις της πλευράς μας. Υπάρχει βέβαια το ενδεχόμενο το Κοινό Ανακοινωθέν να υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας σε κάποιο επόμενο ψήφισμα του για να καταστεί έτσι δεσμευτικό.

Αποφεύγεται η επιδιαιτησία

Παρ.6: είναι θετική η αναφορά για εξαίρεση οποιασδήποτε μορφής επιδιαιτησίας. Συμπερασματικά, η επιδίωξη να πετύχουμε τα τρία singles ως ελάχιστη ασφαλιστική δικλείδα για τις επικείμενες διαπραγματεύσεις, έχει αποτύχει. Όχι μόνο δεν ξεκαθαρίζονται οι αρχές και το πλαίσιο λύσης, αλλά αντίθετα μέσα από τις ασάφειες υιοθετούνται όλες οι πάγιες Τουρκικές διχοτομικές θέσεις. Καμία άλλη πτυχή του κυπριακού (εδαφικό, προσφυγικό) δεν αναφέρεται στο κείμενο και έχουμε υπαναχωρήσει μακράν των κόκκινων γραμμών στην πτυχή του συνταγματικού και της διακυβέρνησης την οποία εξαντλούμε για 40 χρόνια.

       Στη συνέχεια το άρθρο του Περικλή Νεάρχου:

H Κύπρος στο χείλος της καταστροφής

Περικλής Νεάρχου  *

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Αναστασιάδης δεν διέψευσε, δυστυχώς, τον παλιό εαυτό του, του φανατικού υποστηρικτή του σχεδίου Ανάν. Το κοινό ανακοινωθέν, στο οποίο συμφώνησε, δεν είναι ένα απλό ανακοινωθέν για την επανέναρξη των διακοινοτικών συνομιλιών. Είναι ένα περίγραμμα της σχεδιαζόμενης «λύσεως», πραγματικό προσύμφωνο, στο οποίο περιλαμβάνονται υποχωρήσεις της ελληνικής πλευράς, πριν την έναρξη ακόμη των διαπραγματεύσεων, πάνω σε όλα σχεδόν τα επίμαχα θέματα. Ο Κύπριος Πρόεδρος, ακολουθώντας την ίδια τακτική, που ακολούθησε και στις εκλογές, προσπαθεί να παραπλανήσει τον κυπριακό λαό ότι δήθεν έχουν κατοχυρωθεί η ενιαία κυριαρχία, η ενιαία ιθαγένεια και η ενιαία διεθνής προσωπικότητα.

Η αλήθεια είναι, δυστυχώς, πολύ διαφορετική και φέρνει την Κύπρο στο χείλος της καταστροφής. Ο ίδιος ο Πρόεδρος πρωτοστατεί στην κατάλυση του κράτους και της ανεξαρτησίας και κυριαρχίας του, με ψευδείς διαβεβαιώσεις και παραπλάνηση. Οι αρχιτέκτονες του νέου σχεδίου Ανάν υπολογίζουν επίσης να προκαταλάβουν και να εκβιάσουν την απόφαση του κυπριακού λαού στο δημοψήφισμα, με Μέτρα Οικοδομήσεως Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), που θα προεξοφλούν ως δεδομένη τη «λύση» και την αναγνώριση του ψευδοκράτους.

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς έμπειρος διπλωμάτης για να καταλάβει τη διπλή γλώσσα του κοινού ανακοινωθέντος και ότι αυτό που διακηρύσσεται πομπωδώς στην αρχή είναι κάλπικο γιατί αναιρείται με άλλη, αντίθετη διακήρυξη, στο τέλος.

Το κοινό ανακοινωθέν είναι μνημείο παραχωρήσεων της ελληνικής πλευράς, που έρχονται να προστεθούν στις άλλες μνημειώδεις παραχωρήσεις του πρώην Προέδρου Δημήτρη Χριστόφια.

Κατά τραγική ειρωνεία, σημειώνεται στο άρθρο 6, ότι «αποκλείεται οποιασδήποτε μορφής επιδιαιτησία». Κενός λόγος για παραπλάνηση αφελών. Δεν χρειάζεται επιδιαιτησία. Την έχει ήδη ασκήσει ο ίδιος ο Πρόεδρος της Κύπρου, αποδεχόμενος τις θέσεις της τουρκικής πλευράς πάνω σε όλα τα σημαντικά επίμαχα θέματα.

Το πρώην κυβερνών κόμμα και σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση δεν στηρίζει απλώς την πολιτική Αναστασιάδη. Υπερακοντίζει. Η ηγεσία του κόμματος αυτού,- -πρέπει να γίνεται ο διαχωρισμός ανάμεσα στην ηγεσία και στα μέλη του- είχε αποφασίσει να ταχθεί και προηγουμένως υπέρ του σχεδίου Ανάν. Αναγκάσθηκε ν' αλλάξει τη θέση της και να ταχθεί με το «όχι», μετά την πατριωτική εξέγερση των μελών του.

Η ευθύνη της ηγεσίας αυτής είναι σήμερα τριπλή. Πρώτον, γιατί με τις πολιτικές που ακολούθησε, άνοιξε τον δρόμο για την επιβολή, σε πρώτη φάση, στο νησί του εγκληματικού μνημονίου και, σε δεύτερη φάση, σε μια νέα απόπειρα επιβολής «λύσεως» τύπου σχεδίου Ανάν.

Δεύτερον, γιατί αυτή έκανε, με τις πολιτικές της, εκλέξιμο τον Νίκο Αναστασιάδη.

Τρίτον, γιατί χωρίς την κάλυψη και την υποστήριξη του ΑΚΕΛ, ο Νίκος Αναστασιάδης δεν θα είχε καμιά δυνατότητα να προωθήσει όσα σήμερα επιχειρεί να προωθήσει.

Η ηγεσία του ΑΚΕΛ αναρωτιέται δημοσίως, ως να ήταν αυτό ακαταμάχητο επιχείρημα, «ας μας πουν αυτοί που αντιτίθενται, ποια είναι η εναλλακτική λύση που προτείνουν». Από πότε τίθεται για ένα αγωνιστικό κόμμα ως μόνη δήθεν επιλογή η συνθηκολόγηση και η παράδοση των πάντων; Είναι χρήσιμο να υπενθυμίσω σ' αυτό το σημείο μιαν αποστροφή προς τον πρώην Πρόεδρο του Προέδρου μιας μεγάλης ευρωπαϊκής χώρας: «Εσείς να μην αναγνωρίσετε την τουρκική εισβολή και κατοχή και είναι καλύτερο να μείνετε στο status quo παρά να δεχθείτε μια κακή λύση».

Προφανώς, ο κυπριακός λαός θέλει λύση. Η λύση, όμως, πρέπει να είναι σαφώς καλύτερη από το σημερινό status quo και να μην είναι διάλυση. Να κατοχυρώνει την ελευθερία, την ανεξαρτησία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το μέλλον του κυπριακού λαού.

Η Τουρκία έχει τώρα κάθε λόγο να επισπεύδει για «λύση», γιατί, εκτός όλων των άλλων, επιδιώκει να μπει και λεόντειος «συνέταιρος» στο φυσικό αέριο της Κύπρου. Οι αξιώσεις της, άλλωστε, δεν περιορίζονται στο μερίδιο των «ισοτίμων» Τουρκοκυπρίων. Θεωρεί επίσης ως αυτονόητη την εξαγωγή του φυσικού αερίου της Κύπρου, με αγωγό μέσω Τουρκίας. Προβάλλει επίσης τις δικές της θέσεις για την ΑΟΖ της Κύπρου. Η «Ενωμένη Ομόσπονδη Κύπρος» των δύο «ίσων» συνιστώντων κρατών, θα υπερασπίσει τα συμφέροντα της Κύπρου;

Η επιβολή μιας απαράδεκτης «λύσεως» συνομοσπονδίας στην Κύπρο, που παρουσιάζεται ως ομοσπονδία, με τη μορφή ενός δικέφαλου κράτους, με τρικέφαλη κυριαρχία και ιθαγένεια, και με αυτοκαταστροφική συνέργεια, στρατηγική μυωπία και απουσία γεωπολιτικής αντιλήψεως της κυπριακής ηγεσίας αλλά και της πολιτικής ηγεσίας στην Αθήνα, θα ήταν μια τεράστια γεωστρατηγική νίκη της Άγκυρας και μια τραγική κατάληξη σχεδόν ενός αιώνα αγώνα της Κύπρου για ελευθερία και ανεξαρτησία.

Η ευθύνη ανήκει τώρα στον κυπριακό λαό, αλλά και σ' ολόκληρο τον Ελληνισμό να αποτρέψει μια τέτοια καταστροφική «λύση».

* Ο Περικλής Νεάρχου είναι Πρέσβυς ε.τ. 

       Δεν τελειώνουμε εδώ. Θα επανέλθουμε τόσο στην κριτική της Διακήρυξης – νέου σχεδίου Ανάν, που το αποκαλούν και σχέδιο Ομπάμα – και επίσης σε μια κριτική παρουσίαση των απόψεων που διατυπώθηκαν από πλευράς αριστεράς.

[1] Βλ Λ. Ριζάς  «Το Κυπριακό στον «αστερισμό» των συνομιλιών του Νίκου Αναστασιάδη και Ντερβίς Ερόγλου: τι να περιμένουμε και τι μπορούμε να κάνουμε». ΟΙΣΤΡΟΣ 16-2-14

το είδα