Jeremy Salt
Ένας πόλεμος διεξάγεται μέσα και έξω απ τη Συρία.
Η προστασία ενός λαού από ένα δικτάτορα δεν αποτελεί παρά το σύνηθες πρόσχημα για επιθέσεις στις χώρες της Μέσης Ανατολής.
Είναι ο άσπονδος εχθρός του Ισραήλ. Βρίσκεται στο δρόμο της Δύσης από συστάσεώς της ως ανεξάρτητο κράτος τη δεκαετία του 1940 και για περισσότερο από δυο δεκαετίες είναι κεντρικός πυλώνας του άξονα Ιράν – Συρία - Χεζμπολά.
Η αναταραχή που ακολούθησε την αραβική άνοιξη έδωσε ευκαιρία σε κάποιες κυβερνήσεις και τους περιφερειακούς συμμάχους τους να κινηθούν γρήγορα και να την εκμεταλλευτούν.
Οι ΗΠΑ, η Μ. Βρετανία, η Γαλλία, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και η Τουρκία ένωσαν τις δυνάμεις τους σε μια προσπάθεια να ρίξουν την κυβέρνηση της Δαμασκού. Εντός της Συρίας τα εργαλεία τους ήταν ένοπλες ομάδες που σταδιακά ελέγχθηκαν από ντόπιους και αλλοδαπούς τζιχαντιστές οι οποίοι θέλουν να μετατρέψουν τη Συρία σε ισλαμικό εμιράτο. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους υποτίθεται ότι πολεμούν στον
«πολεμο κατά της τρομοκρατίας», εντούτοις στη Συρία τους υποστηρίζουν.
Ο πρόεδρος Νάσερ της Αιγύπτου κάποτε περιέγραψε τη Συρία ως την καρδιά του Αραβισμού, κάτι που δεν ήταν απλώς μια λεκτική υπερβολή. Η Αραβική εθνική ιδέα γεννήθηκε κυρίως στη Συρία. Γνωρίζοντας την κεντρική της θέση στο χάρτη αλλά και στην Αραβική εθνικιστική σκέψη, οι Γάλλοι και οι Βρετανοί την τεμάχισαν τη δεκαετία του 1920 τη δεκαετία του 1920 αποκόπτοντας το καλύτερο τμήμα της Μεσογειακής ακτής της για να δημιουργήσουν το Λίβανο και δίνοντας τη νότια Συρία (Παλαιστίνη) στο Ισραήλ. Το 1938 η Γαλλία διεύρυνε τη διαδικασία διαμελισμού δίνοντας αυτονομία στην ανατολική συριακή μεσογειακή περιοχή της Αλεξανδρέττας, επιτρέποντας στη συνέχεια στην Τουρκία να την καταλάβει.
Οι Σύριοι πολέμησαν τους Γάλλους από την αρχή της εντολής και κατοχής (1920) μέχρι που τα τελευταία γαλλικά στρατεύματα, υπό βρετανική πίεση, αποσύρθηκαν το 1946. Όταν έλαβαν χώρα οι πρώτες ελεύθερες εκλογές τον Ιούλιο του 1947 το Εθνικό κόμμα του Shukri al Quwatli πήρε το μεγαλύτερο αριθμό ψήφων (24) σε ένα κοινοβούλιο που υπερείχαν οι ανεξάρτητοι (70). Ο Quwatli δεν γνώριζε όμως ότι η μοίρα της κυβέρνησής του είχε σφραγιστεί από μια διακήρυξη τέσσερεις μήνες νωρίτερα. Στις 12 Μαρτίου ο Πρόεδρος Τρούμαν είχε διακηρύξει ενώπιον του Κογκρέσου ότι οι ΗΠΑ θα συνδράμουν «τους ελεύθερους λαούς στους οποίους επιχειρείται υποδούλωση από ένοπλες μειοψηφίες ή από έξωθεν πίεση». Οι άμεσοι στόχοι ήταν η Ελλάδα και η Τουρκία αλλά με τον καιρό οι προβλέψεις του Δόγματος Τρούμαν επεκτάθηκαν σε κάθε χώρα που οι ΗΠΑ θεωρούσαν ότι βρίσκεται υπό απειλή κομμουνιστικής εκτροπής.
Στη Συρία η κυρίαρχη ερώτηση στα τέλη της δεκαετίας του 1940 ήταν το μέλλον του Παναραβικού αγωγού TAPLINE (the Trans-Arabian Pipeline), τον οποίο η εταιρεία Bechtel Corporation είχε κληθεί να κατασκευάσει για την ARAMCO (the Arabian American Oil Company – Αραβοαμερικάνικη Εταιρεία Πετρελαίου). Όπως είχε σχεδιαστεί το 1945 από τη Σαουδική Αραβία θα περνούσε από τη Συρία και την Ιορδανία καταλήγοντας στην ακτή της Μεσογείου. Η αρχική ιδέα του τερματικού σταθμού στη Χάιφα έπρεπε να εγκαταλειφθεί για το λιβανικό λιμάνι της Σιδώνας εξαιτίας του πολέμου στην Παλαιστίνη. Όμως η λαϊκή οργή για το κράτος του Ισραήλ και τους υποστηρικτές του είχαν σαν αποτέλεσμα το να μη συναινέσει η Συρία.
Στο σημείο αυτό ξεκίνησαν οι επιχειρήσεις της CIA να κατευθύνουν τους Σύριους ακροδεξιούς αξιωματικούς στο να ενεργήσουν ώστε να ξεφορτωθούν τον Πρόεδρο Quwatli. Ένας χειραγωγίσιμος συνταγματάρχης ονόματι Husni al Zaim αναδείχθηκε και επεβλήθη ως δικτάτορας με τη βοήθεια της CIA στις 30 colonel Μαρτίου 1949. Μέσα σε λίγους μήνες έδωσε άδεια κατασκευής του TAPLINE, απαγόρευσε το Συριακό Κομμουνιστικό Κόμμα και διακήρυξε τις προθέσεις του να απορροφήσει 250.000 Παλαιστίνιους συνάπτοντας ειρήνη με το Ισραήλ.
Αυτή ήταν η αρχή μιας μακράς ανάμειξης των ΗΠΑ στα εσωτερικά ζητήματα της Συρίας. Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 η συριακή κυβέρνηση ανέπτυσσε στενές σχέσεις με τη Σοβιετική Ένωση και το 1956 η CIA και η Βρετανική μυστική υπηρεσία SIS (Secret Intelligence Service) συνωμότησαν για να την ανατρέψουν. Παράλληλα όμως οι Βρετανοί απέκρυψαν από το Λευκό Οίκο τον ταυτόχρονο σχεδιασμό τους να πλήξουν την Αίγυπτο σε συνεννόηση με τη Γαλλία και το Ισραήλ.
Ο Eisenhower ήταν έξαλλος αλλά ο άξιος αρχηγός της συριακής αντικατασκοπίας Abd al Hamid al Sarraj αντελήφθη έγκαιρα το σχέδιο και είτε συνέλαβε είτε εκδίωξε τους συνωμότες από τη χώρα. Περί το τέλος του 1956 την πρώτη επιχείρηση Straggle διαδέχθηκε η επιχείρηση Wappen, η οποία όμως και αυτή απέτυχε καθώς αξιωματικοί που προσεγγίστηκαν να συμμετάσχουν ενημέρωσαν σχετικά τους ανωτέρους τους.
Η ένωση της Συρίας με την Αίγυπτο (1958–61) ακολουθήθηκε από την κατάληψη της εξουσίας από το κόμμα Baath το οποίο ενέτεινε την αντίθεση στο «Σιωνιστικό μόρφωμα». Οι συγκρούσεις κατά μήκος της συριακής γραμμής ανακωχής τερματίστηκαν με την ισραηλινή επίθεση στη Συρία και την Αίγυπτο τον Ιούνιο του 1967. Μέσα σε τρία χρόνια το σοκ της ήττας οδήγησε στην αναρρίχηση στην εξουσία τον Hafez al Assad, τότε στρατηγό της αεροπορίας που έμελε να αντιστέκεται σθεναρά στις ΗΠΑ και το Ισραήλ για τις επόμενες τρεις δεκαετίες.
Το κύριο πεδίο αντιπαράθεσης την περίοδο αυτή αποτέλεσε ο Λίβανος. Το 1976 ο Αραβικός Σύνδεσμος εξουσιοδότησε τη Συρία να στείλει μια «αποτρεπτική δύναμη» στο Λίβανο ώστε να τερματιστεί ο εμφύλιος πόλεμος. Η ακροδεξιά Μαρωνίτικη συμμαχία βρίσκονταν ήδη κοντά στο σημείο να ηττηθεί από το συνασπισμό της Λιβανικής Αριστεράς, των Παλαιστινίων και των Δρούζων. Αποφασισμένος να στερήσει το Ισραήλ από κάθε πρόσχημα για επέμβαση Assad επέβαλε ισορροπία στις αντιμαχόμενες παρατάξεις. Στην πραγματικότητα όμως, ο νέος πρωθυπουργός του Ισραήλ Menahim Begin είχε ήδη καταστήσει σαφές ότι δεν είχε ανάγκη κάποιο πρόσχημα για να επέμβει στο Λίβανο.
Την πρώτη εισβολή του Begin το 1978 ακολούθησε μια πολύ πιο εκτεταμένη επιχείρηση το 1982, κάτι που εκ των πραγμάτων επέφερε σύγκρουση με την Συρία. Το Ισραήλ εξαπέλυσε στα 6 Ιουνίου επίγεια επίθεση και κάποιες μέρες αργότερα ακολούθησε μεγάλης κλίμακας αεροπορική επίθεση στις βάσεις των συριακών στην κοιλάδα Beka’a. Εκ συνόλου δεκαεννιά εγκαταστάσεων καταστράφηκαν οι δεκαεπτά καθώς και εγκαταστάσεις ραντάρ και δεκάδες συριακά αεροπλάνα. Χωρίς αεροπορική κάλυψη, τα συριακά στρατεύματα εξουδετερώθηκαν.
Ο Assad ταπεινώθηκε αλλά δεν χρειάστηκε να περιμένει πολύ. Η παγκόσμια φρίκη για τη σφαγή των Παλαιστινίων στα προσφυγικά στρατόπεδα Sabra και Shatila το καλοκαίρι του 1982 σηματοδότησαν την έναρξη μιας έντονης μεταστροφής για τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Εκδίωξαν μεν την PLO από το Λίβανο, αλλά το κενό γρήγορα συμπληρώθηκε από το σιιτικό κίνημα αντίστασης το οποίο αποδείχθηκε μακράν πιο επικίνδυνο απ΄ ότι υπήρξαν ποτέ οι Παλαιστίνιοι. Τον Απρίλιο του 1983 μια επίθεση αυτοκτονίας κατέστρεψε την Πρεσβεία των ΗΠΑ στη Βηρυττό αφήνοντας 63 νεκρούς. Τον Οκτώβριο του 1983 ήταν η σειρά των αμερικανών πεζοναυτών που στάλθηκαν στο Λίβανο ως τμήμα πολυεθνικής ειρηνευτικής δύναμης: 241 σκοτώθηκαν κατά το βομβαρδισμό των εγκαταστάσεών τους καθώς και 58 Γάλλοι αλεξιπτωτιστές σε μια ταυτόχρονη βομβιστική επίθεση στο γαλλικό στρατόπεδο.
Την περίοδο αυτή ιδρύθηκε η Χεζμπολά (Το Κόμμα του Θεού) υπό την καθοδήγηση Ιρανών στελεχών. Το Κόμμα εξέδωσε το μανιφέστο του στις 16 Φεβρουαρίου 1985. Μόλις τρεις βδομάδες μετά, σημειώθηκε απόπειρα δολοφονίας του εξέχοντος σιίτη κληρικού Muhammad Hassan Fadlallah, ο οποίος θεωρείτο ευρέως ως ο πνευματικός ηγέτης της Χεζμπολά.
Σχεδιασμένη, όπως αναφέρεται, από τον αρχηγό της CIA William Casey και χρηματοδοτημένη με 3 εκ. δολάρια Σαουδαραβικής προέλευσης [1] υλοποιήθηκε από ντόπιους που ανατίναξαν παγιδευμένο με εκρηκτικά αυτοκίνητο στο προάστιο της Δυτικής Βηρυττού Bir ‘Abid. Ο Fadlallah επιβίωσε αλλά 80 άλλα άτομα σκοτώθηκαν. Το 1992 το Ισραήλ δολοφόνησε το Γενικό Γραμματέα της Χεζμπολά Abbas Musawi με εκτόξευση πυραύλου από ελικόπτερο, και μαζί τον πεντάχρονο γιο του. Τον Musawi διαδέχθηκε ο Hassan Nasrallah του οποίου ο μεγαλύτερος γιος Muhammad Hadi σκοτώθηκε σε μάχη με ισραηλινούς στρατιώτες το Σεπτέμβρη του 1997.
Με την υποστήριξη του Ιράν και της Συρίας η Χεζμπολά συνέχισε έναν επιτυχή πόλεμο φθοράς εναντίον του Ισραήλ και των Λιβανέζων συνεργατών του. Στις 24 Μαϊου 2000 το Ισραήλ αναγκάστηκε να αποσύρει τα στρατεύματά του από όλες τις κατεχόμενες περιοχές του Λιβάνου εκτός από τα αγροκτήματα Shaba’a. Στις 10 Ιουνίου 2000 ο Hafez al Assad πέθανε, έχοντας ζήσει αρκετά ώστε να απολαύσει αυτή την ιστορική ήττα του εχθρού.
Προς το τέλος της ζωής του ο Assad είχε εμπλακεί σε μυστικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ με επίκεντρο την επιστροφή των υψωμάτων Golan. Οι επαφές αυτές δεν απέδωσαν και δεν ήταν τίποτα περισσότερο από σύντομα διαλλείματα στη διαρκή εκστρατεία να γονατίσει η Συρία. Η χώρα είχε προστεθεί στον κατάλογο του State Department με τις χώρες που υποστηρίζουν την τρομοκρατία ήδη από το 1979 και μετά την εισβολή στο Ιράκ το 2003 η πίεση αυξήθηκε. Οι νεοσυντηρητικοί είχαν μια μακρά λίστα χωρών της Μέσης Ανατολής που έπρεπε να χτυπηθούν και οι Ισραηλινοί ακτιβιστές στο Κογκρέσο ακολουθούσαν μέσω νομοθεσίας που στόχευε στο να καταστήσει ανίσχυρο το Ιράν και τη Συρία.
Το Δεκέμβριο του 2003 το Κογκρέσο πέρασε την «Πράξη για τη Λογοδοσία της Συρίας και την Κυριαρχία του Λιβάνου» (Syrian Accountability and Lebanese Sovereignty Act -SALSRA), που επέβαλε απαγορεύσεις στις εξαγωγές προς τη Συρία, στις συναλλαγές με τις συριακές τράπεζες και άλλα χρηματοδοτικά ιδρύματα, καθώς και το πάγωμα των κεφαλαίων που διατηρούσαν η συριακή κυβέρνηση και Σύριοι ιδιώτες στις ΗΠΑ. Στη διάρκεια της Κυβέρνησης Obama ο οικονομικός αυτός πόλεμος – ο οποίος απαγορεύεται σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών- ενισχύθηκε περαιτέρω κυρίως με την Πράξη για την Υποστήριξη της Ελευθερίας στη Συρία (Syria Freedom Support Act) και τη Πράξη Κυρώσεων στη Συρία (Syria Sanctions Act).
Ένας πόλεμος διεξάγεται μέσα και έξω απ τη Συρία.
Η προστασία ενός λαού από ένα δικτάτορα δεν αποτελεί παρά το σύνηθες πρόσχημα για επιθέσεις στις χώρες της Μέσης Ανατολής.
Ο αληθινός στόχος δεν είναι ο Άσαντ αλλά η ίδια η Συρία.
Είναι ο άσπονδος εχθρός του Ισραήλ. Βρίσκεται στο δρόμο της Δύσης από συστάσεώς της ως ανεξάρτητο κράτος τη δεκαετία του 1940 και για περισσότερο από δυο δεκαετίες είναι κεντρικός πυλώνας του άξονα Ιράν – Συρία - Χεζμπολά.
Η αναταραχή που ακολούθησε την αραβική άνοιξη έδωσε ευκαιρία σε κάποιες κυβερνήσεις και τους περιφερειακούς συμμάχους τους να κινηθούν γρήγορα και να την εκμεταλλευτούν.
Οι ΗΠΑ, η Μ. Βρετανία, η Γαλλία, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και η Τουρκία ένωσαν τις δυνάμεις τους σε μια προσπάθεια να ρίξουν την κυβέρνηση της Δαμασκού. Εντός της Συρίας τα εργαλεία τους ήταν ένοπλες ομάδες που σταδιακά ελέγχθηκαν από ντόπιους και αλλοδαπούς τζιχαντιστές οι οποίοι θέλουν να μετατρέψουν τη Συρία σε ισλαμικό εμιράτο. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους υποτίθεται ότι πολεμούν στον
«πολεμο κατά της τρομοκρατίας», εντούτοις στη Συρία τους υποστηρίζουν.
Ο πρόεδρος Νάσερ της Αιγύπτου κάποτε περιέγραψε τη Συρία ως την καρδιά του Αραβισμού, κάτι που δεν ήταν απλώς μια λεκτική υπερβολή. Η Αραβική εθνική ιδέα γεννήθηκε κυρίως στη Συρία. Γνωρίζοντας την κεντρική της θέση στο χάρτη αλλά και στην Αραβική εθνικιστική σκέψη, οι Γάλλοι και οι Βρετανοί την τεμάχισαν τη δεκαετία του 1920 τη δεκαετία του 1920 αποκόπτοντας το καλύτερο τμήμα της Μεσογειακής ακτής της για να δημιουργήσουν το Λίβανο και δίνοντας τη νότια Συρία (Παλαιστίνη) στο Ισραήλ. Το 1938 η Γαλλία διεύρυνε τη διαδικασία διαμελισμού δίνοντας αυτονομία στην ανατολική συριακή μεσογειακή περιοχή της Αλεξανδρέττας, επιτρέποντας στη συνέχεια στην Τουρκία να την καταλάβει.
Οι Σύριοι πολέμησαν τους Γάλλους από την αρχή της εντολής και κατοχής (1920) μέχρι που τα τελευταία γαλλικά στρατεύματα, υπό βρετανική πίεση, αποσύρθηκαν το 1946. Όταν έλαβαν χώρα οι πρώτες ελεύθερες εκλογές τον Ιούλιο του 1947 το Εθνικό κόμμα του Shukri al Quwatli πήρε το μεγαλύτερο αριθμό ψήφων (24) σε ένα κοινοβούλιο που υπερείχαν οι ανεξάρτητοι (70). Ο Quwatli δεν γνώριζε όμως ότι η μοίρα της κυβέρνησής του είχε σφραγιστεί από μια διακήρυξη τέσσερεις μήνες νωρίτερα. Στις 12 Μαρτίου ο Πρόεδρος Τρούμαν είχε διακηρύξει ενώπιον του Κογκρέσου ότι οι ΗΠΑ θα συνδράμουν «τους ελεύθερους λαούς στους οποίους επιχειρείται υποδούλωση από ένοπλες μειοψηφίες ή από έξωθεν πίεση». Οι άμεσοι στόχοι ήταν η Ελλάδα και η Τουρκία αλλά με τον καιρό οι προβλέψεις του Δόγματος Τρούμαν επεκτάθηκαν σε κάθε χώρα που οι ΗΠΑ θεωρούσαν ότι βρίσκεται υπό απειλή κομμουνιστικής εκτροπής.
Στη Συρία η κυρίαρχη ερώτηση στα τέλη της δεκαετίας του 1940 ήταν το μέλλον του Παναραβικού αγωγού TAPLINE (the Trans-Arabian Pipeline), τον οποίο η εταιρεία Bechtel Corporation είχε κληθεί να κατασκευάσει για την ARAMCO (the Arabian American Oil Company – Αραβοαμερικάνικη Εταιρεία Πετρελαίου). Όπως είχε σχεδιαστεί το 1945 από τη Σαουδική Αραβία θα περνούσε από τη Συρία και την Ιορδανία καταλήγοντας στην ακτή της Μεσογείου. Η αρχική ιδέα του τερματικού σταθμού στη Χάιφα έπρεπε να εγκαταλειφθεί για το λιβανικό λιμάνι της Σιδώνας εξαιτίας του πολέμου στην Παλαιστίνη. Όμως η λαϊκή οργή για το κράτος του Ισραήλ και τους υποστηρικτές του είχαν σαν αποτέλεσμα το να μη συναινέσει η Συρία.
Στο σημείο αυτό ξεκίνησαν οι επιχειρήσεις της CIA να κατευθύνουν τους Σύριους ακροδεξιούς αξιωματικούς στο να ενεργήσουν ώστε να ξεφορτωθούν τον Πρόεδρο Quwatli. Ένας χειραγωγίσιμος συνταγματάρχης ονόματι Husni al Zaim αναδείχθηκε και επεβλήθη ως δικτάτορας με τη βοήθεια της CIA στις 30 colonel Μαρτίου 1949. Μέσα σε λίγους μήνες έδωσε άδεια κατασκευής του TAPLINE, απαγόρευσε το Συριακό Κομμουνιστικό Κόμμα και διακήρυξε τις προθέσεις του να απορροφήσει 250.000 Παλαιστίνιους συνάπτοντας ειρήνη με το Ισραήλ.
Αυτή ήταν η αρχή μιας μακράς ανάμειξης των ΗΠΑ στα εσωτερικά ζητήματα της Συρίας. Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 η συριακή κυβέρνηση ανέπτυσσε στενές σχέσεις με τη Σοβιετική Ένωση και το 1956 η CIA και η Βρετανική μυστική υπηρεσία SIS (Secret Intelligence Service) συνωμότησαν για να την ανατρέψουν. Παράλληλα όμως οι Βρετανοί απέκρυψαν από το Λευκό Οίκο τον ταυτόχρονο σχεδιασμό τους να πλήξουν την Αίγυπτο σε συνεννόηση με τη Γαλλία και το Ισραήλ.
Ο Eisenhower ήταν έξαλλος αλλά ο άξιος αρχηγός της συριακής αντικατασκοπίας Abd al Hamid al Sarraj αντελήφθη έγκαιρα το σχέδιο και είτε συνέλαβε είτε εκδίωξε τους συνωμότες από τη χώρα. Περί το τέλος του 1956 την πρώτη επιχείρηση Straggle διαδέχθηκε η επιχείρηση Wappen, η οποία όμως και αυτή απέτυχε καθώς αξιωματικοί που προσεγγίστηκαν να συμμετάσχουν ενημέρωσαν σχετικά τους ανωτέρους τους.
Η ένωση της Συρίας με την Αίγυπτο (1958–61) ακολουθήθηκε από την κατάληψη της εξουσίας από το κόμμα Baath το οποίο ενέτεινε την αντίθεση στο «Σιωνιστικό μόρφωμα». Οι συγκρούσεις κατά μήκος της συριακής γραμμής ανακωχής τερματίστηκαν με την ισραηλινή επίθεση στη Συρία και την Αίγυπτο τον Ιούνιο του 1967. Μέσα σε τρία χρόνια το σοκ της ήττας οδήγησε στην αναρρίχηση στην εξουσία τον Hafez al Assad, τότε στρατηγό της αεροπορίας που έμελε να αντιστέκεται σθεναρά στις ΗΠΑ και το Ισραήλ για τις επόμενες τρεις δεκαετίες.
Το κύριο πεδίο αντιπαράθεσης την περίοδο αυτή αποτέλεσε ο Λίβανος. Το 1976 ο Αραβικός Σύνδεσμος εξουσιοδότησε τη Συρία να στείλει μια «αποτρεπτική δύναμη» στο Λίβανο ώστε να τερματιστεί ο εμφύλιος πόλεμος. Η ακροδεξιά Μαρωνίτικη συμμαχία βρίσκονταν ήδη κοντά στο σημείο να ηττηθεί από το συνασπισμό της Λιβανικής Αριστεράς, των Παλαιστινίων και των Δρούζων. Αποφασισμένος να στερήσει το Ισραήλ από κάθε πρόσχημα για επέμβαση Assad επέβαλε ισορροπία στις αντιμαχόμενες παρατάξεις. Στην πραγματικότητα όμως, ο νέος πρωθυπουργός του Ισραήλ Menahim Begin είχε ήδη καταστήσει σαφές ότι δεν είχε ανάγκη κάποιο πρόσχημα για να επέμβει στο Λίβανο.
Την πρώτη εισβολή του Begin το 1978 ακολούθησε μια πολύ πιο εκτεταμένη επιχείρηση το 1982, κάτι που εκ των πραγμάτων επέφερε σύγκρουση με την Συρία. Το Ισραήλ εξαπέλυσε στα 6 Ιουνίου επίγεια επίθεση και κάποιες μέρες αργότερα ακολούθησε μεγάλης κλίμακας αεροπορική επίθεση στις βάσεις των συριακών στην κοιλάδα Beka’a. Εκ συνόλου δεκαεννιά εγκαταστάσεων καταστράφηκαν οι δεκαεπτά καθώς και εγκαταστάσεις ραντάρ και δεκάδες συριακά αεροπλάνα. Χωρίς αεροπορική κάλυψη, τα συριακά στρατεύματα εξουδετερώθηκαν.
Ο Assad ταπεινώθηκε αλλά δεν χρειάστηκε να περιμένει πολύ. Η παγκόσμια φρίκη για τη σφαγή των Παλαιστινίων στα προσφυγικά στρατόπεδα Sabra και Shatila το καλοκαίρι του 1982 σηματοδότησαν την έναρξη μιας έντονης μεταστροφής για τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Εκδίωξαν μεν την PLO από το Λίβανο, αλλά το κενό γρήγορα συμπληρώθηκε από το σιιτικό κίνημα αντίστασης το οποίο αποδείχθηκε μακράν πιο επικίνδυνο απ΄ ότι υπήρξαν ποτέ οι Παλαιστίνιοι. Τον Απρίλιο του 1983 μια επίθεση αυτοκτονίας κατέστρεψε την Πρεσβεία των ΗΠΑ στη Βηρυττό αφήνοντας 63 νεκρούς. Τον Οκτώβριο του 1983 ήταν η σειρά των αμερικανών πεζοναυτών που στάλθηκαν στο Λίβανο ως τμήμα πολυεθνικής ειρηνευτικής δύναμης: 241 σκοτώθηκαν κατά το βομβαρδισμό των εγκαταστάσεών τους καθώς και 58 Γάλλοι αλεξιπτωτιστές σε μια ταυτόχρονη βομβιστική επίθεση στο γαλλικό στρατόπεδο.
Στις 17 Mαϊου 1983 το Ισραήλ επέβαλε στην χειραγωγούμενη λιβανική κυβέρνηση μια ειρηνευτική συμφωνία η οποία όμως κατέρρευσε μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο.
Την περίοδο αυτή ιδρύθηκε η Χεζμπολά (Το Κόμμα του Θεού) υπό την καθοδήγηση Ιρανών στελεχών. Το Κόμμα εξέδωσε το μανιφέστο του στις 16 Φεβρουαρίου 1985. Μόλις τρεις βδομάδες μετά, σημειώθηκε απόπειρα δολοφονίας του εξέχοντος σιίτη κληρικού Muhammad Hassan Fadlallah, ο οποίος θεωρείτο ευρέως ως ο πνευματικός ηγέτης της Χεζμπολά.
Σχεδιασμένη, όπως αναφέρεται, από τον αρχηγό της CIA William Casey και χρηματοδοτημένη με 3 εκ. δολάρια Σαουδαραβικής προέλευσης [1] υλοποιήθηκε από ντόπιους που ανατίναξαν παγιδευμένο με εκρηκτικά αυτοκίνητο στο προάστιο της Δυτικής Βηρυττού Bir ‘Abid. Ο Fadlallah επιβίωσε αλλά 80 άλλα άτομα σκοτώθηκαν. Το 1992 το Ισραήλ δολοφόνησε το Γενικό Γραμματέα της Χεζμπολά Abbas Musawi με εκτόξευση πυραύλου από ελικόπτερο, και μαζί τον πεντάχρονο γιο του. Τον Musawi διαδέχθηκε ο Hassan Nasrallah του οποίου ο μεγαλύτερος γιος Muhammad Hadi σκοτώθηκε σε μάχη με ισραηλινούς στρατιώτες το Σεπτέμβρη του 1997.
Με την υποστήριξη του Ιράν και της Συρίας η Χεζμπολά συνέχισε έναν επιτυχή πόλεμο φθοράς εναντίον του Ισραήλ και των Λιβανέζων συνεργατών του. Στις 24 Μαϊου 2000 το Ισραήλ αναγκάστηκε να αποσύρει τα στρατεύματά του από όλες τις κατεχόμενες περιοχές του Λιβάνου εκτός από τα αγροκτήματα Shaba’a. Στις 10 Ιουνίου 2000 ο Hafez al Assad πέθανε, έχοντας ζήσει αρκετά ώστε να απολαύσει αυτή την ιστορική ήττα του εχθρού.
Προς το τέλος της ζωής του ο Assad είχε εμπλακεί σε μυστικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ με επίκεντρο την επιστροφή των υψωμάτων Golan. Οι επαφές αυτές δεν απέδωσαν και δεν ήταν τίποτα περισσότερο από σύντομα διαλλείματα στη διαρκή εκστρατεία να γονατίσει η Συρία. Η χώρα είχε προστεθεί στον κατάλογο του State Department με τις χώρες που υποστηρίζουν την τρομοκρατία ήδη από το 1979 και μετά την εισβολή στο Ιράκ το 2003 η πίεση αυξήθηκε. Οι νεοσυντηρητικοί είχαν μια μακρά λίστα χωρών της Μέσης Ανατολής που έπρεπε να χτυπηθούν και οι Ισραηλινοί ακτιβιστές στο Κογκρέσο ακολουθούσαν μέσω νομοθεσίας που στόχευε στο να καταστήσει ανίσχυρο το Ιράν και τη Συρία.
Το Δεκέμβριο του 2003 το Κογκρέσο πέρασε την «Πράξη για τη Λογοδοσία της Συρίας και την Κυριαρχία του Λιβάνου» (Syrian Accountability and Lebanese Sovereignty Act -SALSRA), που επέβαλε απαγορεύσεις στις εξαγωγές προς τη Συρία, στις συναλλαγές με τις συριακές τράπεζες και άλλα χρηματοδοτικά ιδρύματα, καθώς και το πάγωμα των κεφαλαίων που διατηρούσαν η συριακή κυβέρνηση και Σύριοι ιδιώτες στις ΗΠΑ. Στη διάρκεια της Κυβέρνησης Obama ο οικονομικός αυτός πόλεμος – ο οποίος απαγορεύεται σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών- ενισχύθηκε περαιτέρω κυρίως με την Πράξη για την Υποστήριξη της Ελευθερίας στη Συρία (Syria Freedom Support Act) και τη Πράξη Κυρώσεων στη Συρία (Syria Sanctions Act).
Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ διερευνούσαν ακόμη τρόπους ώστε να εκδιωχθεί η Συρία από το Λίβανο. Στις 14 Φεβρουαρίου 2005 μια κολοσσιαία έκρηξη στον παραλιακό δρόμο της Βηρυτού σκότωσε τον πρώην Πρωθυπουργό του Λιβάνου και σουνίτη μουσουλμάνο στο θρήσκευμα Rafiq Hariri. Η δολοφονία ήταν ένα αριστοτεχνικά σχεδιασμένο χτύπημα κυρίως λόγω του τρόπου με τον οποίο έδρασε στο να ενώσει τους Σουνίτες Μουσουλμάνους και τους Μαρωνίτες σε ένα κύμα αντι- συριακής οργής. Η Συρία δεν είχε άλλη επιλογή παρά να αποσύρει τα εναπομείναντα στρατεύματά της από το Λίβανο. Τέσσερεις φιλικά διακείμενοι στη Συρία αξιωματικοί του στρατού και των πληροφοριών κατηγορήθηκαν για την οργάνωση της δολοφονίας και κρατήθηκαν για τέσσερα χρόνια πριν αφεθούν ελεύθεροι ελλείψει στοιχείων.
Αλλάζοντας κατεύθυνση αστραπιαία, το Ειδικό Δικαστήριο των Ηνωμένων Εθνών για το Λίβανο ισχυρίστηκε κατόπιν ότι τον Hariri είχαν σκοτώσει μέλη της Χεζμπολά. Σε απάντηση η Χεζμπολά, κατηγορώντας τη Μοσάντ, έδωσε στη δημοσιότητα υλικό εναέριας επιτήρησης σύμφωνα με το οποίο ένα ισραηλινό μη επανδρωμένο κατασκοπευτικό αεροπλάνο παρακολουθούσε τον Hariri για τρεις μήνες μέχρι ακριβώς τη στιγμή της δολοφονίας του.[2]
Οποιοσδήποτε κι αν ήταν ο υπεύθυνος, η επιτυχία της επιχείρησης ενθάρρυνε τις επαναλήψεις: Ένα κύμα δολοφονίας «Αντισύριων» δημοσιογράφων και ακαδημαϊκών ακολούθησε τη δολοφονία Hariri. Για κάθε μία από αυτές κατηγορείτο η Συρία, κάθε μία επέφερε ζημιά μόνο στη Συρία και καμία ποτέ δεν εξιχνιάστηκε.
Το 2006 το Ισραήλ ξεκίνησε μιας μεγάλης κλίμακας εισβολή στο Λίβανο σκοπεύοντας στην καταστροφή της Χεζμπολά. Όμως ακινητοποιήθηκε λίγα μίλια εντός της γραμμής εκεχειρίας και υποχρεώθηκε σε μια ταπεινωτική υποχώρηση τρεις εβδομάδες αργότερα.
Το 2007 η αδυναμία να κλονιστεί η στρατηγική συμμαχία Ιράν – Συρίας – Χεζμπολά ενίσχυσε τη σαουδαραβική άποψη ότι ο καλύτερος τρόπος να καταπολεμηθεί η ιδεολογική ζέση του σιητικού ισλάμ ήταν μέσω της υποδαύλισης της ιδεολογικής ζέσης του σουνιτικού ισλάμ. Στο Ιράκ οι ΗΠΑ είχαν ήδη προβεί στην εκπαίδευση εντός του Υπουργείου Εσωτερικών μιας σιητικής ομάδας θανάτου και βασανισμού με στόχο τους σουνίτες τζιχαντιστές που σκότωναν αμερικάνους στρατιώτες. Οι Σαουδάραβες θα προσπαθούσαν να πείσουν τους Αμερικάνους ότι το όπλο της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ώστε να αναχαιτιστεί το Ιράν και η αυξανόμενη σιητική επιρροή στην περιοχή.
Στην πραγματικότητα μια ευρείας κλίμακας στρατιωτική επίθεση στο Ιράν αποτελούσε την πρώτη επιλογή του Σαουδάραβα βασιλιά αλλά μια τέτοια επίθεση θα πυροδοτούσε μια αλυσιδωτή αντίδραση με περιφερειακές και παγκόσμιες συνέπειες τις οποίες οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους δε θα ήταν πιθανώς σε θέση να ελέγξουν. Πιθανότατα η επιλογή αυτή θα είχε προκριθεί αλλά στο μεταξύ μια ποικιλία από αποτελεσματικά δευτερεύοντα όπλα βρίσκονταν ανά χείρας: οικονομικός πόλεμος, στοχευμένες δολοφονίες (Ιρανών πυρηνικών επιστημόνων), κυβερνοπόλεμος (με στόχο το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν) και υποστήριξη των ένοπλων στο σουνιτικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών των οποίων το μίσος για τις ΗΠΑ ήταν ελάχιστα λιγότερο από το μίσος τους για τους Σιήτες.
Ο κύριος υποστηρικτής της τελευταίας από τις επιλογές αυτές ήταν ο Bandar bin Sultan, ο Σαουδάραβας πρέσβης στις ΗΠΑ για περισσότερο από 20 χρόνια (1983–2005) και σήμερα επικεφαλής της σαουδαραβικής υπηρεσίας πληροφοριών, ο οποίος διαβεβαίωσε τις ΗΠΑ ότι θα μπορούσε να ελέγχει τις ομάδες αυτές.
Οι ΗΠΑ τελικά πείστηκαν με συνέπειες που ήδη εμπεριέχουν στοιχεία που προκαλούν φόβο.
Η καλά οργανωμένη επίθεση στο Προξενείο των ΗΠΑ στη Βεγγάζη τον περασμένο Σεπτέμβριο που κορυφώθηκε με το θάνατο του αμερικανού πρέσβη και τριών άλλων αμερικανών ήταν έργο των ίδιων ένοπλων ισλαμιστών που είχαν πολεμήσει για την ανατροπή Muammar al Qadhafi υπό την προστασία της αεροπορικής δύναμης του ΝΑΤΟ[3].
Οι ΗΠΑ είχαν επίγνωση των αντιφάσεων στη σχέση τους με τη Σαουδική Αραβία. Το 2008 η Hillary Clinton ισχυρίστηκε ότι οι σαουδάραβες ήταν «η πιο σημαντική πηγή χρηματοδότησης σουνιτικών ισλαμικών τρομοκρατικών οργανώσεων παγκοσμίως» περιλαμβανομένων Αl Qaida, Taliban και Lashkari-Taiba στο Πακιστάν. Άλλες πηγές χρηματοδότησης ήταν τα ΗΑ Εμιράτα, το Κατάρ και το Κουβέιτ, με το επίπεδο συνεργασίας του Κατάρ σε θέματα αντιτρομοκρατίας να κρίνεται ως το χειρότερο στη περιοχή.[4]
Μια «στρατηγική προσέγγιση» μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ και η αποσταθεροποίηση της Συρίας με τη σαουδαραβική κυβέρνηση να παρέχει «κεφάλαια και υποστηρικτική βοήθεια για την αποδυνάμωση της κυβέρνησης του προέδρου Bashar Αl Assad» και κατ΄επέκταση της στρατηγικής συμμαχίας Ιράν – Συρίας –Χεζμπολά αποτέλεσαν κύριες πτυχές της νέας περιφερειακής στρατηγικής Σαουδικής Αραβίας – ΗΠΑ [5]. Το 2008 οι Σαουδάραβες έθεσαν σε εφαρμογή σχέδιο για επέμβαση στο Λίβανο μιας αραβικής δύναμης από τα «γύρω κράτη».
Αντιπροσωπεύοντας μια «απάντηση ασφάλειας» στη «στρατιωτική πρόκληση» της Χεζμπολά στη λιβανική κυβέρνηση η δύναμη θα ενισχύοταν από αεροπορική και ναυτική κάλυψη των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ[6]. Την ίδια περίπου εποχή της πρότασης αυτής, ο Bandar bin Sultan και ο Jeffrey Feltman (πρέσβης των ΗΠΑ στο Λίβανο το διάστημα 2004–08) αναφέρεται ότι είχαν καταστρώσει ένα λεπτομερές σχέδιο αποσταθεροποίησης της Συρίας[7]. Ο Feltman είχε προηγουμένως συντονίσει τη διανομή εκατομμυρίων δολαρίων ως βοήθεια στη φιλοαμερικανική λιβανική κυβέρνηση. Τμήμα αυτής διοχετεύθηκε στην κατεύθυνση σουνιτών τζιχαντιστών οι οποίοι είχαν ήδη βρεθεί υπό την εύνοια του Saad Hariri, γιου του Rafiq και άνθρωπο – κλειδί των σαουδαράβων και των αμερικανών στο Λίβανο.
Την ίδια εποχή το Ιράκ ήταν στη διαδικασία κατακερματισμού μεταξύ της Κουρδικής διακυβέρνησης στο βορρά και της κυβέρνησης της Βαγδάτης όπου κυριαρχούσαν οι Σιήτες. Κατά την άποψη του Hassan Nasrallah το χάος και η διαίρεση ήταν η συνταγή που η αντι-σιητική συμμαχία είχε κατά νου για τη Συρία και το Λίβανο [8]. Συμπτωματικά ή όχι η διάσπαση της κεντρικής Μέσης Ανατολής σε μικροσκοπικά εθνο-θρησκευτικά κρατίδια αποτέλεσε το στρατηγικό στόχο του Ισραήλ για δεκαετίες [9].
Ο θρησκευτικός ενδοισλαμικός πόλεμος άρχισε να εξελίσσεται περιλαμβάνοντας το Πακιστάν και το Αφγανιστάν καθώς και τη «σιητική ημισέληνο» στη Μέση Ανατολή. Στο Ιράκ μια μακρόχρονη εκστρατεία βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας με στόχο το σιητικό πληθυσμό, οδήγησε σε κατηγορίες εναντίον του σουνίτη μουσουλμάνου αντιπροέδρου του Ιράκ Tariq al Hashimi το 2011 για ενορχήστρωση αυτών των «ομάδων θανάτου». Ο Hashimi δραπέτευσε στον κουρδικό βορρά και ακολούθως στο Κατάρ, Σαουδική Αραβία και Τουρκία. Όλες αυτές οι σουνιτικές ισλαμικές χώρες απέρριψαν τα αιτήματα του Ιράκ για έκδοσή του.
Οι σουνίτες μαχητές που κάποτε πολεμούσαν τους Αμερικάνους τώρα πολεμούν στη Συρία και σχεδιάζουν με τη βοήθεια των χωρών του Κόλπου, την πτώση της κυβέρνησης της Βαγδάτης στην οποία κυριαρχούν οι Σιήτες. «Είμαστε συντονισμένοι με χώρες σαν το Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία και την Ιορδανία. Οργανωνόμαστε, εκπαιδευόμαστε και εξοπλιζόμαστε αλλά θα ξεκινήσουμε ειρηνικά μέχρι να έρθει η κατάλληλη στιγμή. Δε θα επαναλάβουμε τα ίδια λάθη. Η Βαγδάτη θα καταστραφεί αυτή τη φορά» [10].
Στο Μπαχρέιν η Σαουδική Αραβία επενέβη στρατιωτικά για να στηρίξει την κυβέρνηση της σουνιτικής μειοψηφίας έναντι της σιητικής πλειοψηφίας και παράλληλα κατέστειλε τις διαδηλώσεις της σιητικής πλειοψηφίας στην ανατολική επαρχία της.
Στο Πακιστάν οι δωρητές και οι συνδρομές από τα κράτη του Κόλπου διοχέτευσαν εκατομμύρια δολάρια στην ίδρυση ακραίων ισλαμικών (σαλαφιστικών) θρησκευτικών σχολείων και μαχητικών ομάδων (τζιχαντιστών) όπως η Lashkari-Janghvi, η οποία προκάλεσε ένα εξαπλούμενο κύμα επιθέσεων αυτοκτονίας εναντίον σιητικών στόχων. Τέτοιες επιθέσεις ήταν κυριολεκτικά άγνωστες μερικά χρόνια πριν.
Η ύπαρξη του σχεδίου Bandar bin Sultan–Feltman δεν είναι δυνατόν να επιβεβαιωθεί αλλά δεδομένης της «ανακατεύθυνσης» της πολιτικής των ΗΠΑ σε συντονισμό με τη σαουδαραβική[11] και λαμβάνοντας υπόψη τις κοπιώδεις προσπάθειες που ήδη είχαν λάβει χώρα για να αποσταθεροποιηθεί η Συρία μέσω οικονομικών κυρώσεων και χρηματοδότησης της αντιπολίτευσης, η ανάπτυξη ενός τέτοιου σχεδίου μοιάζει μια λογική προέκταση μιας ήδη δρομολογημένης διαδικασίας.
Βασικά στοιχεία του σχεδίου αυτού για τον ενδοισλαμικό θρησκευτικό πόλεμο αποτέλεσαν:
Η εκμετάλλευση της νομιμοποιημένης αντιπολίτευσης προς το συριακό «καθεστώς», η κινητοποίηση της νεολαίας, ο σχεδιασμός ενός δικτύου από κακοποιούς και εγκληματίες κατά προτίμηση μη Σύριων, η εκπαίδευση «ακτιβιστών» στη χρήση βίντεο και social media για προπαγανδιστικούς σκοπούς, η προμήθεια όλου του αναγκαίου τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού συμπεριλαμβανομένων και κινητών τηλεφώνων με εικονικό κωδικό χώρας (Τα τηλέφωνα Thurayya παραγωγής ΗΑΕ) η διείσδυση προβοκατόρων σε φιλειρηνικές πορείες, οι δολοφονίες διαδηλωτών από ελεύθερους σκοπευτές που χρησιμοποιούσαν τα ίδια όπλα και σφαίρες με την αστυνομία ή το στρατό ώστε να μπορεί να κατηγορηθεί το κράτος, η υποκίνηση των σφαγών μεταξύ θρησκευτικών ομάδων, η πυρπόληση των γραφείων του κόμματος Baath και άλλων δημόσιων κτιρίων και η καταστροφή των πορτραίτων του Bashar Al Assad και του πατέρα του. Το συνολικό σχέδιο κατέστη δυνατό να υποστηριχθεί με 2 δις δολάρια που εισέρευσαν από τη Σαουδική Αραβία.[12]
Στις 12 Ιανουαρίου 2011 η Χεζμπολά και οι σύμμαχοί της αποσύρθηκαν από τη λιβανική κυβέρνηση επιφέροντας την κατάρρευσή της και καταδεικνύοντας για μια ακόμη φορά την αναποτελεσματικότητα του Saad Hariri και των συμμάχων του.
Κάτι έπρεπε να γίνει ώστε να αναχαιτιστεί η ταχέως εξαπλούμενη σιητική πλημμυρίδα:
Υπήρχε ένα σχέδιο στο συρτάρι και καθώς η «αραβική άνοιξη» έκανε μεταστάσεις σε όλη την περιοχή δόθηκε μια ευκαιρία για την ενεργοποίησή του. Η φυγή του Zine al Abidine ben Ali από την Τύνιδα (11 Ιανουαρίου 2011) και η παραίτηση του Husni Mubarak (11 Φεβρουαρίου) ήταν απώλειες για τις ΗΠΑ αλλά, προσαρμοζόμενες γρήγορα, επεδίωξαν να μεταστρέψουν την «αραβική άνοιξη» σε όφελός τους.
Οι διαπραγματεύσεις με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα της Αιγύπτου απέδωσαν και οι εκλογές έφεραν στην εξουσία ένα πρόεδρο που δεσμεύοταν ανοιχτά στη διατήρηση της συμφωνίας ειρήνης με το Ισραήλ το 1979, παρά τη ρητορική αντίθεση του κινήματος προς το Ισραήλ και τον Σιωνισμό.
Οι διαδηλώσεις στη Λιβύη δημιούργησαν ένα άνοιγμα στο να απαλλαχθεί η χώρα από έναν εκκεντρικό δυνάστη που υπήρξε ένα αγκάθι στο πλευρό της Δύσης για δεκαετίες. Στη Συρία σοβαρές ταραχές ξέσπασαν στην πόλη Dara’a στα νότια της χώρας, στις 15 Μαρτίου μετά τη σύλληψη σπουδαστών που έγραφαν σε τοίχους αντικυβερνητικά συνθήματα, αλλά μόνο όταν ο Qadhafi «τακτοποιήθηκε», μπόρεσε ο ίδιος συνασπισμός που είχε στραφεί κατά της Λιβύης να στρέψει την πλήρη προσοχή του στην κυβέρνηση της Δαμασκού.
Αν δεν υπήρξε το σχέδιο Bandar bin Sultan–Feltman, η σύμπτωση με το πώς εξελίχθηκε η κατάσταση στη Συρία είναι σίγουρα εντυπωσιακή.
Η παρουσίαση των γεγονότων ως επανάσταση ενός φιλειρηνικού λαού εναντίον ενός δικτάτορα ήταν απλώς μια πλαστογράφηση τόσο για την περίπτωση της Λιβύης όσο και της Συρίας.
Δεν υπήρξε λαϊκή εξέγερση απέναντι στον Καντάφι. Υπήρξε ένα κίνημα διαμαρτυρίας στη Βεγγάζη το οποίο η Μ. Βρετανία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ γρήγορα αξιοποίησαν προς όφελος των συμφερόντων τους. Αυτό ήταν το σχέδιό τους και οι «αντάρτες» που προέλαυναν δυτικά υπό την ομπρέλα των νατοϊκών πυραύλων ήταν τα εργαλεία τους στο έδαφος.
Στη Συρία πρέπει να γίνει μια διάκριση μεταξύ ενός συστήματος το οποίο οι περισσότεροι Σύριοι δεν ήθελαν και ενός προέδρου του Bashar Αl Assad τον οποίο, όπως παραδέχονται ακόμα κι οι εχθροί του, οι περισσότεροι Σύριοι αγαπούσαν[13]. Η υποστήριξη προς τις ένοπλες ομάδες ανταρτών είναι δύσκολο να διακριβωθεί καθώς όταν βαρέως οπλισμένοι άντρες, των οποίων η φήμη για βαρβαρότητα προηγείται, μπαίνουν σε μια πόλη ή χωριό, οι άνθρωποι σπεύδουν να τους «υποστηρίξουν» από φόβο για τις συνέπειες που θα υποστούν αν δεν το κάνουν.
Οι ένοπλες ομάδες ήταν ανεπιθύμητες σε πολλές από τις πόλεις στις οποίες εισέβαλλαν: Στο Χαλέπι ακόμα και ο «Ελεύθερος Συριακός Στρατός» παραδέχθηκε ότι το 70% του πληθυσμού υποστηρίζει την Κυβέρνηση και ότι οι ελλείψεις τροφής σε συνδυασμό με τη βαρβαρότητα που επέδειξαν οι ένοπλες δυνάμεις προκάλεσαν επιπλέον αποξένωση και οργή[14]
Όλα αυτά καταδεικνύουν ένα προσεχτικά ενορχηστρωμένο σχέδιο στο να συρθεί η συριακή κυβέρνηση στη δίνη της βίας με τελικό στόχο να απορροφηθεί στο βάθος της, στην τελική καταστροφή της. Όπλα αποστελλόταν στη Συρία από το Λίβανο και την Τουρκία από τα πολύ πρώιμα στάδια του κινήματος διαμαρτυρίας και οι τζιχαντιστές (φανατικοί μαχητές του ιερού πολέμου) περνούσαν τα σύνορα από το Ιράκ και το Λίβανο για να πολεμήσουν.
Η χειραγώγηση της πληροφορίας και η κυριαρχία στην παρουσίαση των γεγονότων κατέστη πολύ σημαντική και στο μέτωπο αυτό η συριακή κυβέρνηση αποδείχθηκε αδύναμη. Όντως, η πρώτη απώλεια υπήρξε η αλήθεια. Οποιαδήποτε αλήθεια κι αν υπήρχε στις κατηγορίες που απηύθυναν οι «ακτιβιστές» εναντίον του συριακού στρατού και των ομάδων πολιτοφυλακής που αποκαλούνται shabiha, οι ένοπλες ομάδες, ακόμα και με στοιχεία από δικά τους βίντεο και καταγραφές από κινητά τηλέφωνα, ήταν ένοχες για διάπραξη φρικαλεοτήτων έναντι άμαχων πολιτών και αιχμαλώτων στρατιωτών.
Δημοσιογράφοι που εισήλθαν λαθραία στη χώρα και κινούταν εντός αυτής υπό την προστασία των ένοπλων ομάδων, δεν έμελλε ποτέ να δουν ό,τι οι ομάδες αυτές δεν ήθελαν να τους δείξουν.
Τέτοια ήταν η κατάσταση και στη Homs, όπου η πολιορκία του προαστίου Baba Amr που είχαν εισχωρήσει ένοπλοι βρέθηκε στο επίκεντρο της προσοχής του παγκόσμιου τύπου για εβδομάδες με κορύφωση το θάνατο της δημοσιογράφου Marie Colvin, ενός γάλλου δημοσιογράφου που ήταν μαζί της και ενός τρίτου αγνώστου ταυτότητας ατόμου. Μόνο όταν το ενδιαφέρον των ΜΜΕ εξαντλήθηκε, αποκαλύφθηκε ότι το σώμα των ανταρτών που ήταν στο επίκεντρο της δράσης, η ταξιαρχία Faruq του Ελεύθερου Συριακού Στρατού, διατηρούσε μια ειδική ομάδα που έργο της ήταν να οδηγεί αιχμαλώτους σε μια θέση ταφής όπου και τους κατέσφαζε.[15]
Ξανά, αν δεν υπήρχε σχέδιο, η σύμπτωση μεταξύ της «ανακατεύθυνσης» και του σχεδίου Bandar bin Sultan–Feltman και σε ότι λάμβανε χώρα στη Συρία ήταν εντυπωσιακή.
Με τη χρηματοδότηση και τον εξοπλισμό της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ με αφετηρία τη νοτιοανατολική Τουρκία, θιασώτες του ιερού πολέμου (τζιχαντιστές) και οπαδοί του ακραίου ισλαμικού δόγματος των σαλαφιστών (που αναπτύχθηκε στη Σαουδική Αραβία) ξεχύνοταν στη Συρία προερχόμενοι από τις τέσσερεις πλευρές του Μουσουλμανικού κόσμου: Λίβυοι (η πρώτη μεγάλη φουρνιά), Τυνήσιοι, Αιγύπτιοι, Τούρκοι, Τσετσένοι, Πακιστανοί, Λιβανέζοι, Ιορδανοί και Σαουδάραβες (ακόμη και εγκληματίες καταδικασμένοι σε θάνατο για φόνο ή εμπόριο ναρκωτικών απελευθερώθηκαν από τις σαουδαραβικές φυλακές αφού συμφώνησαν να πολεμήσουν στη Συρία)[16].
Τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν από αυτούς τους μουσουλμάνους μισθοφόρους περιλαμβάνουν εκτελέσεις, σφαγές, στοχευμένες βομβιστικές επιθέσεις σε αμάχους, δολοφονίες εργατών σε κρατικούς οργανισμούς, βιασμοί, απαγωγές, επιθέσεις σε χριστιανικά και αλαουίτικα χωριά, λεηλασίες επιχειρήσεων και κατοικιών και ένα τρομακτικού επιπέδου σαμποτάζ στις υποδομές της χώρας.
Αναφέρονται ενδεικτικά οι επιθέσεις εναντίον αόπλων πολιτών σε διάστημα ενός περίπου μήνα στην πρωτεύουσα: Βομβιστική επίθεση στο κέντρο της Δαμασκού με 55 θύματα μεταξύ των οποίων πολλοί μαθητές. (21 Φεβρουαρίου 2013), επίθεση αυτοκτονίας μέσα στο τζαμί Iman όπου σκοτώθηκε ένας ηλικιωμένος μουσουλμάνος μουφτής ο Muhammad Said Ramadan al Bouti και 48 άλλοι (21 Μαρτίου 2013), επίθεση με οβίδα στο Πανεπιστήμιο Δαμασκού με θύματα 10 φοιτητές (28 Μαρτίου 2013). Σχολιάζοντας τους θανάτους πολιτών στη Δαμασκό ο Βρετανός ρεπόρτερ Alex Thomson συμπέρανε ότι «είναι δύσκολο να θεμελιωθεί κάποια άλλη διαπίστωση εκτός του ότι η τακτική των ανταρτών εδώ είναι αυτή του τρόμου και της κάμψης του ηθικού».[17]
Η Συρία δεν επρόκειτο να καμφθεί με τον τρόπο που κάμφθηκε η Λιβύη. Το γεγονός ότι ο στρατός δεν αποσυντέθηκε, είναι απόδειξη ότι αποτελεί στρατό και όχι «οπαδούς του Assad». Παρομοίως, παρότι υπήρξαν κάποιες αποστασίες, η κυβέρνηση επίσης άντεξε σε έντονες πιέσεις στη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών αποδεικνύοντας ότι πρόκειται για κυβέρνηση και όχι «καθεστώς». Ακόμη διατηρεί ισχυρή λαϊκή υποστήριξη.
Οι Σύριοι θέλουν αλλαγή αλλά όχι με κόστος την καταστροφή της χώρας, ένα συναίσθημα που τώρα είναι καταφανώς δυνατότερο υπό το φως της ερήμωσης των δύο τελευταίων ετών. Παρόλο που οι εξόριστοι αντιφρονούντες καλούν για ακόμη μεγαλύτερη ένοπλη επέμβαση, η φιλειρηνική εγχώρια αντιπολίτευση αντιτίθεται. Το Εθνικό Συντονιστικό Σώμα για τη Δημοκρατική
Αλλαγή είναι ένας συνασπισμός από 13 αριστερά πολιτικά κόμματα και ένα αριθμό από ανεξάρτητους και γι αυτό μπορεί να ειπωθεί ότι αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης. Αντιτίθεται τόσο στην στρατιωτικοποίηση της σύγκρουσης όσο και την εξωτερική παρέμβαση. Αντιπαλεύει το σύστημα όσο και οι εξόριστοι αλλά θεωρεί ως διέξοδο το διάλογο.
Στις αρχές του 2013 οι ΗΠΑ, η Μ. Βρετανία και η Γαλλία εμβάθυναν την εμπλοκή τους στη Συρία αποφασίζοντας να εφοδιάσουν τους αντάρτες με «μη θανάσιμο» πολεμικό εξοπλισμό όπως αλεξίσφαιρα γιλέκα και θωρακισμένα οχήματα.
Η επίσημη άρνησή τους να προμηθεύσουν όπλα είναι προσχηματική καθώς έχουν εγκρίνει την αποστολή οπλισμού στη Συρία μέσω των αράβων συμμάχων τους της Σαουδικής Αραβίας, του Κατάρ και της Λιβύης περιλαμβανομένων και όπλων που στέλνονται στη Συρία μέσω Σαουδικής Αραβίας καταστρατηγώντας τους κανόνες έλεγχου εξαγωγών οπλισμού των ΗΠΑ. (ΣτΜ: Μετά από μεθοδεύσεις της Μ. Βρετανίας και της Γαλλίας που μόνες έναντι της πλειοψηφίας των κρατών-μελών κατέλυσαν κάθε επίφαση συναπόφασης, η Ε.Ε. δεν ανανέωσε το εμπάργκο όπλων στους Σύριους αντικαθεστωτικούς ενώ διατήρησε όλες τις κυρώσεις έναντι της συριακής κυβέρνησης στις 28 Μαϊου 2013).
Προγενέστερες αναφορές για ευθεία ανάμειξη των ΗΠΑ και της Βρετανίας στη διακίνηση όπλων σχετίζονται με το σχέδιό τους για κατάληψη της Δαμασκού εφόσον οι πέντε προηγούμενες απόπειρες απέτυχαν. Η κρυφή αυτή επιχείρηση απαιτεί την προμήθεια τουλάχιστον 3500 τόνων οπλων πολλά εκ των οποίων πολύ ισχυρότερα από αυτά που εφοδίασαν τους αντάρτες ως τώρα.
Η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ πληρώνουν για τα όπλα αυτά ενώ η Τουρκία και η Ιορδανία λέγεται ότι παραχωρούν τους επίγειους διαδρόμους ώστε τα εφόδια να φτάσουν στους αντάρτες καθώς φτάνουν πρώτα στα αεροδρόμια των χωρών αυτών. Πολλά από αυτά τα όπλα φθάνουν από την Κροατία και την ανατολική Ευρώπη[18]. Η κλίμακα της αερομεταφοράς αυτής «απλώς καθιστά μικροσκοπική τη μαζική αερομεταφορά όπλων στην αφγανική αντίσταση τη δεκαετία του 1980.[19].
Ο Ομπάμα δήλωσε ότι θα υποστηρίξει μόνο τους μετριοπαθείς εντός της Συρίας αλλά πως είναι δυνατό να εξασφαλίσει ότι ο οπλισμός δε θα καταλήξει στους εξτρεμιστές δεν είναι σαφές, προφανώς και είναι απίθανο. Αν με τον όρο μετριοπαθείς εννοεί ομάδες που δεν έχουν διαπράξει όλα ή κάποια από τα εγκλήματα που αναφέρονται στο άρθρο αυτό, τότε δεν υπάρχουν μετριοπαθείς στην ένοπλη αντιπολίτευση. Οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να προμηθεύσουν όπλα το λεγόμενο «Ελεύθερο Συριακό Στρατό» (Free Syrian Army –FSA). Τούτο δεν είναι παρά ένα όνομα που έχει δοθεί σε διάσπαρτες ομάδες που δρουν με δική τους πρωτοβουλία και είναι δύσκολο να διακριβωθεί ποιος στρατιωτικός διοικητής έχει τη διοίκηση.
Ο Συριακός Εθνικός Συνασπισμός (The Syrian National Coalition), του οποίου ο «Ελεύθερος Συριακός Στρατός» αποτελεί την στρατιωτική πτέρυγα παρουσιάζει τα δικά του προβλήματα. Στις 19 Μαρτίου ο Συνασπισμός εξέλεξε ως «Πρωθυπουργό» Ghassan Hitto, έναν επιστήμονα πληροφορικής από το Τέξας ο οποίος δεν έχει δει τη χώρα για δεκαετίες. Την εκλογή ακολούθησε ένας παρασκηνιακός αγώνας μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Κατάρ.
Ο Hitto σχετίζεται με την Μουσουλμανική Αδελφότητα που υποστηρίζεται από το Κατάρ και στην οποία εναντιώνεται η Σαουδική Αραβία. Αυτή λοιπόν ήταν μια νίκη του Κατάρ. Η εκλογή επίσης μπορεί να ερμηνευθεί ως μια προσπάθεια του Κατάρ να εκτροχιάσει την προσπάθεια της Ρωσίας να επιφέρει διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση της Δαμασκού στις οποίες θα ενεπλέκετο και ο τότε Πρόεδρος του Συνασπισμού Muadh al Khatib Ο Khatib και 12 άλλα μέλη του Συνασπισμού παραιτήθηκαν διαμαρτυρόμενοι για την εκλογή του Hitto, ενώ ο Διοικητής του FSA, Salim Idris επίσης απέρριψε την εξουσία του.
Η διαφωνία συνεχίστηκε στη σύνοδο της Αραβικής Ένωσης στη Ντόχα του Κατάρ κάποιες μέρες μετά με τους σαουδάραβες και Καταρινούς συμμετέχοντες να εκτοξεύουν εκατέρωθεν προσβολές στους διαδρόμους και να συμπλέκονται στα ενδότερα[20]. Tο αποτέλεσμα φάνηκε να ευνοεί τους Σαουδάραβες παρά τον κυρίαρχο ρόλο του Κατάρ: Ήταν ο Khatib και όχι ο Hitto who αυτός στον οποίο δόθηκε η θέση της Συρίας στη Σύνοδο προτού επίσης την έχει και στα Ηνωμένα Έθνη. (ΣτΜ: Ο Khatib παραιτήθηκε οριστικά στις 21/4 αναφέροντας σε συνέντευξή του τις παρεμβάσεις των περιφερειακών δυνάμεων που χρηματοδοτούν το συνασπισμό) [21].
Φαίνεται όμως ότι τίποτε από τα παραπάνω δεν είναι αρκετό για την ώρα. Οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Βρετανία, η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ είναι αποφασισμένες να καταστρέψουν τον κεντρικό πυλώνα στον άξονα αντίστασης στη Μέση Ανατολή ακόμη και κι αν αυτό σημαίνει καταστροφή της Συρίας.
Από το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου καμιά χώρα στη Μέση Ανατολή δεν έχει στοχοποιηθεί έτσι ώστε να καταστραφεί με τρόπο τόσο κυνικό και αδίστακτο.
Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα: Ένας γεωστρατηγικός θρίαμβος, η καταστροφή της συριακής κυβέρνησης θα επισκιάσει τον παραγκωνισμό της Αιγύπτου μέσω της συμφωνίας του 1979 με το Ισραήλ και ίσως ακόμη ξεπεράσει και την καταστροφή του Ιράκ ως ενιαίου κράτους. Το διακύβευμα δε θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο: Τίποτα δεν υπάρχει που να μην είναι υπό εξέταση, ακόμη και η δολοφονία του Bashar Al Assad αν οι εχθροί του θεωρήσουν ότι θα μπορέσουν να ξεφύγουν. Το αποτέλεσμα της τελευταίας φάσης του μακροχρόνιου αγώνα για τη Συρία θα καθορίσει το μέλλον της Μέσης Ανατολής για πολλές δεκαετίες στο μέλλον.
Μάρτιος 2013
________________________________________
[1] Η συνομωσία δολοφονίας του Fadlallah πραγματεύεται στο βιβλίο για τις κρυφές δράσεις των ΗΠΑ του πρώην ερευνητή ρεπόρτερ της Washington Post Bob Woodward, The Veil: The Secret Wars of the CIA 981-87. Περίληψη στο Mary McGrory, ‘Woodward Sheds Light on Covert Actions’, Orlando Sentinel, September 30, 1987.www.articles.orlandosentinel.com/1987-09-30/news/0150130156_1¬_william-casey-covert-actions-fadlallah.
[2] Η αποκάλυψη και η προβολή του ανακτημένου φιλμ έγινε στο τέλος της μακρας ομιλίας του Nasrallah το 2010. Δες See Martin Dick, ‘Nasrallah Unveils ‘Israeli Footage’ of Hariri route, Daily Star ,Beirut, August 10, και άρθρο της ρεπόρτερ του Reuter’s Mariam Karouny,’Hizbullah Says Israel Staked Out Hariri’s Route’, Beirut, August 10,2010. Για όσους προτιμούν το απευθείας υλικό ο λόγος του Nasrallah (2 ώρες και 36 λεπτά) υπάρχει στο You Tube με αγγλική μετάφραση (‘SayyedNasrallah – Hariri Assassination Evidence Expose). Η αγγλική μετάφραση υπάρχει στο website της Χεζμπολά Moqawama (‘Full Text of Hizbullah SG press conference on of former PM Hariri assassination). www.dailystar.com.lb/article.aspx?id=5871#ax2220E45x23 www.reuters.com/article/2010/08/09/us-lebanon-israel-nasrallah-idVESTRE67842V20100809
www.youtube.com/watch?5odeTwV22jw
www.english.moqawama.org/essaydetails.php?eid=1198&cid=317
[3] Για την εμπλοκή των ΗΠΑ στην εκπαίδευση και χρηματοδότηση της ειδικής δύναμης μέσα στο Υπουργείο Εσωτερικών του Ιρακ και κυρίως το ρόλο του πράκτορα της CIA Συνταγματάρχη James Steele, δες the Guardian ειδικό αφιέρωμα και συνοδευτικό βίντεο 51 λεπτών, ‘From El Salvador to Iraq: Washington’s man behind brutal police squads, March 6, 2013. www.guardian.co.uk/world/2013/mar/06/el-salvador-iraq-police-squads-washington?INTCMP=SRCH
Δες επίσης Gareth Porter, ‘How Petraeus Quietly Stoked the Fires of Sectarian War Without Getting Burned’, Truthout, December 4,2012.
www.truth-out.org/news/item/13122/how-petraeus-quietly-stoked-the-fires-of-sectarian-war-without-getting-burned
Για μια παλιοτερη λεπτομερή αναφορά δες Kevin Gosztola on Firedoglake blogsite, ‘Iraq War Logs Reveal US Chose ‘El Salvador Option’ to Secure Iraq,’ October 26, 2010. my.firedoglake.com/kgosztola/2010/10/26/iraq-war-logs-reveal-us-chose-el-salvador-option-to-secure-iraq
Για τις σχέσεις ΗΠΑ – Σαουδικής Αραβίας και την αναμειξη των ΗΠΑ στη διεύρυνση της εριδας Σιητών – Σουνιτών δες Seymour Hersh, ‘The Redirection’, New Yorker, March 5, 2007.
http://www.newyorker.com/reporting/2007/03/05/070305fa_fact_hersh
Ακόμα: Alistair Crooke, ‘Towards a new Arab cultural revolution, Asiatimes Online, June 13, 2012, www.atimes.com/atimes/Middle_East/NF!#AK03.html
Wikileaks: Saudi Arabia, UAE funded extremist networks in Pakistan’, Tribune Express [International Herald Tribune], May 22, 2011; και Murtaza Husain, Pakistan’s Shia Genocide’, Al Jazeera, November 26, 2012. www.aljazeera.com/indepth/opinion/2012/11/201211269131968565
Για τη δολοφονία του Chris Stevens, δες Nic Robertson, Paul Cruickshank and Tim Lister, ‘Pro al Qaeda group seen behind deadly Benghazi attack that killed Ambassador Christopher Stephens’, CNN, September 12, 2012. cnn.com/2012/09/12/world/africa/libya-attack-jihadists
[4] Δες ‘Wikileaks: Saudis ‘chief funders of Sunni militants’, BBC News, December 5, 2010. http://www.bbc.news.co.uk/news/world-middle-east-11923176
[5] Seymour Hersh, ‘The Redirection’.
[6] Δες ‘Saudi Plan for Anti-Hizbullah Force’, Al Jazeera, December 8, 2010. www.aljazeera.com/news/middleeast/2010/12/20101281561243814.html
[7] www.adibkawar.blogspot.com/2011/07/conspiracy-by-bandar-bin-sultan-and.html
www.haaretz.com/print-edition/features/why-did-website-linked-to-syrian-regime-publish-us-saudi-plan-to-oust-assad-1.352809
[8] Δες ‘The Redirection.’
[9] Oded Yinon, ‘A Strategy for Israel in the Nineteen Εighties’, Kivunim (Directions), issue 14, winter, 5742, February, 1982. Δες www.members.tripod.com/alabasters_archive/Zionist_plan.html
[10] Ghaith Abdul-Ahad, ‘Iraq Sunnis await a Baghdad spring’, Guardian, Ramadi, March 13, 2013. http://www.guardian.co.uk/world/2013/mar/13/Iraq-sunnis-unite-oust-shia-government
[11] Δες προηγούμενη αναφορά στο ‘The Redirection.’
[12] Για τις λεπτομέρειες του σχεδίου δες www.adibkawar.blogspot.com/2011/07/conspiracy-by-bandar-bin-sultan-and.html
[13] Δες Camille Otrakji, ‘The real Bashar al Assad’, The Syria Page, April 2, 2012. Στο εξαιρετικό αυτό άρθρο αναλύεται τι αρέσει και τι όχι στους Σύριους για τον Assad. Εξωτερική πολιτική και τα δικαιώματα γυναικών είναι ψηλά στη λίστα των επιτυχιών ενώ η αποτυχία πάταξης της διαφθοράς και η καθυστέρηση των μεταρρυθμίσεων πρώτες στη λίστα των αποτυχιών. Στις αποτυχίες περιλαμβάνεται η υιοθέτηση των πολιτικών της ελεύθερης αγοράς που δημιούργησε πλούτο στην εμπορική τάξη αλλά επιπλέον φτώχεια στην αγροτιά από τις τάξεις της οποίας προέρχονται πολλοί συμμετέχοντες στις ένοπλες ομάδες. Ενισχυτική του Assad είναι και η άποψη ότι διατήρησε μια «εθνική αξιοπρέπεια». Το άρθρο βοηθά στην κατανόηση του γιατί, αν τα δυτικά μέσα έχουν δίκιο να μιλάνε για «τον δικτάτορα», ο Assad και η κυβέρνησή του παραμένουν στην εξουσία δυο χρόνια μετά την έξωθεν υποκινούμενη εξέγερση. www.creativesyria.com/syriapage/?P=150
[14] Yaria Bayoumy, ‘Insight: Aleppo misery eats at Syrian rebel support’, Aleppo, January 8,2013. www.reuters.com/article/2013/01/08/us-syria-crisis-rebels-idUSBRE_9070VV20130108
[15] Ulrike Putz, ‘The Burial Brigade of Homs: An Executioner for Syria’s Rebels Tells His Story’, Der Spiegel Online International, March 29, 2012. Joshua Landis blogspot, but independently corroborated by another FSA commander.
Ziad al Zaatari, ‘Lebanon and the Free Syrian Army: A State of Denial’, www.derspiegel.de/international/world/profile_of_rebels_in_homs_and_their_executioners_a_824603.html
www.joshualandis.com/blog/?=14314&CP=all
english.al-akhbar.com/content/lebanon-and-free-syrian-army-state-denial
english-al-akhbar.com/node/7297
[16] Christof Lehman, ‘Saudi Arabia Commits War Crimes by Forced Use of Prisoners in Syrian Insurgency’, nsnbc international, December 10, 2012. www.nsbc.me/2012/12/10/Saudi-arabia-commits-war-crimes-by-forced-use-of-prisoners-in-syrian-insurgency/
Ακόμη ‘Saudi Arabia Sent Death Row Inmates to Fight in Syria in Lieu of Execution’, Global Research News, January 21, 2013.
www.globalresearch.ca/saudi-arabia-sent-death-row-inmates-to-fight-in-syria-in-lieu-of-execution/5319802/
[17] Conflicts Forum Weekly Comment, March 22-29, 2013.http://conflictsforum.org/2013/cfs/weekly-comment/
[18] See ‘AP: ‘master plan’ underway to help Syria rebels take Damascus with US-approved airlifts of heavy weapons’, CBS News, March 28, 2013, and ‘Esenboga hub for ‘weapon transfer’’, Hurriyet Daily News, Washington, March 26, 2013.
http://www.cbsnews.com/8301-202_162-57576722/ap-master-plan-underway-to-help-syria-rebels-take-damascus-with-u.s.-approved-airlifts-of-heavy-weapons/
http://www.hurriyetdailynews.com/esenboga-hub-for-weapons-transfer.html
[19]‘CF’s Weekly Comment’, Conflicts Forum, March 22–29 2013,http://www.conflictsforum.org/2013/cfs-weekly-comment/.
[20]‘CF’s Weekly Comment’, Conflicts Forum, March 22–29 2013.
[21]http://www.aljazeera.com/programmes/talktojazeera/2013/05/2013510141112681380.html
http://www.arena.org.au/2013/04/tearing-syria-apart-by-jeremy-salt/
http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2013/06/jeremy-salt.html#more
το είδα
<<< ΣΙΩΝΙΣΜΟΣ Το διχτυ που καταπνίγει έθνη (φτάνει πια!)
Ανοικτά μυαλά - Ανοικτοί κώλοι - Ανοικτή ΕΡΤ >>>
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου