«Μούσης δώρα»: Η ανελέητη αντικαποδιστριακή προπαγάνδα (υπό Αλεξάνδρου Κ. Σούτσου και όχι μόνον)

 Η αντικαποδιστριακή προπαγάνδα 1830-40 ήταν ανελέητη και συχνά βδέλυγμα. Η αντίστροφη πραγματικότητά της αποτελούσε για τους μελλοντικούς ιστορικούς πυξίδα του προορισμού «αληθινά γεγονότα». Πλην όμως, τα πράγματα εξελίχθηκαν περίεργα στον 19^ο αιώνα και σήμερα βρισκόμαστε στη χειρότερη δυνατή εξέλιξη.

Το θέμα των αντικαποδιστριακών είναι τόσο σκοτεινό, όσο και η οργάνωση της Επανάστασης του 21. Η ιστορία που έχει παραλείψει την Επτάνησο Πολιτεία και έχει φέρει τον Ρήγα στο προκρούστειο κρεβάτι της νεωτερικότητας δεν μπορεί να εξηγήσει τον «Κυβερνήτη Καποδίστρια» και το αντικαποδιστριακό μένος που δήθεν εμφανίστηκε το 1830. Ούτε βέβαια η παραδοσιακή ιστορία μπορεί να το κάνει, αφού

οι εκπρόσωποί της συμφώνησαν στην αποσιώπηση του ρόλου που είχε ο Καποδίστριας στην Επανάσταση.

Τμήμα αυτής της απόκρυψης αποτελεί και η υποβάθμιση του αντικαποδιστριακού μένους το οποίο βλέπουμε π.χ. στον Αλέξανδρο Κ. Σούτσο. Φτάνοντας στο απόγειο του μίσους, η πένα του Σούτσου δεν διστάζει να αφαιρέσει και το πλέον γνωστό και πανθομολογούμενο χαρακτηριστικό του Καποδίστρια: την ανιδιοτέλειά του και την αυστηρή οικονομική διαχείριση προκειμένου να αποπληρώσει το δυνατόν ταχύτερο η Ελλάδα τα δάνεια του 1824-25. Η μομφή «φοίνικες και ταλαράκια το πουγγί μου κουδουνίζει» δεν είναι ευθεία, αλλά ο αναγνώστης κατανοεί ότι «κλέφτης» του δημοσίου χρήματος δεν είναι ο υπουργός-μεσάζων αλλά ο ίδιος ο Καποδίστριας που διορίζει και ελέγχει τους πάντες. Δηλαδή, όχι μόνον δεν βλέπει τα υπαρκτά, αλλά βλέπει και τα ανύπαρκτα ο Σούτσος.

Τι είδους ευθύνη πρέπει να αποδοθεί γι’ αυτό στον ίδιο τον Καποδίστρια που -χάριν της εθνικής ενότητας- φρόντισε να μην αποδοθούν ευθύνες για την διαχείριση των χρημάτων και των αγορών του β’ δανείου κυρίως (βλ. φρεγάτες και ατμόπλοια); Σιωπών ο γνώστης Καποδίστριας, προτίμησε την άμεση απόδοση τιμής σε όσους έπεσαν στο Μεσολόγγι, το οποίο θα έσωζαν -υποτίθεται- τα ατμόπλοια μαζί με τον επιβληθέντα ναύαρχο Κόχραν.

Πού αποδίδει, συνεπώς, τη μομφή «βάναυσος υλικότης, προσήλωσις εις τον χρυσόν» ο Αλέξανδρος Σούτσος και πού θα έπρεπε να την έχει αποδώσει; Μήπως στη διακυβέρνηση Κουντουριώτη; Ούτε λέξη γι’ αυτήν. Την αποδίδει στον Καποδίστρια που «εξαγοράζει πληρεξουσίους για τη Συνέλευση του 1829». Στην πραγματικότητα ο Καποδίστριας έβαζε τους ψηφοφόρους να ορκιστούν στον Τριαδικό Θεό ότι δεν θα πουλήσουν την ψήφο τους. Η υπόλοιπη πραγματικότητα είναι ότι τουλάχιστον ο Μακρυγιάννης (ο οποίος δυσανασχετεί με την λιτότητα που αποπνέει ο Καποδίστριας) ομολογεί τον χρηματισμό του, και τον χρηματισμό όσων θα μετείχαν στη συνωμοσία εναντίον του Καποδίστρια. Όσο για την εξαγορά των βουλευτών του 1823 που έφερε τον Κουντουριώτη στην εξουσία και επιβεβαίωσε σε μια κρίση ειλικρίνειας ο Ζαΐμης, δεν μπορούμε να ψέξουμε τον Σούτσο που δεν την στιγμάτισε. Ο λεγόμενος «εμφύλιος» είναι ένα απροσπέλαστο ιστορικό στεγανό, η αποκάλυψη του οποίου θα έδενε την σύγκρουση επί Καποδίστρια, την σύγκρουση του 1832, την σύγκρουση του 1818 και την σύγκρουση επί Επτανήσου Πολιτείας σ’ ένα και μόνο νήμα.

 

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Κ. ΣΟΥΤΣΟΣ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΤΗΤΑ

Ο Φαναριώτης Αλέξανδρος Σούτσος (ανιψιός του Αλ. Σούτσου της Βλαχίας που αρνήθηκε να προσχωρήσει στην Επανάσταση) διαθέτει το πλήρες νεωτερικό αριστοκρατικό πακέτο. Προσπαθεί να κρατά ίσες αποστάσεις από τις πολιτικές δυνάμεις της εποχής. Ταυτίζει την «ελευθερία» με την «πολιτική ελευθερία» που υπάρχει μόνο στη «σοφή Ευρώπη». Είναι πνευματικό τέκνο του Κοραή, δημοκράτης, θαυμαστής του Βολταίρου, υπερασπιστής της αρχαιότητας αλλά και της βυζαντινής κληρονομιάς, πιστός χριστιανός και μαχητής κατά του Εωσφόρου. Δεν εξηγεί αν θεωρεί τον Καποδίστρια τέκνο του Εωσφόρου. «Ήλθεν εις την Ελλάδα ο Ιωάννης Καποδίστριας, … έφυγεν η Ελευθερία από την Ελλάδα» λέει συνοπτικά στον «Εξόριστο του 1831». Όμως η αντικαποδιστριακή του τάση φαίνεται ήδη από το 1827. Δεν θα προειδοποιήσει τον Καποδίστρια, όπως έκανε ο Κοραής, αλλά δηλώνει θορυβημένος από την αποτυχία της Αίγινας (Ζαΐμης) και την επικράτηση της Ερμιόνης (Κολοκοτρώνης). Φυσικά, η σάτιρά του φαινομενικά είναι δίκαια κατανεμημένη. Είναι αδύνατο να κρύψει τελείως ότι ταυτίζεται με τον ακραίο ριζοσπαστισμό, δηλαδή τον κρυψίνουν αντιχριστιανισμό. Στο «Πανόραμα» δεν περιορίζεται στα οικονομικά. Παπαγαλίζοντας τα ειωθότα, κατηγορεί τον Καποδίστρια ότι αφήνει έξω από τα σύνορα την Σάμο και την Κρήτη, ότι δημιουργεί την ελληνική ΣΤΑΖΙ, ότι κατατρέχει τους αγωνιστές του Μεσολογγίου και του στρατού του Καραϊσκάκη. Αυτά τα ολίγα για τον ανεστραμμένο κόσμο που συχνά παρουσιάζει η ιστορία.

Για τον Θείρσιο, ο Καποδίστριας είχε πνεύμα φιλικό προς τη μαστροπεία. Λίγες γραμμές πιο πάνω ο ίδιος κύριος έγραψε: «Ο Κυβερνήτης είχε μια εκπεφρασμένη απέχθεια για το Μεσολόγγι … Το Μεσολόγγι είχε εγκαταλειφθεί. Αφέθηκε σε άθλια κατάσταση. Καμμιά αρωγή δεν δόθηκε στους δύστυχους κατοίκους του».

Πρέπει να πούμε ότι το βιβλίο αφιερώνεται «τω Ειρηναίω Θηρσίω» (Friedrich Thiersch). Πού αλλού θα μπορούσαν να προσφερθούν αυτά τα σπάνια «Μούσης δώρα» παρά στον συναρχηγό της τρισάθλιας συκοφαντικής ατζέντας τον οποίο η ιστορία βάφτισε «κορυφαίο ουμανιστή και φιλέλληνα»; Το έργο «Πανόραμα της Ελλάδος ή Συλλογή ποικίλων ποιηματίων υπό Αλεξάνδρου Σούτσου» τυπώθηκε στη Λειψία το 1835. Τα ποιημάτια είχαν υποσημειώσεις στα Γερμανικά! Η δομή του έργου είναι χρήσιμη στην κατανόηση της οργανωμένης από τον διεθνή παράγοντα εξόντωσης του Καποδίστρια. Το βιβλίο ξεκινά με ύμνο στην Ιουλιανή Παρισινή εξέγερση του 1830. Ομολογεί σχεδόν κάτι που γίνεται σήμερα αποδεκτό από ορισμένους ιστορικούς. Ότι η βίαιη μεταβολή του 1830 στη Γαλλία είχε ως βασικό στόχο την στέρηση της συμμαχίας προς τον Καποδίστρια, δηλαδή την έξωσή του. Όταν η προσπάθεια επαναπτώχευσης της Ελλάδος απέτυχε [ήδη το 1827 αδυνατούσε να πληρώσει τα πρώτα τοκοχρεολύσια] και ο Καποδίστριας άρχισε το καλοκαίρι του 1831 να τυπώνει φοίνικες – χαρτονομίσματα, τότε η εντολή ανατροπής μετετράπη σε εντολή δολοφονίας.

ΑΠΟ ΤΟ «ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ» ΣΤΟ «ΕΛΕΩ ΤΡΑΠΕΖΙΤΗ» ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ. Η «ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ» ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΟΛΟΙ ΟΡΚΙΖΟΝΤΑΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΗΤΑΝ ΤΕΛΙΚΑ ΕΝΑΣ ΙΑΝΟΣ

Στις 6 Φεβρουαρίου 1833 ο Όθων με την αντιπροσωπεία του έφτασαν στο Ναύπλιο. Τι ήταν αυτό που έκανε την αντιβασιλεία να ξενυχτήσει ώστε στις 8 Φεβρουαρίου να καταργήσει τον Φοίνικα με Βασιλικό διάταγμα «περί ρυθμίσεως του νομισματικού συστήματος»;

Η εναντίον του Καποδίστρια ανταρσία – προσπάθεια οικονομικής και ηθικής εξόντωσης βαφτίστηκε Αντιπολίτευση από το 1830. Υπάρχουν ακόμα πολλοί ιστορικοί που χρησιμοποιούν αυτό τον όρο. Ας παραμερίσουμε το επιχείρημα της ντροπής που θα έπρεπε να τους διακατέχει κι ας πάμε στο λογικό της υπόθεσης: γιατί να μιλάνε για «εσωτερική αντιπολίτευση» (του Μαυροκορδάτου, του Τρικούπη, του Πολυζωίδη, του Ζωγράφου…) όταν το θέμα είναι ξεκάθαρα διεθνές; Κυρίως όμως, γιατί να υποβαθμίζουν με τέτοιο τρόπο την αντικαποδιστριακή δράση, αν όντως έχουν αποδείξει με ατράνταχτα τεκμήρια τον επαναστατικό στόχο του 1821: δημιουργία εθνικού κράτους με κοινοβουλευτική δημοκρατία! Στην περίπτωση αυτή νομιμοποιούνται να μιλούν ακόμα και για «Επανάσταση» εναντίον του Καποδίστρια, αφού ο σκοπός του 21 έχει προδοθεί και καταπατηθεί. Το θέμα «Τροιζήνα» έχει παραμορφωθεί πλήρως όχι μόνο ως προς τις συνθήκες που προκάλεσαν την σύμπηξη των δυο συνελεύσεων (Αίγινας & Ερμιόνης) αλλά και ως προς την εξαφάνιση της Επιδαύρου 1826 όπου άπαντες συμφώνησαν στη κατάργηση του προσωρινού δημοκρατικού πολιτεύματος. Και ο παραλογισμός δεν σταματά εδώ. Ικανό μέρος των σημερινών νεωτερικών αναλύσεων που υιοθετεί λίγο ή πολύ το κατηγορητήριο, προβάλλει τον Καποδίστρια ως τον μετριοπαθή δυτικόφιλο που κοιμάται με τον Μοντεσκιέ στο προσκεφάλι του. Προφανώς λοιπόν, ο σημαντικότερος λόγος χάρη στον οποίο διαιωνίζεται η απόλυτη παραμόρφωση-απόκρυψη των αντικαποδιστριακών πρακτικών και κινήτρων είναι ο φόβος της αποκάλυψης που αισθάνεται το σημερινό δημοκρατικό «πολίτευμα της ελευθερίας». Είναι η «ελευθερία» εκείνη στην οποία έχει υποβάλει διαπιστευτήρια το σύνολο του κοινοβουλευτικού φάσματος, υποκρινόμενο ότι δεν βλέπει την ιδιωτική Τράπεζα που κυβερνά επειδή αμείβει / υποκαθιστά την «ελεύθερη βούληση» του λαϊκού αντιπροσώπου, καταργώντας ό,τι έχει απομείνει στο Σύνταγμα από την παρακαταθήκη του Φοίνικα των Ελλήνων που στις 24/2/1821 κήρυξε την Επανάσταση στο Ιάσιο.

Το 1830-40 η ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης υπέστη τη μέγιστη χλεύη από τους Κοραή, Thiersch, Σούτσο και άλλους αντικαποδιστριακούς αναμεταδότες. Η κωδική της ονομασία Επιστροφή των Μουσών στην Εστία τους χλευάστηκε στο έπακρο όταν ο ανεκδιήγητος Σούτσος δέχθηκε να προλογιστούν τα βδελύγματά του ως «Μούσης δώρα». Ο «διδάσκαλος» Thiersch ήταν -με βάση τους τύπους- ένας συνεργάτης του Καποδίστρια στην Εταιρεία «Φίλοι των Μουσών». Την Εταιρεία που όπισθεν της φιλολογικής βιτρίνας εξέφραζε την αγγλορωσική «συμφωνία-συμμαχία» πάνω στο Ελληνικό Ζήτημα. Είναι γεγονός όμως, ότι οι ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις 1814-15 κατέληξαν με δυο συμμαχίες μόνο και μόνο επειδή μια από τις δυτικές δυνάμεις που δυσανασχετούσαν με την Ιερά Συμμαχία του τσάρου Αλέξανδρου, επέλεξε να μείνει εκτός αυτής. Γνωρίζουμε, άρα, με ακρίβεια την πλήρη διάσταση Ρωσίας-Μ. Βρετανίας στο «ελληνικό ζήτημα», κάτι που εγγενώς καθιστούσε τους Φίλους των Μουσών δυο αντίπαλες παρατάξεις. Και οι παρατάξεις αυτές είχαν ήδη συγκρουστεί με σφοδρότητα στην Επτάνησο Πολιτεία (1800-07).

Το 1829 ο Αλ. Σούτσος απέτυχε να περιγράψει την εταιρική σφραγίδα που προέκυψε μετά την κρίση της Κωνσταντινούπολης (1818). Κατάφερε όμως να περιλάβει σ’ αυτήν και τον τσάρο Αλέξανδρο και την Ιερά Συμμαχία. Η περίεργη αυτή «επιτυχία» του έμεινε και ανερμήνευτη και αποσιωπημένη.

 

ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΑΥΤΕΞΟΥΣΙΟ & Η ΓΡΑΙΚΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ

Στο διάστημα του 20^ου αιώνα η δημοκρατία απέκτησε χαρακτήρα αυστηρού θρησκευτικού δόγματος. Μέσω καταιγιστικής προπαγάνδας στην παιδεία και στον παρακρατικώς εξουσιαζόμενο δημόσιο λόγο έχει επιβληθεί ως εξαρτημένο ανακλαστικό η ταύτιση της ελευθερίας με την δημοκρατία και έχει απαγορευτεί όχι μόνο η συζήτηση στο πρακτικό-εφαρμοστικό πλαίσιο, αλλά ακόμα και η θεωρητική εξέταση των πολιτευμάτων. Η κορύφωση του δράματος επήλθε το 2021 όταν ο μόνος δημοκράτης που ξεπέρασε με άνεση την ιστορική αντίφαση και το ιστορικό βδέλυγμα των Thiersch, Κοραή, Σούτσου, κήρυξε την ίδρυση της β΄ Ελλάδας (Greece 2.0) και ταύτισε την ανθρώπινη ελευθερία με τα λύτρα προσωρινής αποφυλάκισης από το βαναυσότερο κελί που ο ίδιος έχτισε. Παρότι το κυρίαρχο συναίσθημα του βαρύτερου δυνατού χλευασμού προς το 21 μας παρασέρνει, ας συλλογιστούμε από τώρα το βασικό ερώτημα του μελλοντικού ιστορικού: το 2021 ανετράπησαν τα ιστορικώς κεκτημένα ή προεκτάθησαν τα εξαρχής προγραμματισμένα;

 

ΚΑΙ ΣΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ «ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ»;

Παρότι το σύνολο σχεδόν των ιστορικών υποβίβασε τον Ιωάννη στον Κυβερνήτη που ανεξήγητα εμφανίζεται μετά την Επανάσταση, και παρότι οι ίδιοι ιστορικοί συμμετείχαν με ζήλο στην ανούσια αποδοχή ή απόρριψη της κατ’ αυτού μομφής περί πολιτειακής εκτροπής, ουδείς ασχολήθηκε με τις ύβρεις και τις συκοφαντίες. Αλλά και ουδείς απέδειξε ότι η χονδροειδής εταιρική εξιστόρηση τόσο του Φιλήμονα όσο και του Ξάνθου εξυπηρετούσε ο,τιδήποτε άλλο παρά τάσεις, ισορροπίες και ζωτικά διλήμματα του 1840 με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον του Ελληνικού [=Ανατολικού] Ζητήματος.

Η διαλεύκανση και αποκρυπτογράφηση του καποδιστριακού ρόλου θα αποδείξει πού εδράζεται το βαθύ αντικαποδιστριακό μίσος. Και χωρίς αυτή την διαλεύκανση όμως, κάθε σώφρων βλέπει πως αν η Συγκεντρωτική Δημοκρατία – Αντιπροσωπευτική Τραπεζοκρατία εξασφάλιζε την ανθρώπινη Ελευθερία, εξασφάλιζε το καλό και το αγαθό, τότε δεν θα είχε ανάγκη να δείξει μέσω αφρόνων τον Καποδίστρια ληστή και τον Καποδίστρια εκμαυλιστή.

Στέργιος Π. Ζυγούρας

Βλ. σχετικά

Το καραβάκι της ιστορίας