Αφού έλυσε όλα τα προβλήματα που έφραζαν το δρόμο για την ευρωπαϊκή ενοποίηση, η ΕΟΚ τα ‘βαλε με τις περισπωμένες [1991]. Οι κυβερνήσεις χωρών που μιλούν γλώσσες απλές, εύκολες και οικουμενικές, τόσο ώστε να μπορούν να επιβάλλονται σ’ όλο τον κόσμο, όπως η αγγλική, ενοχλήθηκαν φαίνεται από τα μικρά στολίδια της ισπανικής, της γαλλικής ή της γερμανικής. Όσο για την Ελλάδα, εκείνη κατάργησε νωρίς, ως περιττά, τα δικά της πνεύματα και περισπωμένες. Χωρίς τύψεις.
Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα απαίτησε την περασμένη Τετάρτη από την Ισπανία να καταργήσει τρία διατάγματα που ορίζουν ότι οι γραφομηχανές και ηλεκτρονικοί υπολογιστές που πωλούνται στην Ισπανία πρέπει να περιέχουν και το 17ο γράμμα του αλφαβήτου, το Ν με περισπωμένη. Τα διατάγματα αυτά εμποδίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, υποστηρίζουν οι Κοινοτικοί τεχνοκράτες, και αντιτίθενται προς τα άρθρα 30 κα 36 της Συνθήκης της Ρώμης, που εγγυώνται ότι ένα προϊόν που κατασκευάζεται νομίμως σε μια χώρα-μέλος πρέπει να μπορεί να πωλείται σε όλες τις άλλες.
Κοινή λογική
Δεν απαιτούμε, βέβαια, από τις Βρυξέλλες να γνωρίζουν τους
μεγάλους σύγχρονους Ισπανούς γλωσσολόγους, απάντησε την άλλη μέρα η εφημερίδα «Ελ Παΐς», που αφιέρωσε στο θέμα το πρωτοσέλιδό της. Δεν χρειάζεται όμως να έχουν βγάλει ανώτατη σχολή για να καταλάβουν ότι δεν μπορούν να εκδίδουν διατάγματα για μια ξένη γλώσσα. Και απαιτείται μόνο κοινή λογική για να συνειδητοποιήσουν πόσο βλακώδης και αντιιστορική είναι η «λύση» που προτείνουν, να αντικατασταθεί το γράμμα Ν με περισπωμένη (που προφέρεται νι) από τους συνδυασμούς GN, NH ή NY.
«Ο λόγος που η ντιρεκτίβα της ΕΟΚ μου φαίνεται παράλογη και γελοία», λέει ο συγγραφέας και μεταφραστής Χαβιέρ Μαρίας, «δεν είναι τα πατριωτικά μου αισθήματα, αλλά ο περιορισμός που θέτει στον οποιονδήποτε να γράφει όπως θέλει. Εγώ δεν έχω χρησιμοποιήσει ποτέ υπολογιστή, γράφω πάντα στη γραφομηχανή κι αυτό που μ’ αρέσει είναι ότι έχει απ’ όλα. Είναι παράλογο, με την εξέλιξη που έχουν οι υπολογιστές, οι υπεύθυνοι να αφαιρούν και να ενοποιούν, αντί να προσθέτουν κι άλλα…».
Αντίδραση
Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ των Ισπανών στους ευρωκράτες υπήρξε άμεση και παραδειγματική. Η περίφημη Βασιλική Ακαδημία συνεδρίασε το ίδιο βράδυ (φαντάζεται κανείς την αντίδραση των Ελλήνων σοφών;) και αποφάσισε να υπερασπιστεί «μέχρι τέλους την κουλτούρα και την ταυτότητα της γλώσσας μας». Η περισπωμένη, δήλωσε ο διευθυντής της «Μανουέλ Αλβάρ», ανήκει στην ισπανική γλώσσα εδώ και πολλούς αιώνες και αποτελεί τμήμα της παράδοσής της.
Οι Ισπανοί αντιπρόσωποι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπενθύμισαν ότι τα ισπανικά δεν είναι η μόνη γλώσσα με αλφαβητικές «ιδιορρυθμίες». Τα γαλλικά, τα δανικά, τα πορτογαλικά και τα γερμανικά έχουν τις δικές τους ιδιαιτερότητες. Όσο για τα ελληνικά, τόνισαν, έχουν ένα τελείως διαφορετικό αλφάβητο. Να περιμένουμε άραγε η επόμενη κοινοτική ντιρεκτίβα να ορίζει ότι, για λόγους ευκολίας και ισοτιμίας, το ελληνικό αλφάβητο αντικαθίσταται στο εξής από το λατινικό;
«Χρυσή τομή»
Οι Ευρωπαίοι δεν ήθελαν να θίξουν τον ισπανικό πολιτισμό, γράφει ο Άλαν Ράιντινγκ στη «Νιου Γιορκ Τάιμς». Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η προώθηση του ελεύθερου εμπορίου.
Φρόντισαν πάντως να διαμηνύσουν ότι οι νόμοι είναι νόμοι και ότι το 1992 λήγει η μεταβατική περίοδος για την ένταξη της Ισπανίας στην ΕΟΚ. Κι έτσι, οι Ισπανοί βρήκαν τη χρυσή τομή: δέχονται να εισάγουν υπολογιστές χωρίς το 17ο γράμμα του ισπανικού αλφαβήτου, αλλά απαγορεύουν την πώλησή τους στη χώρα αν δεν έχει γίνει η σχετική μετατροπή.
Στο κάτω κάτω, οι σημερινοί κυβερνώντες θα μπορούσαν ίσως να δεχθούν το όνομα της χώρας τους (ΕΣΠΑΝΙΑ) να γράφεται χωρίς περισπωμένη και να προφέρεται ΕΣ ΠΑΝΑ ή οτιδήποτε άλλο. Ο μέγας σκηνοθέτης Λουίς Μπουνιουέλ (με περισπωμένη) έχει όμως πεθάνει. Και κανείς δεν μπορεί να αποφασίσει την αλλοίωση του ονόματός του για λογαριασμό του.
Πρώτη έντυπη δημοσίευση: Τα Νέα, 14/5/1991
Aντίφωνο
Το καραβάκι της ιστορίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου