Σερβία, Ναγκόρνο-Καραμπάχ, Ιράν: Η αδυσώπητη αποκρυστάλλωση των μετώπων

  Θέμης Τζήμας
Όπως έχουμε γράψει ξανά στο παρελθόν, οι διεθνείς εξελίξεις κινούνται σε ρυθμούς παγκοσμίου πολέμου και ως εκ τούτου, ωθούν ταχύτατα στην αποκρυστάλλωση των μετώπων, με ένταση απρόσμενη έως πρόσφατα.

Ένα συγχρονιζόμενο τόξο εξελίξεων απλώνεται από τη Σερβία και ειδικότερα το Κοσσυφοπέδιο, διαμέσου της Ουκρανίας, έως το Αρτσάχ (Ναγκόρνο-Καραμπάχ), το Ιράν και εκείθεν στην Κεντρική Ασία, ωθώντας την κάθε, άμεσα ή εμμέσως, επηρεαζόμενη χώρα να διαλέξει πλευρά ή τουλάχιστον να δείξει και να αποδείξει τις προτιμήσεις της. Το τόξο αυτό συγχρονίζεται διότι υπάρχει ένα κεντρικό ζήτημα: πώς η Δύση θα εξαντλήσει τη Ρωσία, ώστε να τη νικήσει, χωρίς να προκληθεί πυρηνικός πόλεμος. Οι ΗΠΑ άλλωστε, διατηρούν ακόμα τη μοναδική δυνατότητά τους, να στρατεύουν κράτη και πολιτικο-στρατιωτικές δυνάμεις στους σκοπούς τους.

Στο Κοσσυφοπέδιο, όπως ήδη γράψαμε σε προηγούμενο άρθρο, οι Αλβανόφωνοι έχουν βάλει μπροστά για τα καλά μια πολιτική εθνοκάθαρσης των Σέρβων, κατά παράβαση και του ψηφίσματος 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο είχε υιοθετηθεί μετά τους ΝΑΤΟϊκούς βομβαρδισμούς. Οι ΗΠΑ, η Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ τους υποστηρίζουν με πολλούς τρόπους, τόσο διπλωματικούς όσο και στρατιωτικούς. Η Σερβία καλείται είτε να υποταχθεί στη Δύση, είτε να αντιμετωπίσει δεύτερο πόλεμο. Η Ρωσία, πολλαπλώς αποκλεισμένη από

τα Βαλκάνια θα πρέπει επομένως είτε να στρέψει το βλέμμα αλλού, είτε να ενισχύσει εμπράκτως τη Σερβία, αναστρέφοντας μια πορεία «έξωσής» της από την περιοχή, μετά το ’90.

Την ίδια στιγμή, το Αζερμπαϊτζάν, ενθαρρυμένο από την Τουρκία, τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, μπλοκάρει μέσα από υποτιθέμενους περιβαλλοντιστές ακτιβιστές του, τον Διάδρομο του Λατσίν, αποκόπτοντας ουσιαστικώς, το Αρτσάχ από την Αρμενία και επομένως θέτοντάς του εμπράκτως το ζήτημα είτε της υποταγής του στο Αζερμπαϊτζάν, η οποία θα οδηγήσει σε σταδιακή εξαφάνιση του αρμενικού στοιχείου από εκεί, είτε της επανέναρξης των εχθροπραξιών υπό ακόμα χειρότερες για την Αρμενία συνθήκες. Παραλλήλως, κόβει τη ροή φυσικού αερίου προς το Αρτσάχ για να μεγαλώσει την πίεση. Όπως αποδεικνύεται, τα δάκρυα της Νάνσι Πελόζι προσφάτως στο Ερεβάν, πολύ μικρή αξία έχουν, διότι οι μόνοι που βρίσκονται στο πεδίο προς προστασία των αρμενικών πληθυσμών είναι οι Ρώσοι της ειρηνευτικής δύναμης και (στα σύνορα με Αζερμπαϊτζάν) οι Ιρανοί.

Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε ορισμένα σταθερά μοτίβα: διεθνείς δεσμεύσεις, τις οποίες οι νικητές των συγκρούσεων, ενθαρρυμένοι από τη Δύση γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια. Ηγεσίες (σερβική και αρμενική) οι οποίες ταλαντεύθηκαν ή και ταλαντεύονται ακόμα μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ και οι οποίες προβοκάρονται από τις τελευταίες και τους συμμάχους τους, είτε να προσχωρήσουν στο αντιρωσικό μέτωπο, είτε να πολεμήσουν υπό δυσμενείς συνθήκες. Και φυσικά τις προσπάθειες ανοίγματος πολλαπλών μετώπων εις βάρος της Ρωσίας, είτε στην άμεση περιοχή ενδιαφέροντός της (Καύκασος), είτε λίγο μακρύτερα (Δυτικά Βαλκάνια), πλην όμως σε περιοχές οι οποίες φέρνουν σε δύσκολη θέση τη Ρωσία ή και την εκθέτουν ως αδύναμη.

Η συμμαχία Ρωσίας-Ιράν είναι απολύτως αναγκαία σε αυτό το πλαίσιο. Αν μάλιστα αποδειχθεί πετυχημένη, σε συνεργασία μάλιστα και με την Κίνα, μπορεί να έλξει και άλλες χώρες μελλοντικώς. Η επιχείρηση αλλαγής καθεστώτος στο Ιράν βεβαίως φαίνεται να φθίνει, μετά και από ορισμένες παραχωρήσεις από την πλευρά της ιρανικής ηγεσίας, των οποίων ο βάθος και η ειλικρίνεια μένει να φανεί.

Σε αυτή τη φάση, η Ρωσία όχι μόνο είναι απορροφημένη στο κύριο μέτωπο στην Ουκρανία, όπου και πετυχαίνει προόδους κυρίως με επίκεντρο το Μπαχμούτ, αλλά σύντομα θα έχει να αντιμετωπίσει και την περαιτέρω αμερικανική εμπλοκή με την αποστολή συστημάτων Patriot ή και με άλλους τρόπους. Όλες οι περιφερειακές δυνάμεις θα αναγκαστούν σταδιακώς (ο χρόνος έχει να κάνει με το μέγεθός τους) να διαλέξουν πλευρά. Η Ρωσία αντιλαμβάνεται ότι με δεδομένο το εύρος της νατοϊκής εμπλοκής στην Ουκρανία, μια ρωσική νίκη στο πεδίο θα χτυπήσει καίρια την αξιοπιστία των ΗΠΑ παγκοσμίως. Το ίδιο φυσικά γνωρίζουν και στην Ουάσιγκτον. Εξ ου και για την τελευταία, η επέκταση της σύγκρουσης και σε άλλα μέτωπα είναι μονόδρομος.